Vísir - 08.03.1972, Blaðsíða 6

6
Vísir. Miövikudagur 8. marz 1972.
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 11660
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 11660
Ritstjóm: Siðumúla 14. Simi 11660 <5 linuri
Askriftargjald kr. 225 á mánuði inraniands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Hafið, sem ekki verður brúað
Skörp skil eru á milli sjónarmiða rikisstjórnar-
innar annars vegar og þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins hins vegar i skattaumræðum þeim, sem
nú standa yfir á alþingi.
Eitt veigamesta atriðið, sem skilur á milli, er af- /
staðan til umsvifa rikis og sveitarfélaga. Rikis- ,
stjórnin gerir i skattafrumvörpum sinum ráð fyrir \
að efla valdsvið rikisins á kostnað sveitarfélaganna (
og auka fjárhlut þess á kostnað hlutar sveitarfé- /
laga, atvinnulifs og almennings. Þingmenn Sjálf- ))
stæðisflokksins vilja hins vegar efla sveitarfélögin á \\
kostnað rikisvaldsins, og er það i samræmi við þá
stefnu, að dreifa beri valdinu i þjóðfélaginu. /
í frumvörpum rikisstjórnarinnar er gert ráð \
fyrir, að rikisvaldið leggi stóraukna á i(
herzlu á tekjuskatt og veiti sveitarfélögunum )
þannig harðari samkeppni i skattlagningu tekna. )
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins vilja hins vegar \
stefna að þvi, að skattlagning tekna verði eingöngu (
á vegum sveitarfélaga, i formi útsvars. Um leið /
vilja þeir, að sveitarfélögin taki við fleiri verkefn- )
um úr hendi rikisvaldsins og skarpari skil verði \
milli verkefna rikis og sveitarfélaga. Jafnframt (
haldi rikið sér sem mest við óbeinu skattana, fyrst (
og fremst söluskatt, er siðar breytist i virðisauka- /
skatt, ef það reynist heppilegra form á söluskatti. )
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins vilja, að minna sé i /
gert að þvi að skattleggja sparnað og meira að þvi ))
að skattleggja eyðslu. Þess vegna vilja þeir, að \\
rikisvaldið leggi aukna áherzlu á söluskatt á kostn- (
að tekjuskatts. Þeir vilja, að skattakerfi rikisins /
hafi örvandi áhrif á sparnað og framtak i landinu. )
Rikisstjórnin hyggst gera skattakerfið flóknara (
með þvi að innleiða brúttótekjuskatt til sveitarfé- /
laga en halda nettótekjuskatti til rikisins. Þessu eru )
þingmenn Sjálfstæðisflokksins algerlega andvigir. \
Þeir benda á, að þetta tvöfalda kerfi sé óþarflega (
flókið. Sömuleiðis benda þeir á margvisleg vand- /
kvæði, sem fylgi viðmiðuninni við brúttótekjur, svo )
sem rýrnun frádráttar af tekjum eiginkvenna, frá- \
dráttar farmanna og vaxtafrádráttar hins skulduga (
unga fólks, sem stendur i ibúðakaupum. (
Meginatriði málsins er, að rikisstjórnin er að \
reyna að belgja út rikisvaldið.Fórnardýr þessarar (
útþenslu eru aðallega þrjú. Það eru hin ört vaxandi II
þéttbýlissveitarfélög, kaupstaðir og kauptún, sem )
nú verða að rifa seglin. Það eru atvinnuvegirnir, \
sem nú verða skattalega séð ekki lengur sam- (
keppnishæfir við atvinnuvegi annarra rikja Fri- (
verzlunarbandalagsins. Og siðast en ekki sizt er það /
almenningur, sem verður að sæta stóraukinni )
skattbyrði frá þvi, sem verið hefði, ef skattalögin \
frá i fyrra hefðu fengið að gilda áfram. (
Ekki eru horfur á, að þessi djúpstæði skoðana- )
ágreiningur verði brúaður. í breytingartillögum \
rikisstjórnarinnar við eigin frumvörp felast engar (
umtalsverðar breytingar. Horfur eru á, að frum- /
vörpin nái fram að ganga og hljóti jafnframt dóm
reynslunnar. Sá dómur verður harður. \
Róttækar tiiraunir tii að draga úr kynþóttahatri:
EN FLESTIR Á MÓTI
Bandarikjastjórn greip til þess
ráðs að aka skólabörnum á milli
borgarhverfa til aö bianda
hvitum og svörtum saman I
skólana. Þetta er mikið deiiumái,
og skoðanakönnun, er tímaritiö
Newsweek lét gera, sýnir, að
meirihiuti Bandaríkjamanna er
andvigur þessu „flakki”, sem
menn kalla. Það kemur einnig við
hvert heimili, þegar börnin eru
flutt fram og til baka morgna og
kvöld í fjarlæg hverfi, og sér-
stakiega kemur þetta ilia við þá,
sem betur mega sin. En stuðn-
ingsmenn flutninganna telja, að
mikið skuli til mikils vinna og
þetta sé óhjákvæmilegt, ef takast
eigi að fá mismunandi kynþætti
til að „skilja hver annan”.
Þessar aðgerðir eru róttækar.
Þær hafa lika mætt andstöðu
flestra hvitra foreldra, flestra
foreldra gula kynstofnsins,
flestra Gyðinga og töluverðs hóps
svertingja. Þaö er einu sinni svo i
Bandarikjunum, að hinir óliku
kynþættir og trúflokkar hafa
rótgróna andúð á öllum „hinum”.
Hinir frjálslyndu
hræddir.
Vissulega kostar þetta mikið
fyrir hið opinbera og þar með
skattgreiöendur. Þingið er i
mesta klandri með þetta mál,
eins og fram hefur komið i þeim
umræðum, sem staðið hafa að
undanförnu. En nú er kosningaár
og jafnvel hinir frjálslyndari hafa
látið undan, þegar þeir hafa mætt
andstöðu kjósenda i svo rikum
mæli. Allir eru hræddir um sinn
hag i kosningunum. Stefnan virð-
ist vera sú að finna millileið, sem
ekki yrði talin tákna afturhvarf
frá stefnu kynþáttajafnréttis,
mmimn
Umsjón:
Haukur Helgason
sem þefur sótt á i Bandarikjunum
seinasta áratug.
Það er auðvitað helzt í suður-
rikjunum, sem almenningur er
andvígur flutningum barnanna.
Þetta er sök sér, þar sem það
kostar langvinnt strið að koma
þar á ýmsum breytingum, sem
þykja sjálfsagðar i norður-
rikiunum i skiptum kynþáttanna.
En norðurrikjamenn eru heidur
engir englar i kynþáttamálum,
sem bezt hefur komið fram i
seinni tið, þegar svertingjar fóru
fyrir alvöru að heimta jafnrétti.
Nixon hefur verið all-
frjálslyndur i þessu máli. Hann
mun væntanlega draga i land,
þegar nálgast kosningar. Nixon
ætlar sér að sigra i flestum suður-
rikjanna i forsetakosningunum,
og hann telur, að sá sigur gæti
ráðið úrslitum, ef mjótt verður á
munum.
John Lindsay stendur
einn
Einn maður stendur harður á
flutningum skólabarna, John
Lindsay borgarstjóri i New York.
Hnefafylli af þingmönnum
stendur með honum.
Andstæðingarnir hafa hins
vegar sigrað I atkvæðagreiðslum
um ýmsar breytingartillögur á
þessu kerfi á þinginu.
Þess vegna má að minnsta
kosti búast við, að nokkurt
hlé verði á þessum róttæku að-
ferðum til að „aðlaga” kyn-
þættina, aðgerðum, sem eru
taldar liklegastar til árangurs i
þvi efni, skapa kynni og auka
skilning milli ungmennanna á
þvi, að „hinir” eru engir djöflar.
—HH.
Er ofbeldi í sjónvarpi skaðlegt?
„Ekki fyrir meirihlutann"
- segir meirihluti bandarískrar nefndar
Er það skaðlegt fyrir börn að
horfa á ofbeldisverk I sjónvarpi?
Eða bara „útrás”, svo að þau
verði I betra jafnvægi eftir? Þetta
mál er efst á baugi í Bandaríkjun-
um og snýst mest um það, hver
hafi i rauninni orðið niðurstaða
nefndar, sem kannaði málið.
Blaðið New York Times fór af
staðmeðeindálki, þarsem sagði i
fyrirsögn, að ofbeldi I sjónvarpi
væri taliö ' óskaðlegt ungmenn-
um”. Þar greindi sjónvarps-
blaðamaður blaðsins, Jack
Gould, frá þvi, sem hann sagði
vera niðurstöðu óbirtrar skýrslu
opinberrar nefndar um áhrif of-
beldis i sjónvarpi. Blaðamaður-
inn sagði, aö nefndin teldi, að of-
beldi i sjónvarpi hefði ekki slæm
áhrif á mikinn meirihluta ung-
menna, en kynni að hafa áhrif til
hins verra á „lltinn hóp” ung-
menna, sem séu haldin árásar
hvöt I meira lagi.
Sjónvarpsmenn kátir,
en...
Sjónvarpsmenn vörpuðu önd-
inni léttar. Margir fjölmiðlar
slógu því fram, að engar skýrar
linur væru um áhrif ofbeldis-
mynda. En það kom babb i bát-
inn. Nú tala sumir um þessa
fréttamennsku sem „milljón dala
rhisskilninginn”, en aðrir tala um
vlsvitandi falsanir sjónvarpseig-
enda og mútur. Deilurnar standa
um, hvað hafi I rauninni komið i
ljós I nefndarskýrslunni. Timarit-
ið Newsweek skýrir frá þvi, að
margir þeirra 40 sál- og félags-
fræðinga, sem voru i nefndinni,
kvarti um, að skipun nefn-
darinnar hafi verið hliöholl
sjónvarpseigendum og niöur-
stöður hafi veriö „útvatnaðar”.
Auk þess hafi fjölmiðlar misskilið
margt i skýrslunni.
Milljón dala misskiln-
ingur?
1 skýrslunni er sagt, að „sum
börn” kunni að gerast ofbeldis-
hneigðar.i. Þessi „sum börn”,
segja þeir, sem gagnrýna niður-
stöðurnar, að sé i mörgum rann-
sóknum nefndarinnar meirihluti
barna. Athuganir á börnum frá 8-
18 ára leiddu i ljós langvarandi
áhrif, og niðurstaðan þar varð sú,
að þvi meira, sem þessi börn
höfðu horft á ofbeldi i sjónvarpi,
þeim mun ofbeldishneigðari urðu
þau.
Um þetta stendur deilan, og
meirihluti nefndarinnar telur sig
hafa komizt að niðurstöðu, sem
sýni ekki nein óyggjandi skaðleg
áhrif ofbeldis I sjónvarpi á meiri-
hluta ungmenna.
„Við skuium ekki fara, kannski drepur hann hana eða eitthvað
svoleiðis”.