Vísir - 08.03.1972, Blaðsíða 7

7
Visir. Miðvikudagur 8. marz 1972.

II"1
■■■■«■■■■■■■■■■!
■■■■■■■■■■■■■■■■
■
■ ■
:
:
■
::
■■
::
■■
■■
::
::
::
■■
::
S
::
::
::
y
::
80% skógar—22% vötn
———— Nokkur brot úr Finnlandsreisu
Hvaða hugmyndir
hafa menn almennt hér
á íslandi um Finnland?
— Sennilega nokkuð
gleggri núna en fyrir
hálfum mánuði, eftir
að minir duglegu
starfsbræður hafa ver-
ið óþreytandi að senda
heim efni frá Finn-
landsferð okkar með
forseta íslands. Allir
vita, að Finnland er
land hinna miklu skóga
og hinna þúsund vatna.
Gárungarnir segja, að
Finnland sé 80% skóg-
ar og 22% vötn. Þetta
eru að sjálfsögðu ýktar
tölur, en staðreyndin er
sú, að i Finnlandi eru
60.000 vötn. Einhver
duglegur tók sig til og
taldiþau. Hann taldi þó
ekki með vötn, sem
voru undir 200 metrum
i þvermál. — En Finn-
land er meira en vötn
og skógar.
Bangsinn
i baksætinu.
Staða Finna i samfélagi þjóð-
anna einkennist fyrst og fremst
af þvi, að þeir hafa þúsund kiló-
metra löng landamæri upp að
Hússlandi. Sú staðreynd veldur
þvi, að Finnum mun oft
finnast þeir vera eins og maður i
bil, þar sem bangsi situr i aftur-
sætinu og andar niður i hálsmál-
ið. Bangsi er rólegur meðan ek-
illinn heldur þá leið, sem bangsi
vill fara. En guð hjálpi eklinum,
ef hann velur vitlausa leið.
Bandarikjamenn hafa til að
mynda lýst þvi yfir, að Finnland
gæti aldrei orðið tilefni til striðs.
Það voru aðeins hárnákvæmar
stjórnmálaaðgerðir Manner-
heims, þjóðhetju Finnlands, i
lok striðsins, em forðuðu Finn-
landi frá innlimun i austur-
blokkina.
í opinberri heimsókn eins og
þeirri, sem við vorum i, kom-
umst við að sjálfsögðu fyrst og
fremst i kynni við fulltrúa yfir-
valda. Þeir sögðu allir sam-
skipti við Rússa mjög vinsam-
leg. — Hvernig getum við þó
gleymt þvi meðan við lifum, að
styrjöldin við Rússa kostaði
100.000 okkar beztu sona lifið,
sagði einn þeirra þó við mig,
þegar við sátum yfir glasi eftir
góðan kvöldverð. Og Rússar
tóku meira en 100.000 lif. Heill
fimmti partur landsins hvarf
undir sovézk yfirráð, þannig að
flytja varð um hálfa milljón
bænda til annarra jarða og
byggja Þar upp fyrir þá. A sama
tima missti Finnland Petsamo,
einu höfnina sina til N-lshafsins.
Þetta kostaði þvílikt efnahags-
legt átak, að Finnar telja sig
rétt búna að ná sér eftir það.
Leita vestur.
Þrátt fyrir stóra, volduga ná-
grannann, eru Finnar að mjög
litlu leyti háðir Rússum efna-
hagslega, nema að svo miklu
leyti, sem aðild þeirra núna að
hugsanlegu stækkuðu Efna-
hagsbandalagi er óhu gsandi
vegna stjórnmálalegrar hliðar
þess máls. Um- 42% af útflutn-
ingi Finnlands fara til EFTA og
um 24% til EEC-landanna, en til
austurblokkarinnar fara hins-
vegar aðeins um 17% útflutn-
ingsins. Finnar hafa þvi skiljan-
lega miklar áhyggjur af stækk-
un Efnahagsbandalagsins, en
þeir hafa reynt að snúa andlit-
inu eins mikið i vestur og þeim
hefur verið fært. Viðskipta-
samningar við EEC eru að þvi
leyti til erfiðir, að lítill áhugi er
á þvi innan EEC að semja um
tollalækkun á pappirsvörum, en
frá pappirsiönaðinum koma heil
40% af útflutningnum. — Finnar
biða því i ofvæni eftir niðurstöð-
um kosninganna í Danmörku og
Noregi i haust, þegar þessar
þjóðir eiga að segja af eða á um
aðild að EEC.
Hár standard.
Það sem slær ferðamanninn
i Finnlandi við fyrstu
kynni, er hinn hái standard,
sem er á öllu þar i landi.
Þar er sama hvort litið er
til framleiðsluvarningsins,
bygginga, þjónustu, bæði i
verzlunum og á veitingahúsum
og i matargerð. Finnsk hönnun
er fræg og hún einkennir ekki
aðeins útflutningsvörur þeirra,
heldur alla hluti, hversdagslega
sem hátíðarlega. Þjónar, sem
flestir eru raunar stúlkur, svifa
svo létt um gólfin, aö maður
tekur naumast eftir þeim. Disk-
ar fyrir heita rétti eru aldrei
bornir fram nema heitir, og það
heyrist aldrei skarkali i leirtaui.
<Og það þarf aldrei að biða eftir
þjóni, — þeir biða eftir gestun-
um. — A götunum virðast allir
vera klæddir i sitt bezta tau.
Hver kona virðist eiga sinn
50.000 kr. pels. Maður i óburst-
uðum skóm, eða klepralegur
sést ekki, sem er meira en sagt
verður t.d. i Danmörku.
Tungumálaerfiðleikar.
Finnar skilja ekki allir hver
annan. Aðeins 6—7% þjóðarinn-
ar eru sænskumælandi Finnar,
og þeir kunna ekki allir Finn-
sku, þó að flestir geti raunar
gert sig skiljanlega. Hinsvegar
eru þeir fjöldamargir finnsku-
mælandi Finnar, sem alls ekki
skilja sænsku eða nokkurt ann-
að tungumál en finnsku. Sú
kindarlega aðstaða getur bvi
skapazt hjá þessari tiltölulega
fámennu þjóð, (um 5 milljónir)
að einstaklingar geta ekki gert
sig skiljanlegan hvor við annan.
Nú er raunar skylda fyrir alla
að læra sænsku auk finnsku,
en það er nú svona með
allar skyldur, ef áhugann vant-
ar. Ef menn vilja vera öruggir
um að geta gert sig skiljanlega
hvar sem er i Finnlandi er þvi
nauðsynlegt að læra finnsku. En
það er hægara sagt er gert.
Finnska ásamt ungversku er
óskyld öðrum Evróputungum.
Hún verður þvi ekki lærð hjá
Mimi á nokkrum vikum. Það
eru ekki aðeins orðstofnarnir,
sem eru frábrugðnir, heldur eru
Forseti islands vottar minningu hinna 100.000 failinna úr Vetrarstriö-
inu og heimsstyrjöldinni virðingu sina við Hetjugrafirnar I Sandudd.
Það var aldrei slegið af, þegar forsetarnir ferðuðust á rnilli
Ilraðanum var stjórnað úr þyrlu, sem ávallt sveimaði yfir.
föllin eitthvað um 18. Finnum
sjálfum ber ekki saman um það,
hver föllin eru mörg i raun og
veru. Sumir segja 19, en um
15—16 eru notuö
Einstaklingshyggja
og valdstrú.
Finnar eins og tslendingar
telja sig vera mikla einstakl-
ingshyggjumenn. Margt I fari
þeirra er einnig þannig, að vel
fellur á með mönnum af þessum
þjóðum. T.d. er mjög algengt,
að fulltrúar okkar erlendis, þar
sem fulltrúar Oeiri þjóða eru
samankomnir lyfti sér upp með
Finnum. Nokkurrar mótsagnar
fannst mér samt gæta i ein-
staklingshyggju þeirra. Trú
þeirra á authoritet, vald, fannst
mér áberandi. Kekkonen t.d.
hefur næstum einræðisvald.
Sjálfir segja Finnar, að hann
ráði öllu þvi, sem hann vill ráða,
þó að svo eigi ekki að vera. Al-
kunnugt er, að hann stjórnar ut-
anrikismálunum næstum al-
gjörlega sjálfur. Veiðiferðir
hans til Rússlands eru t.d. fræg-
ar i þvi sambandi, en þar er
vandamálum i samskiptunum
við volduga nágrannann ráðiii:
til lykta. — Aberandi var hvaiS:
lifverðir hans gættu þess vel aii:
halda blaðamönnum og öðruní:
vel frá honum. Það jaðraði viiSs
dónaskap, hvernig okkur vaii:
umsvifalaust hrint i burtu, ei:
við nálguðumst óvart of mikiii;
þá leið, sem Kckkonen og forseti:
islands áttu að ganga fyrstií:
dagana. Nokkur breyting varð ;í:
þessu þegar á ferðina leið, og:
hefur augljós vingjarnleg afi;
staða forseta islands til okkai;*
valdið þar miklu um.
Lifverðirnir, sem fylgdu forj;
setunum, létu þó ekkert frairc;
hjá sér fara, en þeir voru bæðt:
vopnaðir byssuin og talstöövunt:
og viku aldrei frá þeim allait:
timann. Og það voru ekki aðcimt;
lifverðirnir, sem fylgdu forsetj;
unum fast, heldur einnij:
lögreglumenn, sem skiptu tug*;
um, cf ekki hundruðum. — Þettat;
má ekki misskiljast þannig, aif:
Finnland hafi nokkurt yfirbrag4:
lögregluríkis. Þvert á móti. ÞaiJ;
er varla hægt að hugsa sér landj;
þar sem betra væri aö dvelja séif;
til andlegrar og likamlegraij:
hressingar, i hinum óendanlegij;
og friðsælu skógum við sólskinst:
bjart vatn. — VJ
Forsetarnir tveir á leið til þess að vfgja nýjan 100 milljón kr skíða-*;
stökkpall i Lathi. Einn lifvörðurinn er lengst til vinstri.