Vísir - 24.03.1972, Page 6

6
Visir. Föstudagur 24. marz 1972.
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
. Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 11660
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 11660
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 11660 ( 5 línur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi inranlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaöaprent hf.
Hunzkast enn
írska harmsagan ætlar engan endi að taka. Ekk-
ert lát er á sprengju- og kúlnaregninu. Fólk lifir i
stöðugum ótta um sig og sina. Enginn er óhultur
fyrir hermdarverkamönnum, eða þá brezkum her-
mönnum. Tilviljun ræður mestu um, hver verður
næsta fórnardýrið i þvi geðveikislega striði, sem
þar er háð. öfgamenn beggja vegna viglinunnar
hafa magnazt eftir atburðina i Londonderry, þar
sem brezkir hermenn léku hlutverk morðingjanna
og voru sizt eftirbátar hermdarverkamanna irska
lýðveldishersins i þvi. Skæruliðaflokkar kaþólskra
öfgamanna, annar armur irska lýðveldishersins
svonefnda, sóru þess eiða að hefna morðanna i
Londonderry grimmilega. Það hafa þeir gert, en
fórnardýr þeirra hafa fyrst og fremst verið saklaus-
ir borgarar, sem hafa af tilviljun orðið sprengjum
að bráð.
í öllum mekkinum beindust augu manna til Lond-
on. Engum mun hafa komið til hugar i alvöru, að
rikisstjórn Heaths hafi borið ábyrgð á mannvigun-
um i Londonderry, nema ef væri vegna stefnuleysis
stjórnarinnar. Edward Heath forsætisráðherra var
krafinn um aðgerðir, sem byndu enda á svartnættið
og vektu að minnsta kosti nýjar vonir i brjóstum
fólksins. Löng bið varð á, að tillögur Heaths litu
dagsins ljós, ög þær hafa farið leynt. Ráðherrar i
London voru sagðir ósammála um stefnuna, og
vandinn er mikill. Heath hefur nú borið tillögur sin-
ar undir forsætisráðherra heimastjórnarinnar á
Norður-írlandi, sem er jafnframt forvigismaður
mótmælendatrúarmanna, sem þar ráða rikjum og
hafa alltaf gert. Tillögur Heaths virðast ekki hafa
mætt þeim skilningi hjá Faulkner forsætisráðherra,
sem brezka stjórnin hafði vænzt.
Það verður auðvitað á valdi brezku rikisstjórnar-
innar að gera það, sem henni sýnist i málefnum
Norður-írlands, hvað sem stjórnin þar segir. Heath
stefnir að margháttuðum umbótum i Norður-ír-
landi. Áætlun hans felur i sér að bæta hag kaþólskra
landsmanna og auka áhrif þeirra. Þetta eru um-
bætur, sem hefði þurft að gera fyrir löngu, og raun-
ar munu margir telja þær ganga of skammt. Þær
eru engu siður lofsamlegt fyrsta skref til að upp-
ræta hið raunverulega mein, það misrétti, sem
meirihlutinn hefur beitt kaþólska minnihlutann á
Norður-frlandi. Ef við tillögurnar verður staðið.
Mesta hættan er, að valdhöfum á Norður-írlandi
takist að fá brezku stjórnina ofan af þvi að gera
raunverulegar umbætur.
Brian Faulkner er ekki i röðum hinna öfgafyllstu
mótmælenda. En i flokki hans eru öfgamennirnir að
verða sterkari, þeir menn, sem hafa hunzkað sér-
hverjar umbætur og bera þvi meginábyrgð á
ástandinu. Þessir menn munu leggja fast að
Faulkner, að hann bregði fæti fyrir umbótaáætlun
Heaths.
Þessir menn hafa ekkert lært. Þeim skilst ekki, að
þriðjungur landsmanna verður ekki kúgaður til
langframa, hvorki með brezkum vopnum né irsk-
um. Athafnir kaþólsku öfgamannanna eru hörmu-
legar, en hunzka forystumanna mótmælenda við
umbótum á óhæfu misrétti er jafnófyrirgefanleg
fyrir þvi.
Willy Brandt er hættur að
(( brosa. willy Brandt er grafalvar-
legur. Sjáið, hvað hann er orðinn
hrukkóttur, og baugana undir
augunum. Hann hefur elzt um
hundrað ár á einni viku. Þannig
gengur máltækið i Bonn, höfuð-
borg Vestur-Þýzkalands, og lýsir
nokkuð þeim alvarlegu atburð-
um, sem þar hafa verið að gerast,
þar sem núverandi samsteypu-
stjórn hefur sýnzt vera að hruni
komin. En stjórnarandstæðingar,
hinn stóri kristilegi lýðræðis-
flokkur, eru orðnir horskari. Þar
segja þeir nú: „Það er undarleg
breyting, sem er að veröa á em-
bættismönnum rikisins. Þeir eru
upp á siðkastið aftur farnir að
heilsa okkur!”
Og sagt er, að það sé nokkurt
barómet á stjórnmálaástandið,
þegar embættismenn eru byrjað-
ir að heilsa, bugta sig og beygja
og vera kurteisir við stjórnarand-
stöðuna. Hæhæ, loftþrýstingurinn
fer lækkandi, veðrabrigði eru i
nánd, stormur, rigning og haglél,
það er betra að lyfta hattinum,
allir eru jú mannlegir. Þó er viss-
ara að taka lika áfram ofan fyrir
ráðherrum og stjórnarsinnum,
þvi maður veit aldrei, hvaða
stefnu lægðin tekur.
Foringjar hinnar kristilegu
stjórnarandstöðu eru hinsvegar
ekki myrkir i máli, þegar þeir spá
i veðrið. Það eru þeir Rainier
Barzel og Franz-Josef Strauss.
Þeir fara um landið og lýsa hátið-
lega yfir: „Við erum reiðubúnir
að taka stjórn landsins i okkar
hendur.” Þó vita þeir, að völdin
koma náttúrlega ekki fyrirhafn-
það kyrrt liggja. Vegna þessara
óliku sjónarmiða innan fylgis-
hópsins eru samheldnisböndin
ekki nógu sterk, þegár á reynir,
alls konar urgur og ilideilur undir
niðri geta gefið einstökum flokks-
mönnum ljómandi tækifæri til að
hlaupa út undan sér. Sérstaklega
eru tilefnin mörg f ýmiss konar
innanlandsmálum og fjármálum.
Eitt miskliðarefnið innan stjórn-
arinnar eru skattamálin. Stjórnin
hafði heitíð því að framkvæma
endurskoðun á skattalögunum,
léttaskattabyrðar á lágtekjufólki.
En einhvern veginn hefur þetta
nú farið út um þúfur, það er erfitt
1 þessari viðleitni til að skapa
nýjan og betri heim hafa báðir
aðiljar slegið af kröfum sfnum.
Rússar voru reiðubúnir að slá
striki yfir gamlar ávirðingar
Þjóðverja i styrjöldinni, en sjálf-
sagt var fórn Þjóðverja mest, þar
sem þeir voru reiðubúnir að við-
urkenna Oder-Neisse linuna og
„afsala” Pólverjum þannig við-
um landsvæðum, sem milljónir
manna I Þýzkalandi telja enn sina
heimabyggð og ættarslóð, og þeir
voru þar að auki reiðubúnir að
viðurkenna skiptingu Þýzka-
lands, að Austur Þýzkaland „væri
til” og báðir hlutarnir skyldu fá
RÆFLAP0LITIK
arlaust upp V hendurnar á þeim.
Þeir gera áætlanir, þeir vinna að
samsæri. Allt miðar að þvi að
sýna nú verulega kænsku og koll-
varpa stjórninni. Þeir eru með
miklar ráðagerðir á prjónunum.
Við ætlum að bera upp vantraust
á stjórnina, og það undarlega
mun gerast, segja þeir, að eigin
fylgismenn stjórnarinnar munu
svikja hana, og hún mun falla á
þeirra atkvæðum. (Þetta er hin
svokallaða „ræflapólitik” —
Lumpenpolitik.) t eitt skiptið lýsti
Franz-Josef Strauss meira að
segja yfir: „Við höfum nú þegar
náð á okkar band 8 flokksmönn-
um stjórnarflokkanna. Við segj-
um ekki hverjir það eru, en það á
eftir að koma i ljós.”
Þetta er óneitanlega dálitið
uggvænlegt fyrir stjórnina. Getur
það verið, að stjórnin sé leynilega
|þegar búin að missa meirihluta
sinn, getur það hugsazt, að farið
jhafi verið fram af sliku undirferli
og lygi, að til séu 8 þingmenn,
ræflar eða Lumpen, áður fylgis-
menn stjórnarinnar, sem ætli sér
nú að vikja og greiða rikisstjórn-
inni rothöggið?
Ekki heldur þó flokksformaður
jafnaðarmanna, Herbert Wehner,
að þetta sé rétt. Hann svaraði
svofelldu til: „Um páskaleytið i
fyrra sagðist stjórnarandstaðan
ætla að fella stjórnina, hún hélt
vist, að páskakjúklingurinn eða
páskahérinn kæmi með þessa
páskagjöf til þeirra, en einhvern-
veginn fór það svo, að ekki einu
sinni jólasveinninn kom með
þessa langþráðu gjöf til þeirra.
Og þeir eiga enn eftir að verða
fyrir vonbrigðum. Vonir þeirra
eftir að komast i ráðherrastólana
eru ekki annað en „páskafúegg.”
Við skulum fara varlega i allar
veðurspár, en hitt er vist, að þing-
meirihluti stjórnar Willy Brandts
er svo naumur, að það má engu
muna. Hér er barizt miskunnar-
laust um völd og togazt á um eitt
og eitt atkvæði. Stjórnin hafði að-
eins átta atkvæða meirihluta, og
það er nú enginn vafi á þvi, að hún
er nú þegar búin að missa þrjú at-
kvæði. Hún á lika i vök að verjast,
vegna þess að hún er samsteypu-
stjórn milli tveggja flokka, sem
eru undir niðri tortryggnir hvor
gagnvart öðrum og i rauninni
klofnir i afstöðunni hvor til ann-
ars, þó reynt hafi verið að láta
að glima við rótgróiö kerfi og
stugga við hagsmunum og emb-
ættishópum, sem tregðast á móti
breytingum. Auk þess er það vit-
að, að annar stjórnarflokkurinn.
Frjálslyndi flokkurinn, er mjög
viðkvæmur fyrir að gert sé móti
hagsmunum stóriðju og fram-
kvæmdafyrirtækja. Þegar allt
kemur saman, hefur þetta ein-
hvern veginn farið svo, að nú er
ljóst, að ekkert verður að gert.
Þetta fyllir nú róttæka vinstri-
sinna i Jafnaðarmannaflokknum
slikri heift, að jafnvel er hætta á
að þeir hlaupi undan merkjum og
opni kristilega flokknum þannig
leið að ráðherrastólunum.
Ástandið er allt annað innan
kristilega flokksins. Hann er I
stjórnarandstöðu og leggur allt
kapp á að komast I stjórnina. Það
er mál málanna, míkílvægt bar-
áttumál, sem hægt er að skapa
samheldni um. Það er þvi miklu
erfiðara fyrir flokksmenn hans að
finna sér átyllu. Ef þeir skerast
úr leik, verða þeir skilyrðislaust
og miskunnarlaust stimplaðir
svikarar.
Og svo stendur baráttan áfram
um eitt og eitt atkvæði, sem getur
ráðið meirihlutanum. Og það al-
varlegasta viö þessa svæsnu
valdabaráttu er, að hún snertir og
flækist inn i stórbrotin og mjög
hættuleg alþjóðamál. Svo illa hef-
ur farið, að langharðsóttasta
deilumálið hefur nú orðið samn-
ingarnir við Rússa og Pólverja
um lausn Þýzkalandsmálsins.
Þegar slikar deilur hefjast um
þetta málefni, þá er óhætt aö
segja, að Vestur-Þjóðverjar eru i
allri valdastreitunni að leika sér
að eldinum. Þá snertir máliö ekki
einungis þá sjálfa, heldur er teflt
um örlög allrar Evrópu, kannski
alls heimsins. Miklar vonir hafa
verið bundnar við tilraunir Willy
Brandts til að ná þessum samn-
ingum. Þeir áttu að verða undir-
staða sætta milli austurs og vest-
urs, á þeim skyldi byggja lausn
Þýzkalandsmálanna, næsta
skrefið átti að vera öryggismála-
ráðstefna, þar sem unnið væri að
afvopnun og smámsaman afnámi
hernaðarbandalaga, burt með
fjandskap og vopnabrak úr
Evrópu. Hér hefur verið unnið að
þvi að afnema tortryggni og hatur
og hefja uppbyggingarstarf allrar
álfunnar.
inngöngu i Sameinuðu þjóðirnar.
Þannig voru þeir reiðubúnir að
ganga feti lengra en t.d. kin-
versku kommúnistarnir, sem i
frekju sinni og ágangssemi vilja
alls ekki fallast á, að Formósa fái
sér viðurkenningu.
En kannski var of langt gengið i
umburðarlyndi, ekki svo að Þjóð-
verjar geti nokkru sinni vænzt
þess að fá að halda og leggja und-
ir sig aftur hin töpuðu landsvæði,
en einfaldlega vegna tilfinninga
fólksins, sem hefur orðið að flýja
þessi landsvæði. Þess vegna m.a.
er málinu nú stofnað 1 hættu, Og
svo bætist það ofan á, að stjórnar-
andstaðan sýnist nú ætla að gera
þetta mál að tæki til að steypa
stjórninni.
Nú er komið að þvi, að þingið i
Bonn verður að staðfesta samn-
ingana. Brandt sýnist hafa vonazt
til þess, að það tækist nú snemma
i vor, en það hefur dregizt á lang-
inn. Það varð þá fyrst ljóst, hvað
stjórnarandstaðan ætlaði sér,
þegar efri deild sambandsþings-
ins neitaði að staðfesta samning-
ana, nema „vissar skýringar”
væru gefnar, sem var alveg sama
og neiyrði. Nú er það að visu svo,
að efri deildin hefur ekki úrslita-
vald. Hún er öðruvlsi kosin, ekki i
almennum kosningum, heldur er
hún nokkurskonar héraðaþing, og
þar sem kristilegir höfðu völdin I
fleiri héruðum Þýzkalands, réðu
þeir lika yfir meirihluta i efri
deildinni. Þó höfðu menn ekki
viljað trúa þvi, að þeir yrðu svo
harðir að beita þvi verkfæri fyrir
sig, en nú er það komið i ljós.
En neitun efri deildarinnar
hafði þó önnur áhrif, vegna henn-
ar er það skilyrði, að neðri deildin
staðfesti samningana, ekki aðeins
með venjulegum meirihluta i at-
kvæðagreiðslu, heldur verður
hreinn þingmeirihluti að standa á
bak við. Og þar stóð einmitt
hnifurinn i kúnni i þessari rimmu
um einstök atkvæði. Þetta hafði
það i för með sér, að það var ekki
nóg, að Willy Brandt safnaði
saman 247 atkvæðum, heldur
varð hann að fá 250, og með þvi
getur hugsazt, að hástökksstöng-
in hafi verið sett 3 mm of hátt.
Svo mikið er vist, að síðan hefur
hafizt hinn skæðasti bardagi um
millimetrana, það er um einstök
atkvæði. Siðan liggja einstakir
þingmenn undir óskaplegu fargi