Vísir - 29.09.1973, Blaðsíða 6

6
Visir. Laugardagur 29. september 1973
VÍSIR
Otgefandi:-Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
y Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
AfgreiBsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: SIBumúla 14. Slmi 86611 (7,llhur)
Askriftargjald kr. 360 á mánufti innanlands
I lausasölu kr. 22.00 eintakib.
Blaftaprent hf.
Búktalstilraun
kommissara
Hinir pólitisku kommissarar i útvarpsráði eru
stöðugt að færa sig upp á skaftið. Þeir gera harða
hrið að starfsmönnum stofnunarinnar fyrir meint
frávik frá þvi, sem meirihluti útvarpsráðs telur
rétta pólitiska linu. Siðustu atburðir benda til
þess, að ráðið hyggist með góðu eða illu stunda
búktal i gegnum fréttamenn útvarps og sjón-
varps.
Þessi aukna afskiptasemi gerir vitanlega
vinnuskilyrðin á fréttastofunum óbærileg.
Fréttamenn kvarta yfir stöðugum flaumi tilskip-
ana frá útvarpsráði. Þeim finnst, að þeir geti ekki
lengur starfað i samræmi við eigin samvizku.
Þeir geta ekki lengur staðið vörð um frjálsa fjöl-
miðlun, ef útvarpsráð heldur áfram að herða rit-
skoðunarstefnu sina.
Þess vegna risu allir fréttamennirnir upp utan
einn og mótmæltu siðustu tilraun útvarpsráðs til
að hræða þá til hlýðni. Þeir eiga virðingu skilið
fyrir einbeitni sina. Án slikrar samstöðu um
verndun frjálsrar fjölmiðlunar er voðinn vis.
Tilefnið var óvenju gróft. Útvarpsráð hafði
komið á framfæri við fjölmiðla órökstuddum
dylgjum um rangar frásagnir fréttamanna af
byltingunni i Chile. Þessi aðferð til nöldurs er ný
af nálinni og bendir til þess, að ráðið hafi ætlað að
hræða fréttamennina til hlýðni.
Allir yfirmenn stofnunarinnar standa með
fréttamönnunum i þessu máli og hafa sent út-
varpsráði yfirlýsingu um það efni. Þessi óhlýðni
æsti upp kommissarana i ráðinu, svo að þeir fóru
að hafa i hótunum á fundi ráðsins. Eitthvað mikið
hefur gengið á, úr þvi að annar eins geðprýðis-
maður og útvarpsstjórinn gengur út af fundi
ráðsins með nánustu samstarfsmönnum sinum.
Meirihluti útvarpsráðs hyggst breyta þjóð-
félaginu og kann sér ekki hóf i þeirri viðleitni.
Þetta er gamla sagan, þegar pólitiskir ofsatrúar-
menn komast til áhrifa. i útvarpsráði þykjast
þeir vita allt betur en fagmennirnir og eru
óhræddir við að gera fréttastofurnar óstarfhæfar,
ef það þjónar pólitiskum tilgangi þeirra.
Fréttamaður getur ekki tekið fjarstýringu af
þessu tagi. Hann verður sjálfur að trúa þvi, að
vinnubrögð hans séu heiðarleg og réttlát. Sé hann
látinn vinna á þann hátt, að það striðir gegn sam-
vizku hans, er búið að eyðileggja hann sem
fréttamann. Meirihluti útvarpsráðs má ekki
komast upp með slikt.
Æskilegasta lausn málsins er, að formaður út-
varpsráðs, höfuðsmaður kommissaranna, segi af
sér. En það fæst hann vitanlega ekki til að gera,
meðan niðurrifsstarfi meirihlutans er ólokið.
önnur lausn gæti falizt i þvi, að ráðið fengi sjálft
að annast leiðréttinga- og athugasemdaþátt i
góðum tima i dagskránni, til mótvægis við
heiðarleg vinnubrögð fréttamannanna.
Allir þeir, sem unna frjálsri fjölmiðlun og telja
hana nauðsynlega i lýðræðislegu þjóðfélagi,
verða nú sem einn maður að styðja við bak
fréttamanna og yfirmanna útvarps og sjónvarps
og reyna þannig að stuðla að þvi, að búktalstil-
raunir hins volduga útvarpsráðs mistakist. Nú
riður á, að kommissararnir taki ekki öll völd i
þessari mikilvægu stofnun frjálsrar fjölmiðlunar.
—JK

Smjörfjall
£ vrópu
Það eina, sem skyggði á
annars fremur farsælt
landbúnaðarár í Vestur-
Evrópu í fyrra, var of lítil
framleiðsla á kjöti og of
mikil framleiðsla á
mjólkurvörum.
Nautak jötsframleiftslan i
þessum heimshluta minnkabi um
sex prósent eftir þvi, sem fram
kemur i skýrslu FAO (matvæla-
og landbúnaftarstofnunar Sam-
einuftu þjóöanna) fyrir árift 1972.
Hjá hinum upphaflegu sex aft-
ildarrikjum Efnahagsbandalags
Evrópu (EBE) nam samdrátt-
urinn i nautakjötsframleiftslunni
sjö af hundraöi, sem þýftir 600.000
smálestum minna af nautakjöti
en árift áftur.
Og meftan nautakjötsfram-
leiftslan lá niöri jókst framboftift á
svinakjöti i V-Evrópu um afteins
eitthvaft á milli eitt og tvö pró-
sent, en kindakjötsframboft
minnkafti um nær eitt prósent.
Aukin mjólkurframleiftsla
leiddi aftur á móti til meiri
smjörframleiftslu, þannig aft upp
reis hift myndarlegasta smjör-
fjall.
„Mest var smjöraukningin i
brezka konungsveldinu (45%),
siftan i Hollandi (32%), Belgiu
(27%), Sviþjóft (22%) og Frakk-
landi (16%), segir i skýrslunni.
„Frakkland, sem árlega fram-
leiftir um 515.000 smálestir af
smjöri, er orftift stærsti smjör-
framleiftandi heims og hefur
slegift Bandarikjunum vift.
Eftlileg afleifting þessarar
framleiftsluaukningar á smjöri
var svó aukin framleiftsla á þurri
undanrennu, efta um 18%,”
upplýsir skýrsla FAO. „Þessi
aukning nam 14 af hundraði i
upphaflegu aftildarrikjunum sex i
EBE. Mest var aukningin i Bret-
landi (55%), Irlandi (40%), Sviss
(30%), Hollandi (30%) og V-
Þýzkalandi (28%). — Fram-
leiftsla jókst um 4
af hundrafti hjá stofnendum EBE,
og munafti þar mestu um 27%
aukningu i Frakklandi, sem
meira en vó upp 17% minnkun i
Hollandi.”
Ostaframleiftslan hélt áfram aft
aukast eins og hún hefur gert I
fjölda ára. Hún jókst um 8% I
norft-vestur hluta álfunnar og
um 7% I stofnrlkjum EBE. En
aukningin haföi i þessum hluta
numift tiu af hundrafti árift
áftur(1971).
Til kornræktar reyndist árift
1972 Vestur-Evrópu hinsvegar
misjafnlega, og var uppskeran
mjög breytil. frá einu landinu til
annars samkvæmt skýrslu FAO.
„Mest jókst kornframleiftslan
hjá Frakklandi, þar sem
aukningin nam 10%,” segir I
skýrslunni. „1 Bretlandi nam
kornaukningin 3%. og var þaft
metár. I Danmörku var sama
gófta uppskeran og árift áftur.”
Helztu breytingar i kornfram-
leiftslunni 1972 miftaft vift árift
áftur voru þessar: Hveiti
minnkafti um nær einn af
hundrafti. Bygg jókst um fjóra af
hundrafti, sem er metár. Rúgur
minnkafti um f jóra af hundrafti og
mais jókst um tvo af hundraði.
Hafraframleiftslan hélt áfram
aft minnka, efta um 9% á þeim
svæftum, þar sem menn höfftu
fyrir þvi aö sá.
Sykurrófuframleiftslan
minnkaöi um niu af hundrafti
vegna óheppilegra vefturskilyrfta,
þrátt fyrir aft sáft var i stærri
svæfti.
Tveir stærstu vinframleiftendur
Evrópu höfftu þá sögu aft segja af
árinu 1972, aft vinframleiftsla
þeirra haffti minnkaft um fimm og
átta af hundraöi hjá hvorum fyrir
sig, meftan vinframleiftsla Portú-
gals haffti minnkað um átján af
hundrafti. En aftrir vinfram-
leiftendur gátu sagt frá aukningu,
likt og: Austurriki (43%), V-
Þýzkaland (24%) og Spánn, Sviss
og Júgóslavla öll milli 13 og 14%.
Um umframbirgftir segir i
skýrslu FAO, aft hin mikla fram-
leiftsla á mjólkurvörum hjá EBE
hafi valdift vissum erfiftleikum,
og þeim alvarlegum.
„Eftir nánast skort á sumum
framleiftsluvörum árift 1971”,
llllllllllll
Umsión: Guðmundur
Pétursson
segir þar, „mynduðust birgöir af
smjöri og undanrennu árift 1972
og fyrri hluta ársins 1973, og þær
miklar miöaft vift árin 1968 og
1969. — Smjörneyzlan hefur
staöift I staft, efta jafnvel
minnkaö. Um leift hefur þó smjör-
verft hækkaft, þrátt fyrir umfram
framboft, en þaft hefur svo aftur
leitt til minni eftirspurnar og
aukift þess i staft neyzlu smjör-
likis. — Eftirspurn á osti hefur
haldizt i horfinu á hinn bóginn,
vegna mikilla hækkana á kjöt-
verfti.
I lok marz 1973 nam smjörfjall
EBE orftift 400.000 smálestum, en
af þeim höfftu 100.000 smálestir
verift keyptar frá Astraliu og
Nýja-Sjálandi af Bretum vegna
samninga, sem Stóra-Bretland
gerfti viö þessi tvö lönd, áftur en
þaö gekk I Efnahagsbandalagift.
Eftlilegt smjörfjall sex stofnrikja
EBE var um 180.000 smálestir.
Meö sölu 200.000 smálesta af
smjöri á mjög niftursettu verfti til
Ráftstjórnarrikjanna núna á
þessu ári, tókst Efnahagsbanda-
laginu ögn aö grynna á þessu
vandamáli sinu. En horfur eru á
þvi, aft nýjar birgðir hlaftist upp i
nýtt smjörfjall á þessu ári.
Umframbirgftir af undanrennu
og mjólkurdufti nema nú um
380.000 smálestum I EBE.
Af þessari skýrslu sést, aft þaft
eina, sem aft árinu 1972 verftur
fundift, frá sjónarhóli vestur--
evrópsks landbúnaðar, er aft þaft
hefur verift OF gjöfult á vissar
landbúnaöarafurftir.
Ef litift er á þetta fyrsta land-
búnaftarár hins stækkafta EBE,
er ljóst, aft aftildarrlkin niu eru
sjálfum sér nóg og fyllilega þaft.
\ft þvi leyti stendur EBE
styrkari fótum en áftur. Þaft er
meira aft segja aflögufært á korn,
mjólk og já, jafnvel kjöt lika. Sá
vandi blasir hins vegar vift
bandalaginu aft reyna aö koma á
jafnvægi á framleiftslu land-
búnaftarafurða sinna og siftan
salan á þessum gæftum. Hún hef-
ur ekki tekizt þeim eins vel.