Tíminn - 18.01.1966, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 18. janúar 1966
5
Útgefandl: FRAMSOKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjárl: Krlstján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þóraxinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og indriði
G. Þorsteinsson. FnUtrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrífstofur i Eddu
húsinUj sfmar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastræti 7 Af
greiðslustmi 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sfmi 18300. Áskriftargjald kr. 95.00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA b.l.
Ríkisstjórnin gegn
iðnaðinum
Það mun flestum framsýnum mönnum ijóst, að batn-
andi þjóðarhagur byggist öðru fremur á tvennu, aukinni
framleiðslu, meiri framleiðni og betri nýtingu fram-
leiðslunnar, það er íslenzkum iðnaði og eflingu hans.
Tæknivæðingin og vísindastarf mun hafa hér úrslita-
þýðingu.
Fyrstu 15 árin eftir stríðið efldist íslenzkur iðnaður
allverulega, þó að betur hefði þurft að vera en nú síð-
ustu árin, þegar iðnaði annarra landa hefur blátt áfram
fleygt fram, hefur íslenzkum iðnaði verið teflt í mikla
tvísýnu og þróunin ekki orðið eins ör og skyldi. Við nán-
ari athugun sést og, að sú ríkisstjórn, sem nú situr,
beitir sér blátt áfram gegn iðnaðinum og hikar oft og
einatt ekki við að fórna honum og hag hans fyrir gróða-
hagsmuni annarra aðila, sem hún ber fremur fyrir
brjósti og miðar stefnu sína og aðgerðir við. Þetta sést
og gerla af ótvíræðum vitnisburðum, þegar forsjármenn
iðnaðarins gera upp sín'mál, og jafnvel þeir, sem stutt
hafa Sjálfstæðisflokkinn, geta ekki orða bundizt um það.
í tímaritinu „íslenzkur iðnaður”, síðasta hefti ársins
1965, er t.d. viðtal við formann ..Fél. ísl. iðnrékenda.
Gunnar J. Friðriksson, og er því valið heitið „Erflðari
aðstaða iðnaðarins" og er það í fullu samræmi við efni.
Skulu hér tilfærð nokkur dæmi um álit formannsins á
iðnaðarstefnu stjómarinnar:
„Þegar nokkuð tekur að rætast úr í þessum efnum,
verður það verðbólgan, sem gerir alla hluti mjög erf.
iða og skerðir samkeppnisaðstöðu iðnaðarins .... Hafa
undirboð erlendra framleiðenda á þessum vörum einnig
skaðað íslenzkan iðnað mikið .... Gunnar J. Friðriksson
sagði, að mikill fjárskortur hefði háð iðnaðinum. Iðn-
aðinn vantaði bæði aukið rekstrarfé og aukin stofnlán
.... Iðnaðurinn gæti ekki tekið meira á sig í dag, hvorki
aukna samkeppni né minnkaða tollvernd og teldi sig
hafa loforð stjórnarvaldanna fyrir því, að ekki verði
í bráð gerð breyting á högum iðnaðarins tii hins verra
í þessum efnum . . . . Þá væri rétt að hafa það í huga,
að fyrir nokkrum árum hefðu ýmsir iðnrekendur verið
með áætlanir um framleiðslu til útflutnings, sem þá virt-
ust framkvæmanlegar. En eftir verðlagsþróun síðustu
ára hafa flestar þessar áætlanir orðið að engu . . . . "
Margar fleiri tilvitnanir mætti nefna því til sönnunar
að iðnrekendur vita og finna sjálfir, að stjórnarstefnan
er hreinlega sú að beita sér gegn íslenzkum iðnaði.
Er nóg að Bjarni lafi?
Ríkisstjórnin ber fram ýmsar afsakanir því til rétt-
lætingar, að hún sitji, þótt henni takst ekk að stöðva
verðbólguna. Formaður Félags ísl. iðnrekenda hefur
annað álit á því máli og segir svo í ofangreindu viðtali:
„Að lokum kvað formaður Fél. ís|. iðnrekenda það
frumskilyrði fyrir því, að iðnaðurinn gæti þróazt og
eflzt, að verðbólgan yrði stöðvuð".
Hann er sem sagt ekki sammála forsætisráðherranum
um það, að það sé nægileg „stjórnarstefna” að Bjarni
Benediktsson lafi á stjórnarstóli. Hann telur annað mik-
ilvægara skilyrði þess, að einn meginatvinnuvegur þjóð-
arnnar haldist við, og munu forystumenn annara megin-
atvinnuvega taka undir það með honum
TÍMINN
Gísli Magnússon, Eyhildarholti;
r
Alögur og dleyst mál
i.
Skattar eru háir á íslandi, Á-
ætlaðar tekjur samkv. íjárlög
um hafa fimmfaldazt á fáum ár-
um. Raunverulegar tekjur ríkis
sjóðs hafa Þó hækkað miklu
meira og farið meira en þúsund
milljónir fram úr áætlun á 4—5
árum. Þó gerast þau undur á ár
inu 1964, að þá verður á þriðja
hundrað míllj. kr. greiðsluhalli
hjá ríkissjóði — þrátt fyrir ein
muna góðæri, ofboðslegar tekj
ur, niðurskurð verklegra fram
kvæmda og hátíðleg fyrirheit
um sparnað á 59 útgjaldaliðum,
Tekjur ríkissjóðs eru teknar
með tollum og sköttum í ótelj
andi myndum, með óteljandi
nöfnum. Skattarnir hækka og
margfaldast. Hinir eldri hækka
með hverju ári, sumir oftar en
einu sinni á sama árinu. Nýr
skattur kviknar með nýju
tungli. Sumir hínar mestu furðu
skepnur, þvi að mátturinn til
þess háttar sköpunar er mikill
og frjór. Varla mun á margra
færi að þylja þá runu alla. Hér
skulu nokkrir nefndir:
Sérskattur á bændur, ríkis-
ábyrgðaskattur, sérskattur á
timþur, sérskattur á sement, sér
skattur á steypustyrktarjárn, iðn
lánasjóðsskattur, launaskattur,
aðgönguskattur á veitingahús,
vegaskattur, hækkun á sölu-
skatti sí-endurtekin, hækkun á
ibenzínskatti, hækkun á eignar
.skatti-’á fasteignir.
Þarna eru komnir 12 viðreisn
arskattar og vantar þó míkið á,
að fulltalið sé. Og enn lengist
runan með tilkomu hinna nýju
jólaskatta:
Ný hækkun á benzínskatti, ný
hækkun á þungaskatti, ný hækk
un á eignarskatti á fasteignir,
nýr bifreiðaskattur, nýr raf-
magnsskattur, nýr gjaldeyris-
skattur, sem hækkar vöru-
verð í landinu um hundruð míllj
óna og glæðir drjúgum verð-
bólgubálið, enda ekkert annað en
dulbúin gegnisfelling. Ný hækk
un á óteljandi aukatekjuliðum
ríkissjóðs, allt að 100% á sum
um. Ótalin eru þjónustugjöld
ýmis, sem hækkað hafa drjúgum
frá því er „viðreisn" hófst og
nú hefja nýtt flug með nýju
ári. Póstburðargjöld hafa hækk
að. Símagjöld hafa hækkað. Út
varpsgjöld eíga vafalaust eftir
að hækka og ótal margt fleira.
Allt stefnir í viðreisnarátt.
Nú mætti ætla að hver heil-
vita maður viðurkenndi þá stað
reynd, að skattheimta hins opin
bera hefur farið æ vaxandi og
aldrei verið svo greipaglennt sem
nú. Þó er ekki svo. Ef trúa mætti
því að ritstjórar stjórnarblað-
anna segðu satt, hafa skattar allt
af verið að lækka frá því er við
reisn hófst. Áður var það
skattránsdraugur Eysteins, sem
húsum reið svo að hrikti i. Það
er eins og mennimir haldi, að
þeir séu að skrifa fyrir ein
tóma hálfvita, s. a. m., snjall-
asti penni Morgunblaðsins, var,
meðan hann var ekki múlbund
inn eins konar samvizka flokks
ins, „góð eða vond eftir atvik
um,“ eins og stóð í Speglinum
forðum. Og „atvikin" ollu því, að
samvizkan var sjaldan góð. Með
al þessara .atvika" voru skatta
lækkunarskrif stjórnarblaðanna.
Þeim skrifum lýsti hann skil-
Gísli Magnússon.
merkilega með svofelldum orð
um;
„Það hlýtur að vera leiðinda-
starf að stantda í því að telja öðr
um trú um hlut, sem maður trúir
ekki sjálfur og veit jafnvel að
aðrir fást ekkí til að trúa held
ur."
II.
Með fámennri þjóð, sem þó
vill halda til jafns við aðrar
stærri um andlega menningu og
efnalegar framfarir, er ekkert
eðlilegra en að álögur séu mikl
ar. Þó má gjaldheimtan aldrei
ganga svo langt, að hún verði tíl
tálmunar heilbrigðu framtaki ein
staklinga og félaga. Þá stangast
hún við eigin tdgang. Hér skal
eigi um það dæmt, hvort álögur
á íslenzka gjaldþegna hafa þegar
náð skynsamlegu hámarki, hvort
þær eru eitthvað yfir því eða
undir. Hitt er bersýnilegt. að
álögur eru Þegar orðnar svo
þungar, að þess verður umfram
allt að gæta, að þær komi rétt
látlega niður, og sporna við því
að þeir, sem betur mega og ekki
eru haldnir of mikilli samvizku
semi, fái velt eigin byrðum á
annarra herðar. Þá verður og
í annan stað að krefjast þess, að
æ vaxandi hluta þeirra Þúsunda
milljóna, sem þjóðin geldur í
sameiginlegan sjóð, sé varið til
skípulegrar uppbyggingar, efna-
legrar og andlegrar, um gervallt
land, en lækkandi fari þær geig
vænlegu fúlgur, sem ganga til ó-
frjórrar eyðslu og annarrar, sem
úr mætti vafalaust draga með
bættu skipulagi og skynsamlegum
verðbólguhömlum. Skal nú vikið
að þessu nokkru gerr.
III.
Almennt er talið, að mikil
brögð séu að skattsvikum. Morg
unblaðið talar um ..stórfelld
skattsvik." Bragð er að, þá barn
ið finnur. Ýmsir telja, að van-
heímtur á söluskatti nemi jafn
vel hundruðum milljóna. Skatt
svik eru þjófnaður. Skattþjófnað
ur bitnar á Þeim, sem grandvarir
eru og heiðarlegir.
Gunnar Thóroddsen sýndi það
lofsverða framtak, að koma á
fót skattrannsóknadeild og fkk
þar tU forstöðu ágætan mann.
Ekki mun þessi sjálfsagða ráð-
stöfun hafa orðið til þess að auka
vinsældir ráðherrans í innsta
hring íhaldsins, enda hrökklaðist
hann frá embætti skömmu síðar.
Ekki fara heldur sögur af því,
að svo vel hafi verið að rann-
sóknadeildinni búið, að hún gæti
þegar hafið störf af fullum krafti.
Morgunblaðið taldi líka „nauðsyn
legt“ að fara Þarna fyrst um
sinn ,,nokkuð með löndum", þ.
e. sýna skattþjófum nokkra
vægð. Og sama sakleysingjablað
taldi það „skynsamlega ákvörð-
un“, sem meiri hluti Alþingis tók
í þinglok 1965, að fella niður
sektir, ef skattþegn hefði játað
skattstuld fyrir 1. marz 1966 —
rétt eins og þegar smáþjófar á
unglingsaldri fá skilorðsbund-
inn dóm.
í 6 ár hefur ríksstjórnin verið
að laskka skatta og koma á efna
hagslegu jafnvægi. í 6 ár hefur
hún veríð að spara. Þó játar að-
almálgagn stjórnarinnar að vitað
sé, ,,að ýmiss konar eyðsla hefur
gengið úr hófi fram. Er hér um
svo mikla fjármuni að ræða",
heldur blaðið áfram, „að full
Þörf er áreiðanlega á auknu að-
haldi.“
Hvað er að heyra!
Enda þótt þarna sé fyrst og
fremst verið að sneiða að fyrr
verandi fjármálaráðherra og að ,
vísu heldur ómannlega, er fullyrð
ing blaðsins vafalaust rétt. Og
þegar gjaldheimtan er orðin það
gífurleg, að hún gengur með
vissu nærri gjaldþoli þorra
manna, þá ætti að vera tímabært
að takmarka óhófseyðslu og
beina fjármagni og vinnuafli í
vaxandi mæli að Þeim verkefnum,
sem vanrækt hafa verið og ó-
leyst bíða alþjóð t,il tjóns.
IV.
Framlög til rannsókna í þarf
ir atvinnuveganna eru skorin við
nögl. Skólamálin í öngþveiti. Fjár
veitingar til smíði nýrra skóla
húsa lækkandi. Ungmenna-
fræðsla í sveitum í afturför.
Bráðum 20 ár liðin frá því er síð
asti héraðsskólinn var reistur.
Ráðstöfunarfé til félagsheimila
og íþróttamála uppurið langt
fram í tímann. Sjúkrahúsmálin f
óefni, smíði nýrra sjúkrahúsa
mörg ár á eftir knýjandi þörf.
Framlög til flugmála alls ófull
nægjandi. Hafnarframkvæmdir
mörg ár á eftir tímanum og í
engu samræmi við almannaþarf
ir. Vegafé svo naumt, að til
vandræða horfir. Nýir vegir að-
eins fáir kílómetrar á ári og við
haldið Þvílíkt, að vegirnir versna
ár frá ári og verða alls ófærir ínn
an skamms, ef svo heldur fram.
Framlög til rafvæðingar í sveit
um lækka. Ekkert raforkuver
reist síðan að íhaldsstjórnin
settist á laggir. Ekkert hugsað
fyrir því, af opinberri hálfu, að
fullnýta innlenda framleiðslu-
vöru. Þess i stað samið við er-
lendan auðhring um stofnun er-
lendrar stóriðju í mesta þéttbýl
inu — til að ljúka við að sporð
reisa landið. Það er kína-lífs-elix
ír ríkisstjórnarinnar. Það er sú
,,atvinnubylting“, sem Morgun
bl. segir sigri hrósandi að sé ,,f
uppsiglingu á íslandi"
En skattarnir hækka og verð
bólgan vex.
í þessum staðreyndum spegl
ast hin hversdagslega ásjóna
íhaldsins, þegar það eitt fær að
ráða og þarf ekki að setja upp
sunnudagssvip.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
I.,