Tíminn - 18.01.1966, Blaðsíða 11

ÞRIÐJUDAGUR 18. janúar 1966
JJ
TÍMINN
ARABÍU LAWRENCE
ANTHONY NUTTING
I 49
sem var andstæð stefnu hans og hann vildi ekki eiga neinn
hlut að slíku.
Þetta gamla flón var blindað af öfund og tortryggni, og
sá ekki að stefna hans hlaut að leiða til Þess að Frakkar
hlytu Sýrland, sem þeir ágirntust ásamt hlutum Arabíu.
Hann tortryggði Breta og áleit, að þaðan stafaði honum mest
hætta. Lawrence grunaði eins og síðar kom á daginn, að
tortryggni hans hefði verið vakin af Frökkum. Var það
ekki Bremond, sem hafði vakið andúð Abdulla á Bretum?
Var það ekki einnig augljóst, að Abdulla hafði eitrað hug
föður síns gegn Bretum, að Feisal fjarverandi, og tryllt hann
með sögunum um brezk-franska samninginn?
Og ástandið átti eftir að versna. Innan tveggja mánaða
breyttist afstaða Hússeins til Feisals, frá því að vera óvirk
andstaða til þess beinnar andstöðu, sem birtist 1 mótblæstri
gegn honum og beinni tilraun til að hvetja herina til upp-
steits gegn honum. Dag nokkurn í ágúst fékk Feisal skeyti
frá Mekka, þar sem Jaafar Pasha var skipaður æðsti maður
arabísku norður herjanna, en samkvæmt hefð gat aðeins Feis-
al klætt þessa stöðu. Jaafar komst með þessu í hin mestu
vandræði og bauðst til þess að segja af sér, en emírinn neit-
aði og sendi skeyti til Mekka þar sem hann mótmælti því
að vera sviftur herforingjatign á fölskum forsendum, fyrir
rangar sakargiftir og sökum rakalausrar tortryggni gagn-
vart honum og sýrlenzkum liðsforingjum hans.
Sem svar fékk hann skeyti, þar sem hann var nefndur
svikari og útlagi. Feisal bauðst Þá til að segja af sér og
Hússein útnefndi Zeid, sem hershöfðingja allra herjanna,
en hann neitaði að taka útnefningunni. Það var nauðsynlegt
að kippa þessu í lag hið bráðasta því að nú voru aðeins
nokkrar vikur til stefnu til höfuðsóknarinnnar. Allenby var
beðinn að koma þessu á þurrt og ákvéða hvort Feisal skyldi
halda starfi sínu, þrátt fyrir fyrirmælin frá föður hans, eða
hvort hann skyldi slíta öll tengsl við Mekka og lýsa yfir
sjálfstæði sínu. Menn biðu í ofvæni í nokkra daga meðan
Allenby reyndi að þvinga þann gamla til að skipa Feisal
aftur til yfirhershöfðingja. Meðan á þessu stóð gekk á enda-
lausum skeytasendingum á dulmáli frá Mekka til Feisals, og
honum voru ekki vandaðar kveðjurnar, en Lawrence tókst
að þýða þau, áður en hann lagði þau fyrir Feisal, og breytti
þeim þannig að þau voru ekkki alveg eins móðgandi og
óbreytt. Nú hófst uppreisn meðal hersins, hermennirnir höfðu
heyrt ávæning af því sem var, í bígerð og túlkuðu brott-
rekstur Feisals með því að hann hefði svikið. Lawrence tókst
með naumindum að kæfa þessa tilburði í fæðingunni, hann
lét emírinn koma fyrir liðsveitirnar og sagði þeim að „andlit
þeirra snéru til Damaskus, en ekki til Mekka.“
Loks var Hússein talinn á að taka yfirlýsingar sínar aftur. í
skeytinu, þar sem þetta var tilkynnt, gat sá gamli ekki setið
á sér og endurtók allar þær ákærur um svik, sem hann hafði
undanfarið látið dynja á syni sínum, Lawrence birti Feisal
skeytið breytt. „Þetta skeyti bjargar heiðri okkar,“ sagði
emírinn, og hvíslaði svo að Lawrence „ég á við heiðri nærri
því allra okkar.“ Þeir hlóu báðir, en þessir atburðir og deil-
ur voru ills viti. Hin glæsta steintíglamynd sameinaðrar Ara-
bíu, sem Feisal og Lawrence höfðu unnið að að koma saman
úr ættflokkabrotunum, með svo mikilli iðni og lagni, var nú
tekið aðs undrast. Þegar sameinað og samstillt átak allra
Araba var hvað nauðsynlegast til þess að herir Hússeins
mættu kallast frelsarar Sýrlands og Feisal hinn eini rétti
konungur landsins, þá virtist uppreisnin vera að gliðna niður
í ættardeilur, sprottnar af öfund og tortryggni.
Lawrence var vonsvikinn maður þegar hann kom aftur til
Kairó. Ákafi hans og áhugi hafði breytzt í hundingjahátt,
boðskapur hans og valdadraumar voru orðnir honum súrir,
eins og vín að morgni eftir mikla drykkju liðinnar nætur.
21.
Sjálfsathugun.
Þegar Lawrence var nú aftur í aðalstöðvunum tók hann
að undirbúa sameinaða brezk-arabíska sókn til Damaskus.
Nú skyldi pretta Tyrki til að þeir álitu að Állenby myndi
aftur hefja sóknina frá Jeríkó í áttina til Salt og Amman,
en hann ætlaði að fara með ströndinni. Til þessa átti
að útbúa gervibíla og vagna, gerviflugvélar og herbúðir
í Jórdan dalnum. Arabar áttu að halda Tyrkjum í Jórdan-
Amman svæðinu og loka leiðunum til Deraa „nafla tyrkn-
c The New American Llbrarv
UNDIR FÖLSKU FLAGGI
ANNE MAYBURY
11
var fegin því, að hún skyldi hafa
ætlað sér tvo daga út af fyrir sig
á hóteli.
Á leiðinni frá Kanada til Malt-
on og frá Malton til Englands
hvarf kvíði Vonnie. Hún hafði
aldrei fyrr farið með flugvél og
allt var nýtt og spennandi, en
þegar hún fór að nálgast London,
varð hún óróleg. Þegar flugvélin
lenti, greip hanan hrein skelfing.
Ef mögulegt hefði verið, hefði
hún helzt snúið við um hæl, en
nú var engrar undankomu auðið.
Vélin stanzaði, farþegarnir los-
uðu af sér öryggisbeltin og stig-
inn var settur að dyrunum. Ef ein-
hver væri nú kominn til að taka
á móti henni. Ef nafnið hennar
yrði nú kallað í hátalarann. Miss
Myra Ashlyn.
En það var engin Myra Ashlyn
á farþegalista þessarar flugvélar.
Hún hélt áfram aC vera Vonnie,
þangað til hún væri komin í gegn
um tollinn . .Ef hún heyrði
nafn Myru, yrði hún að láta sem
ekkert væri. Annars átti enginn
von á henni fyrr en eftir tvo
daga Engan grunaði. að hún væri
n til London, svo að það vs
alveg útilokað, að naín hennar
yrði kallað upp. Hún gat veirð
alveg róleg.
Vonnie lét, sem hún væri að
athuga lásana á töskunum, hrifs-
aði af þeim merkimiðana með
nafni sínu og hugsaði sér að rífa
þá í tætlur, þegr hún kæmi á
hótelið.
Vonandi gleymi ég engu, hugs
aði hún og gekk léttum skrefum
út í vagninn.
Ferðin inn í miðhluta London
var ekki sérlega spennandi. Út-
borgir og götur voru ekkert frá-
brugðnar því, sem hún kannaðist
við annars staðar.
Hótelið lá skammt frá Picca-
diily og frá herbergi hennar á
sjöttu hæð var útsýni yfir Picca-
dilly Circus og til turnanna á
Westminster. Hvað sem við tæki,
ætlaði hún fyrst að njóta þessara
tveggja daga. Hún tók upp það
nauðsynlegasta af farangrinum,
fór síðan niður í afgreiðsluna og
keypti leiðbeiningabók.
Hún gekk niður Haymarket og
til St James garðsins. Allur grun
ur um eitthvað misjafnt var horf-
inn. Nú fann hún aðeins til þeirr-
ar hrifningar, sem af því leiðir að
vera ein í stórri borg. Þó var það
ein ofurlítið viðkvæm hugsun, sem
i laumaðist að. Þetta var heima
borg Nigels . . .En þessari hugs-
un ýtti hún frá sér. Fortíðin var
búin að vera, framtíðin ekki byrj
uð. Nú var um að gera, að lifa
á líðandi stund, þangað til hún
hefði alveg sætt sig við þá stað-
reynd, að hún hefði orðiðfyrir
vonbrigðum eins og þúsundir
annarra, og hún yrði að yfir-
vinna það.
— Þegar dimmt var orðið, tók
hún bíl að horninu við Markyate
Avenue í St. John's Wood. Hana
langaði til að líta á hús Joss
frænda í laumi, svo að hún hefði
einhverja hugmynd um það, svip-
aða óljósu barnsminni, — þegar
hún kæmi þangað í eigin persónu.
Markyate Avenue var breið
gata með stórum trjám beggja
vegna og vel lýst. Vonnie leit á
skiltin og gekk niður götuna þeim
megin, sem stöku tölurnar voru á
húsunum. Við nr. 9 nam hún stað-
ar og horfði yfir strætið. Nr. 10
hlaut að vera húsið með limgirð
ingunni og ljóskerinu fyrir fram-
an. Það var hvergi ljós nema í
forstofunni Rúðurnar voru gerð-
ar úr' blýgleri, svo að aðeins barst
skíma á næstu tré.
Vonnie opnaði hliðið Sem bet-
ui fór, marraði ekkert í grind-
inni. Hún smeygði sér inn fyrir
og hlustaði. Allt var hljótt, hvorki
fótatak né vélarhljóð.
Heimili Joss gamla Ashlyns var
gamalt hús frá Viktoríutímanum,
þriggja hæða, og stóð inni í garði.
Hún gekk hægt upp eftir stígnum,
og henni óx hugur við það, að
húsið var í rauninni alveg um-
lukt myrkri.
Mundu umfram allt eftir Magn
olia-trénu, hafði Myra sagt. Sjálf-
sagt átti ég erfitt með að standa
kyrr og mamma varð að sitja við
hliðina á mér og halda í mig, þeg-
ar ég ætlaði burtu. Ég stillti mig
þó um að hlaupa, af því að frændi
hafði lofað mér hvolpi. En svo
varð ekkert af því, að ég fengi
hvolpinn, þvi að ég fór rétt á eftir
til Kanada.
Vonnie læddist inn í garðinn og
horfði gaumgæfilega á húsið.
Magnoliatréð óx upp eftir
veggnum, og hún sá grilla í hvít
blópi.
— Svo verðurðu að taka eftir
því, hvort gamla rólan er þarna
ennþá. Þú getur minnt frænda
á það, hvað oft hann setti mig í
hana, og ég — nei þú hljóðaðir,
þegar ég fór of hart og of hátt
upp í loftið.
Vonnie nam staðar að baki
nokkrum runnum og litaðist enn
um. Augun vöndust rökkrinu
smám saman og bjarminn frá
götuljósinu gaf garðinum sinn sér
staka blæ. Það virtust vera stórar
grasflatir, en lítið af blómum.
Vinnustofa málarans var byggð
við húsið og gluggar þess virtust
ná yfir heilan vegg, stórir og svart
ir útlits.
Allt í einu var brugðið upp
ljósi í einu herberginu á efstu
hæðinni. Vonnie stakk séi inn í
runnana og greinarnar slógust í
hana. Eitt andartak stirnaði hún
upp af skelfingu
Það varð undir eins aftur
dimmt í glugganum. — Myra
hafði sagt, að frændi hefði ráðs
konu sem byggi i húsina og lík-
lega var þetta hennar herbergi.
Vonnie laumaðist nú til baka út
á götuna, en nam stundarkorn
staðar, ef ske kynni, að sá sem
kveikti Ijósið hefði verið á leið
út.
Svartur köttur neri sér upp við
fæturna á henni og malaði.
Vonnie hafði gaman af köttum,
en kærði sig ekki um neitt lif-
andi hjá sér á þessu augnabliki,
ýtti þess vegna gætilega við kisu,
sem setti fyrst upp stór augu, en
spígsporaði svo með rófuna bemt
upp í loftið yfir grasflötina. Vonn
ie andaði léttar og tók að hlusta
eftir fótataki.
í sama bili opnuðust útidymar.
Hún faldi sig í runnunum og
þorði ekki einu sinni að færa sig
ÚTVARPIÐ
ÞrlSjudagur 18. janúar.
7,00 Morgunútvarp. 12-00 Hádegis
I útvarp.
13.00 Vi6
I vinnuna:
Tlníeikar. 14.40 ViB, sem heima
sitjum. Dagrún Kristjánsdóttir
húsmæðrakennari talar um með
ferð á . fiski. 15.00 Miðdegisút-
varp. 16.00 Síðdegisútvarp. 17.
20 Framburðarkennsla í dönsku
og ensku. 17.40 Píanóiög. 18.00
Tónlistartími barnanna. Jón G.
Þórarinsson stjóiliar. 18.20 Veð
urfregnir. 19.30 Fréttir. 20.00
Einsöngur í útvarpssal: Magnús
Jónsson syngur ítalskar óperuar
íur, 20.20 Hinn eini og hinir
mörgu. Hendrik Ottósson flytur
þriðja erindi sitt. 20.40 Sifc-
fónía nr. 46 í B-dúr eftir Haydn.
21.00 Þriðjudagsleikritið: Hæst
ráðandi til sjós og lands“. Þættir
um stjónartíð Jörundar hunda
dagakonungs eftir Agnar Þórð
arson. Leikstjóri: Flosi Ólafs
son. 22.00 Fréttir og veðurfregn
ir. 22,15 Átta ár j Hvfta búsinu.
Sigurður Guðmumdsson skrjfst,-
stjóri flytur kafla úr endurminn
ingum Trúmans fyrrum Banda
ríkjaforseta. 22.35 „Brennandi
ást“ og önnur Vínarlög. 23.00 Á
hljóðbergi. Björn Th. Björnsson
listfræðingur velur efnið og
kynnir: Anna Borg og Poul
Reumert l'eika „Galgemanden",
miðsvetrarsögu eftir Runar
Schildt. 24.00 Dagskrárlok.
Miðvikudagur 19. jan.
7.00 Morgunútvarp. 12.00 Há-
degjsútvarp 13.00 Við vinnuna:
Tónleikar.
1440 Við,
sem heima
sitjum. Sigríður Thorlacius les
skáldsöguna „Þei, hanm hlustar"
eftir Sumner Locke Elliot (2).
15.00 Miðdegisútvarp. 16.00 Síð
degisútvarp. 17.20 Framburðar
kennsla í esperanto og spænsku.
17.40 Gítarlög 18.00 Útvarpssaga
barnanna: „Á krossgötum" eftir
Aimée Sommerfelt Þýðandi: Sig
urlaug Björnsdóttjr 18.20 Veður
fregnir. 18.30 Tónleikar 19.30
Fréttir 20.00 Daglegt mál Ámi
Böðvarsson flytur þáttinn 20.05
Efst á baugi. 20.35 Raddir lækna
Einar Helgason talar um sykur
sýki. 21.00 Lög unga fólksins.
Gerður Guðmundsdóttir kynnir.
22.00 Fréttir og veðurfregnir 22.
15 „Gistingin í Forsæludal", smá
saga eftir Jörund á Hellu Jó-
lann Pálsson leikari les. 22.35
Kammertótnleikar i útvarpssal.
Ingvar Jónasson og Guðrún Krist
insdóttir, Simon Hunt og Rose
Vliller leika. 23.20 Dagskrárlok
Á morgun