Vísir - 29.06.1974, Qupperneq 4

4
Visir. Laugardagur 29. júni 1974.
HVERNIG ER UPPBOTARÞINGMÓNNUM UTHLUTAÐ?
ÞÁ FÁ JAFNAN ALLIR
NEMA FRAMSÓKN
— en dugir ekki til að jafna hlutfallið á atkvœðamagni og þingmönnum flokka
1 kosningunum á
morgun verða kjörnir
samtals 49 þingmenn i
kjördæmunum, og sið-
an verður flokkunum
úthlutað 11 uppbótar-
sætum, svokölluðum
landskjörnum þing-
mönnum.
Uppbótarmennirnir eiga að
vera til að rétta hlut þeirra
flokka, sem hafa fengið tiltölu-
lega fæsta kjördæmakjörna
þingmenn miðað við atkvæða-
magn. Þær reglur gilda, að til
þess að geta fengið uppbótar-
þingmann, þarf flokkur að hafa
fengið einhvern kjördæmakjör-
inn.
Lagt er saman atkvæðamagn
hvers flokks um allt landið og
deilt i það með tölu kjördæma-
kjörinna þingmanna hans. Þá
kemur út, hve mörg atkvæði
hver flokkur hefur á bak við
hvern kjörinn þingmann sinn að
meðaltali. Siðan er farið að út-
hluta uppbótarþingmönnunum.
Fyrsta uppbótarþingmanninn
fær sá flokkur, sem hefur mest
atkvæðamagn á hvern kjörinn
þingmann. Með þvi er hlutur
hans bættur, og nú er fundið út,
hve mörg atkvæði eru á bak við
hvern þingmann hans, eftir að
hann hefur nú fengið einum
fleiri en hann hafði fengið i kjör-
dæmunum. Siðan er öðrum upp-
bótarmanninum úthlutað þeim
flokki, sem þá hefur flest at-
kvæði á bak við hvern þing-
mann. Þetta gæti orðið sami
flokkurinn og fékk 1. uppbótar-
manninn, ef hann hefur enn flest
atkvæði á bak við hvern þing-
mann. Þannig er haldið áfram
að úthluta uppbótarsætunum,
sem eru alltaf ellefu. Þegar það
er búið, hefur verulega verið
jafnað milli flokka, þannig að
hvergi nærri munar jafnmiklu
og áður var á atkvæðamagni á
bak við hvern þingmann flokka
að meðaltali. Þó vantar venju-
lega talsvert á, að fullur jöfnuð-
ur hafi fengizt.
Framsókn hefur aldrei fengið
uppbótarþingmann, en það
kemur til af þvi, að fylgi flokks-
ins er tiltölulega mest úti á
landi. Kjördæmaskiptingin er
þannig vaxin, að miklu færri
þingmenn eru kosnir i kjördæm-
unum i mesta þéttbýlinu,
Reykjavik og Reykjanesi en
vera mundi, ef mannfjöldi á
stöðunum réði. F'lokkur, sem er
sterkastur úti á landi, fær þvi
tiltölulega flesta þingmenn. Og
uppbótarsætin hafa ekki nægt til
að brúa bilið. Framsókn hefur
jafnan fæst atkvæði á bak við
hvern þingmann sinn.
Uppbótarsætin hafa margs
háttar önnur áhrif. Þannig þarf
flokkur ekki að tapa manni i
reynd, þótt hann missi einhvern
i kjördæmi. Haldi hann at-
kvæðafylgi á landinu, bætist
kannski jafnskjótt við hann einn
uppbótarþingmaður og þing-
maður tapast i kjördæmi. Þetta
mundi ekki gilda um Framsókn,
og það er auðvitað ekki alveg
vist, að það gerist. Á sama hátt
getur flokkur unnið þingsæti af
Framsókn, en ekki gert annað
með þvi en kippa upp nýjum
uppbótarþingmanni fyrir annan
flokk. Flokkurinn, sem vinnur
sætið af Framsókn, fær kannski
viö það einu uppbótarsæti
minna, en uppbótarmaður frá
öðrum flokki kemur inn i stað-
inn.
Þannig er margt kúnstugt i
þessu kerfi.
Hvaða frambjóðendur flokka
hljóta svo uppbótarsætin? Um
það gilda þær reglur, að fyrsti
uppbótarmaður flokksins verð-
ur sá, sem hefur hæsta at-
kvæðatölu. en annar uppbótar-
maður flokksins er sá, sem hef-
ur hæst hlutfall af atkvæðum i
kjördæminu. 3. uppbótarmaður-
inn fer inn á atkvæðamagni, sá
4. á hlutfalli o.s.frv. Uppbótar-
þingmenn geta þeir orðið á list-
um flokkanna, sem skipa næstu
sætin fyrir neðan þá, sem náðu
kjöri sem kjördæmakjörnir
menn. Atkvæðatala þeirra er
reiknuð eftir þvi, i hvaða sæti
þeireru, 7. maður er talinn hafa
7. hluta af atkvæðum listans,
sem hann er á. Þó getur hver
einstakur flokkur ekki fengið
nema einn uppbótarmann i
hverju einstöku kjördæmi.
Veldur það þvi til dæmis, að
Sjálfstæðisflokkur, Alþýðu-
bandalag, Alþýðuflokkur og
Samtökin fengu hvert um sig
sinn fyrsta uppbótarmann i
Reykjavik i siðustu kosningum,
en siðan ekki fleiri þar.
1 siðustu kosningum fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 20 kjör-
dæmakjörna þingmenn og 2
uppbótarmenn, Framsókn 17
kjördæmakjörna, Alþýðu-
bandalagið 7 kjördæmakjörna
og 3 uppbótarmenn, Alþýðu-
flokkurinn 2kjördæmakjörna og
4 uppbótarmenn og Samtökin 3
kjördæmakjörna og 2 uppbótar-
menn.
— HH.
Þúsund-
asti
Ford-
bíllinn
fró
Sveini
# r
i ar
Það, sem af er þessu ári, hefur
Ford-umboðið Sveinn Egilsson
h.f afgreitt 1000 bila. Salan i ár
virðist ætla að verða til muna
meirien i fyrra, þegar afgreiddir
voru 1020 Ford-bilar á öllu árinu.
A föstudaginn var 1000. billinn
afhentur. Það var Sigurður Ingi-
mundarson, forstjóri Trygging-
arstofnunarinnar, sem þá veitti
móttöku þriðja Cortinubilnum
sinum.
Af þessu tilefni var sölustjóran-
um Jóhannesi Ástvaldssyni einn-
ig veittur silfurskjöldur til minn-
ingar.
Framkvæmdastjórinn, Þórir
Jónsson, sagði, að langmesta sal-
an væri i Cortinu; Bronco, Escort
og Comet bilar væru einnig hátt á
listanum.
„Það er mjög mikið sama fólk-
ið, sem endurnýjar bilana sina
hjá okkur með vissu millibili”,
sagði Þórir.
Á þeim 10 árum, sem Þórir
hefur rekið umboðið, hefur það
flutt inn og afhent 5300 Fordbila.
Sveinn Egilsson h.f. hefur haft
Ford-umboðið með höndum i 48
ár, og ómögulegt er að kasta tölu
á þann fjölda Fordbila, sem flutt-
ir hafa verið inn á þvi timabili.
Vinsælasta Cortinan er Cortina
1600, sem kostar nú um 550 þús-
und, en hægt er að fá Cortinur allt
upp i 700 þúsund, ef allur dýrasti
búnaðurinn á að fylgja.
Hjá umboðinu eru afhentir milli
50 og 60 nýir bilar i viku hverri.
Afhendingin fer fram á föstudög-
um, og i tilefni þúsundasta bilsins
fengu allir hinir nýju eigendur,
sem tóku við bilunum sinum á
siðasta föstudag, konfektkassa að
gjöf.
Bráðlega verður hafizt handa
um byggingu 600 fermetra hús-
næðis, sem á að bætast við 4000
metra húsnæði fyrirtækisins i
Skeifunni. Það er vonazt til, að
það takist að gera húsið fokhelt
fyrir haustið. Húsið verður þrjár
hæðir og á að hýsa skrifstofur og
sýningasali i framtiðinni.
—JB
Reykvíkingar
teknir tali í sól
og blíðu:
Skáldið Guðmundur Haraldsson og Sigurgeir Benediktsson ræða
um skáidskap. Ljósm. Bjarnieifur
Ævar Kvaran er siðhærður og
fékk sér húfu til að geta hamið
hárið. Ljósm* Bjarnleifur
Haraldsson skáld, nei, afsakið,
ljóðaskáld. Hann er I djúpum
samræðum við Sigurgeir Bene-
diktsson varðstjóra hjá slökkvi-
stöðinni i Reykjavik. Þeir ræða
auðvitað um nýjustu bókina,
sem skáldið ætlar að fara að
gefa út.
Meðal annarra, sem við Vísis-
menn hittum i gærdag á rölti
okkar við tjörnina á góða veðr-
inu var Ævar Kvaran leikari.
Ilann leitaði i öllum vösum að
peningi i stöðumæli og varö aII-
ur eitt bros, þegar Bjarnleifur
Ijósmyndarinn okkar gat útveg-
að 10 kall i stað tveggja 5 kalla.
„Hvað ég er að gera þessa
dagana? T.d. var ég að koma
timaritinu „Morgunn” I prent,
en eins og þið vitið er ég ritstjóri
hans. Nú, svo er ég núna að fara
upp i Mosfellssveit, þar sem
verið er að mynda Lénharð
fógeta, en ég hef gert kvik-
myndahandritið. Ég leik Torfa I
Klofa. Þess vegna er ég með
svona sitt hár”. Og Ævar
gengur með.ljómandi fallega is-
lenzka alpahúfu þessa dagana
til þess að halda hárinu I skefj-
um. „Þvi að þegar rok er, verð
ég eins og broddgöltur, hárið
stendur I allar áttir”, segir
Ævar.
„Nú, hvort karlmenn eigi að
vera með sitt eöa stutt hár? Það
á hver að eiga við sjálfan sig i
okkar lýðræðisþjóðfélagi. Já, og
ég er fyrir löngu búinn að gera
það upp við mig, hvað ég kýs,
það er öruggþað ég er búinn að
fá nóg af vinstri stjórn. Ég kýs
Sjálfstæðisflokkinn”.
Næst hittum viö Guömund
— Og hvað heitir hún? —
„Það er „Nútlma mannlif”
segir skáldið alvarlega. Hún er
um Eyrarbakka, Reykjavik og
hjónalif og svo nokkur heiðurs-
kvæði um höfðingja”. Og skáld-
ið segir okkur, að þetta sé þriðja
bókin, sem hann gefur út frá ár-
inu 1969. Hann heldur, að hann
muni að minnsta kosti fá
heiðursstyrk frá rithöfunda-
samtökunum. „Svo þarf ég að
skrifa 160 bls. Annað hvort
reglulegt eða óreglulegt skáld-
verk, til að fá styrk að ráði”,
segir hann.
Hann hefur mikið að gera og
ætlar að vera i Reykjavik um
helgina og auðvitað að kjósa
rétt.
Við snúum okkur að Sigur-
geir, sem litlu hefur að bæta við
orðgnótt skáldsins. Hann er ný-
kominn af vakt og er farinn aö
hlakka til sumarleyfsisins, sem
hann fær á mánudaginn. „Ég
verð sennilega i Reykjavik yfir
helgina. Það fer auðvitað eftir
veðurfari. Verður það ekki ann-
að hvort þurrt eða rigning? Svo
segja veðurspámenn venju-
lega”, segir hann. Og hann kýs
ábyggilega Sjálfstæðisflokkinn.
Nú skoðum við Bjarnleifur
endurnar með ungana sina á
tjörninni. Þar hittum við Sigriði
Stefánsdóttur, sem er að sýna
syni sinum , óskari , lifið við
tjörnina.
„Jú, ég fylgist með kosning-
unum af lifi og sál. Það er reglu-
lega skemmtilegt að heyra þá
rifast, karlana. Það er alltaf
hressilegt að segja sina mein-
ingu”, segir hún.
Henni finnst Magnús
Kjartansson standa sig vel og
ætlar ábyggilega að kjósa
Alþýðubandalagið.
„Ég er löngu búin að ákveða
það. Auðvitað kýs ég snemma,
og svo leggst ég i sólbað yfir
daginn, þvi að ég spái fyrirtaks
kosningaveðri. Og vaka ætla ég
kosninganóttina, þó að það yrði
til kl. 8 næsta morgun”. _EVI-
Sigriður Stefánsdóttir ásamt
syni slnum, óskari. Hún ætlar
að vaka alla kosninganóttina,
alveg til morgúns, ef með þarf,
til að vita úrslit.
Ljósm. Bjarnleifur
RABBAÐ UM FLEST
EN KOSNINGAR
Sigurður, Þórir og Jóhannes við afhendinguna. — Ljósm. Bragi.