Tíminn - 04.05.1966, Side 7

ÞINGFRETTIR
ÞINGFRÉTTIR
MIÐVIKUDAGUR 4. maí 19S6
TlMINN
7
Oleyst verkefni hrannast upp
en ríkisstjórnin er úrræðaiaus
Úr ræðum þeirra Helga Bergs og Ingvars
Gíslasonar í útvarpsumræðunum
f útvarpsumræðunum í gær
kveldi voru ræðumenn af hálfu
Fram sóknarflokksms þeir Helgi
Bergs, Ótetur Jöhannesson og Þór
arinn Þórarinsson. Bér fer á eftir
kafli úr ræðu Helga Bergs í gær
kveldi og niðurlag ræðu Ingvars
Gíslasonar í fyrrakvöld. Ræðna
þeirra Ólafs Jóhannessonar og
Þórarins Þórarinssonar verður get
ið í blaðinu á morgun.
Helgi Bergs sagði m.a.: Á und
þegar viðskipta
k.för okkar hafa
farið stórbatn
andi og þjóðar
tekjur sívaxandi
hrannast opin
ber fram-kvæmda
verkefni upp
og bíða óleyst.
Skólarnir í þétt
og þrfsetnir og í
dreifbýlinu skortir þá víða alveg
til ómælds tjóns fyrir skólaæsk
uiia. Framkvæmdir í skólamálum
hafa ekki náð því, marki, sem sett
var í þeirri alræmdu framkvæmda
áætlun, sem gefin var út fyrir
þrem árum til að gera frambjóð
end-um stjórnarflokkanna auðveld
ara, að gefa kosningaloforð sín
með alvörusvip. Talsvert miklu fé
hefur hins vegar verið varið til
sjúkrahúsbygginga, enda ekki van
þörf á. En þessu fé hefur verið
svo óskynsamlega dreift að þess
sér fáa staði. HáMbyggðir sjúk-ra
hússkr-okkar verða að vísu fleiri
og fleiri, en fáium er lokið, og
standa þessi ónotuðu verðmæti fyr
ir ailra augum og minna á þá
óstjóm í framkvæmdamáluim, sem
við búum við. En þær kröfur, sem
gera verður til þessa þáttar heil
biigðisþjónustu á* síðari hluta
20. aldar, standa enn óuppfylltar.
Strandferðaþjónustan hefur
smátt og smátt verið að fara í
niðurníðslu á undanförnum árum.
Skipin hafa verið að ganga úr sér
og henta ekki nýjum viðfangsefn
um. Af hálfu þingmanna Fram
sóknarflokksins hafa verið hafðar
uppi kröfur um endurnýjun flot
ans, en þeim hefur ekki verið
sinnt. Nú berast þau tíðindi að
selja eigi tvö af skipum útgerðar
innar án þess að nokkurt nýtt eigi
að kaupa í staðinn. Ríkisútvarp
ið hafði það eftir sjávarútvegs
málaráðherra, að strandferðaþjón
ustan myndi eftir sem áður verða
óbreytt. En það hefur ráðherrann
nú varla sagt. Hann er svo skarp
skyggn maður, að hann sér það
í einni sjónhendingu, að óbreytt
gæti hún ekki verið, ef skipunum
fækkaði um tvö. Hins vegar mun
hann hafa sagt eitthvað á þá leið,
að það eigi að veita nægilega góða
þjónustu með minni tilkostnaði,
þá er bara eftir að vita hvað
talin er sægilega góð þjónusta
handa því fólki, sem þrjóskast við
kalli viðreisnarinnar og heldur
áfram að byggja strendur og eyj
ar þessa lands.
Útlitið í vegamálum er ekki
björgulegt. Verkefnin á því sviði
eru mörg víðsvegar um land.
Stærst og fjárfrekust eru verkfn
in í hraðbrautunum, sem ekki verð
ur með neinu móti undan ekizt
að takast á við nú þegar, því sú
fjármunasóun, sem fólgin er í því
að eyða hundruðum milljóna til
viðhalds úrelts vegakerfis og eyði-
leggja þúsundir farartækja fyrir
aldur fram á hálfófæru-m vegum
er meiri en við eigum að leyfa
okkur. Samt lét fjármálaráðherr-
ann þess getið í skýrslu, sem
'hann flutti á Alþingi, að fjárhags-
grundvöll skorti til byggingar
hraðbrauta og óráðlegt væri að
byrja nú á nýjum meiri háttar
vegaframkvæmdum.
f meðmælum, sem vegamála-
stjóri sendi fjárhagsnefnd ed. með
frumvarpi sem Framsóknarmenn
fluttu um aukið fé til vegabygg-
inga, segir hann m.a.:
„f greinargerð með frumvarp
inu er réttilega á það bent, að
tekjustofn vegasjóðs skv. vegalög-
um hrökkvi mjög skammt til lausn
ar þess verkefnis, sem framundan
er í vegamálum og vegalög bein-
línis mæla fyrir um, en það er
lagning hraðbrauta með varan-
legu slitlagi á þeim vegum, þar
sem ætla m-á, að umferð yfir sum-
armánuðina verði 1—10 þús. bif-
r-eiðir á dag innan 10 ára. Þe-ssir
vegir eru í gildandi vegaáætlun
taldir alls um 148 km. vegalengd,
en af þeim eru taldar fullgerðar
hraðbraut.ir 42 km og í raun róttri
aðeins um 37 bm, en það er
Reykjanesbrautin, sem sá vegur
er að mestu byggður fyrir láns-
fé. Umferðartalning sl. 2 ár bend-
ir til þess, að hraðbrautir skv. 12
gr. vegalaga muni við endurskoð-
un á vegaáætlun lengjast um a.m.k.
200 km, þar sem við hraðbrautir
munu bætast langir vegakaflar,
eins og t.d. Vesturlandsvegur frá
Þingvallavegamótum að vegamót-
um við Borgarnesbraut enn frem-
ur Borgarnesbraut, Akranesvegur,
Þingvallavegur, Suðurlandsveg-
ur frá Sel-fossi að Skeiðavegamót-
um, auk ýmissa stuttra vegakafla
við Akureyri, Egilsstaði og víðar.
Þá eru og óleyst óhem-ju verk-
efni við lagningu þjóðbrauta og
landsbrauta svo og byggingu nýrra
brúa og endurbyggin-gu gamalla
brúa, eins og nánar var rakið í
greinargerð með trllögu til vega-
áætlunar fyrir árin 1965 til 1968.“
Þetta var úr bréfi vegamála-
stjóra og þar segir ennfremur, að
vextir og afborganir vegna láns-
fjár, sem notað hefur verið til
vegagerðar seinustu árin nemi nú
54% af því fé, sem samkv. vega-
áætiun er varið til nýrra þjóðvega
og brúargerða. Hvað verður langt
með sama áframhaldi þangað til
það allt fer í vexti og afborgan-
ir? Af þessu er auðvitað ljóst,
að stórauka verður framlög til
"vegamála, en fjármálaráðherrann
segir nei. Það verður að bíða. Só-
unin verður að halda áfram. Það
skortir fjárhagsgrundvöll til að
hætta henni.
Þetta eru aðeins dæmi af sviði
opinberra þjónustuframkvæmda
Og allt er það á eina lund. Ein-
rnitt núna eru verkefnin látin
hrannast upp í stað þess að nota
tækifærið í góðærinu til að leysa
þau. Og kostnaðinum af því, sem
gert er, er í sívaxandi mæli velt
yfir á framtíðina 54% af fjárveit-
ingum til nýbyggingar vega fer
til að greiða vexti og afborgan-
ir og þessi hluti fer sívaxandi.
Svipaða sögu er að segja af öðr-
um þát-tum opinberra fram-
kvæmda.
Einmitt núna telur ríkisstjórn-
in, að við séum ekki menn til
að borga fyrir verkefni samtímans
af samtímatekjum. Þetta er allt
svo erfitt og snúið, einmitt niina.
Ingvar Gíslason komst þannig
að orði í niðurlagi ræðu sinnar
í útvarpsumræð-
unum í fyrra-
kvöld:
Þegar núver-
andi stjórn
arflofekar kömu
til valda, lýstu
forvígismenn
þeirra yfir því
með talsveröum
fyrirgamgi, að höfuðviðfangsefni
ríkisstjórnarinnar og aðalmarkmið
hennar væri að reisa við efna-
hagslífið, viðhalda hallalausum rík
iSbúskap og gæta efnahagslegs
jafnvægis. Til þess þurfti öðru
fremur að hafa hemil á verðbólg-
unni, enda fóru þeir ekki dult með
það, að verðbólgan væri sú mein-
vættur efnahagslífsins á hverjum
tíma, sem kveða yrði niður án
1 hiks og tafar.
En hver er svo árang-ur sex ára
viðreisnarstjórnar?
Er ríkishúskapurinn rekinn
ballalaus?
Er verðbólgan stöðvuð?
Er jafnvægi í efnah-agslifinu?
Öllum þessum spumingum er
svarað neitandi. Við búum við hel
sjúkt efnahagskerfi, hraðvax-
andi verðbólgu og óðadýrtíð, sem
ekki sér fyrir endann á.
Þótt hæstvirt ríkisstjórn sé þaul
sætin, hefur hún fyrir löngu misst
tökin á stjóm mikiivægustu lands-
mála. Hafi hún einhvern tíma
haft trú á upphaflegum efnahags-
og fjármálaaðgerðum sínum, þá er
sú trú horfin fyrir löngu. Stöðv-
un verðbólgunnar er augljóslega
ekki lengur á stefnuskrá núver-
andi ríkisstjórnar. Fyrirhugaðar
stóriðju- og hernaðarframkvæmd-
ir útlendinga í landinu benda sizt
til þess að ríkisstjórnin geri sér
grein fyrir ástandi efnahagsmál-
anna. Getur varla hjá því farið,
að framundan sé hið æðislegasta
kapphlaup um vinnuaflið í land-
inu milli innlendu atvinnuveg-
anna og erlendu stóriðjunnar, sem
gæti endað með algeru stjórnleysi
í kaupgjaldsmálum og verðbólgu,
sem enginn veit, hvern endi hefur.
Ég kem enn að þeirri spurn-
ingu, hvað verði um hag þeirra
landshluta, sem búa við atvinnu-
erfiðleika og alltof litlá fólksfjölg-
un. Getur nokkrum dulizt, að hin,
ar miklu framkvæmdir útlendinga
á aðalþenslusvæði landsins hljóta
að hafa bein og óbein áhrif til
hins verra gagnvart framförum í
öðrum landshlutum, sem þegar
hafa dregizt aftur úr um mann-
fjölda, félagslega aðstöðu og at-
vinnulíf? Nýstofnaður Atvinnu-
jöfnunarsjóður breytir því miður
litlu í því efni, þö að hann sé
góðra gjalda verður út af fyrir
sig.
Akureyringar munu m.a. spyrja
spyrja þeirrar spurningar, hver
verði framtíð iðnaðarins á Akur-
eyri, sem fram á síðustu ár hef-
ur verið í allörum vexti og auk-
izt að fjölbreytni, enda horn-
steinn atvinnulífsins í bænum og
sú atvinnugrein, sem veitt hefur
Akureyrarbæ mesta vaxtarmögu-
leika. Því miður hefur iðnaður-
inn þar átt við örðugleika að etja
um nokkurt skeið — eins og iðn-
aður landsmanna í heild — sem
fyrst og fremst má kenna verð-
bólguþróuninni og óhagstæðri
stjórnarstefnu. Ef áfram heldur
sem horfir, vofir hætta yfir út-
flutningi iðnvarnings frá Akur-
eyri, sem hafinn var fyrir nokkr-
um árum og vei-tt hefur miklar
gjaldeyristekjur og ágæta at-
vinnu í bænum.
En þannig er um atvinnulífið
almennt, að það fær ekki staðizt
til lengdar skefjalausa verðbólgu-
þróun.
Saga núverandi ríkisstjórnar er
vissulega einn meiriháttar hrak-
fallabálkur, sem auðvitað er
harmsefni, því að þjóðin geldur j
þess, þegar il-la er á málum henn-
ar haldið, og eftirleikurinn verst-
ur, þeim mun örðugri sem óstjórn
og forystuleysi varir lengur.
En jafnframt hefur komið í
Ijós, sem e.t.v. er verst af öllu,
að forystulið stjórnarflokkanna
virðist ekki þekkja þá lýðræðis-
legu leikreglu, að ríkisstjórn beri
að víkja úr valdastóli, þegar henni
mistekst að koma málum sínum
fram eins og þau hafa verið boð-
uð. Þessi grundvallarregla lýðræð-
is og þingræðis er hvarvetna í
heiðri höfð nema þar sem póli-
tfskt siðleysi er á háu stigi.
Kristján Thorlaeius
S. 1. laugardag tók Kristján
Thorlacius sæti Einars Ágústsson
á Alþingi sem 11. þingmaður
Reykjavíkur.
Góðir áheyrendur! Það er löngu
kominn tími til breytinga á stjórn-
arháttum á íslandi.
Það er brýn þörf fyrir nýja for-
ystu í landinu. Það er þörf fyrir
samstillt átak og heilbrigða sam-
stöðu milli stétta og stjórnmála-
flokka um varanlegar úrbætur í
efnahags- og fjármálum.
Vandamál efnahagslífsins eru
ekki óleysanleg, en ég fæ ekki
séð, að þau verði leyst án víð-
tækrar samstöðu innan og utan
Alþingis. Nýir menn verða að
koma til sögunnar, ný viðhorf að
skapast. Það skiptir ekki máli að
deila um fortíðina. Nútíð og fram
tíð er hið eina sem nokkru v-arð-
ar í stjórnmálum. Við búum í
ágætu landi, auðugu að margs kon
ar gæðum, sem ekki eru nýtt
nema að litlu leyti. Þjóðin er
ung og dugmikil og fús til fram-
taks og mennta. Þessum góðu
eiginleikum hennar þarf að beina
inn á jákvæða framfarabraut und-
ir nýrri og samstæðri forystu.
Klæöningar
Tökum að okkur klæðningar
og viðgerðir á trévérki á bólstr
uðum húsgögnum.
Gerum einnig tilboð í viðhald
og endurnýjun á sætum í kvik-
myndahúsuin, félagsheimilum,
áæthmarbifreiðum og öðrum
bifreiðu í Reykjavík og nær-
sveitum.
Húsgagnavinnustofa
BJARNA OG SAMÚELS,
Efstasundi 21, Reykjavík,
Sími 33-6-13.
Guðjón Styrkársson,
hæstaréttarlögmaður.
Hafnarstræti 22,
sími T 8-3-54.
NITTO
JAPÖNSKU NITIO
HJÓLBARDARNIR
f flostum sfærðum fyririiggjandi
f Tollvörugoymsiu.
FUÓT AFGREIÐSLA.
DRANGAFELL H.F.
Skipholti 35-Sfmi 30 360
Á ÞINGPALLI
Fundir voru í báðum deildum í gær og var fjöldi mála afgreidd-
ur sem lög frá Alþingi.
★★ Fundur verður í sameinuðu Alþingi í dag en búizt er við að
þinglausnir muni verða á fhnmtudag.