Vísir - 15.01.1975, Side 6

6
Visir. Miövikudagur 15. janúar 1975
vísm
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
^Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritst|órnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
t lausasölu 35 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
Aftur i eina sæng ?
Það má til sanns vegar færa, að engir styðji
Atlantshafsbandalagið jafnákaft og kinverskir
kommúnistar, jafnvel ekki aðildarþjóðir þess,
þótt þær vilji viðhalda þvi. Kinverjar mega ekki
til þess hugsa, að bandalagið yrði lagt niður, og
þeim er „þiðan” i samskipum vestrænna rikja og
Austur-Evrópurikja þvert um geð. Orsökin er, að
valdamenn i Peking eru hræddir um, að Sovét-
menn muni snúa sér gegn Kinverjum, ef friðsam-
legra verður á „vesturvigstöðvum” Sovét-
manna.
„Hjónaskilnaðurinn mikli”, eins og vinslit
Sovétmanna og Kinverja hafa verið kölluð, hefur
fengið útrás i rifrildi um kennisetningar
kommúnismans. Þær deilur mætti þó vafalaust
leysa með einhverjum hætti, sem báðir gætu sætt
sig við, að minnsta kosti þannig, að eyða mætti
hatrinu. Deilurnar eru fyrst og fremst persónu-
legar, milli Maos formanns og Chou En-Lais
annars vegar og Bresnjevs hins vegar. Það er
einkum Mao, sem er reiður. Hann telur
Kremlverja hafa brugðizt sér frá upphafi og sér-
staklega sýnt sér persónulega móðgun með þvi
að ætlast til, að hann yrði einhvers konar þjónn
þeirra eins og höfuðsmenn i Austur-Evrópurikj-
unum hafa verið, flestir hverjir.
Þessi persónulega óvild milli valdhafa i Peking
og Kreml á sér hins vegar miklu dýpri rætur. Þær
er að finna i sögu þessara landa, allt frá timum
rússneskra og kinverskra keisara. Það er einnig
hið ævaforna þrætuepli þjóða og einstaklinga,
hvar séu landamörk, sem geti leitt til styrjaldar.
Kinverjar hafa fengið meira sjálfstraust að
undanförnu. Þótt kjarnorkumáttur þeirra sé litill
samanborið við mátt Sovétmanna, hefur hann
dregið úr hræðslu þeirra við skyndiárás Sovét-
manna. Kinverjar léku i haust þann leik að bjóða
Sovétmönnum samning um betri sambúð,
svokallaðan ekki-árásarsamning.
Það var merkilegast við þetta, að Bresnjev hef-
ur margsinnis boðið slikan samning, allt frá
árinu 1970. Kinverjar gerðu þó kröfur um, að
báðir skyldu kveðja til baka herlið, sem er við
landamæri rikjanna. Sovétmenn komust i
varnarstöðu við þennan leik, og nú urðu þeir að
visa ekki-árásarsamningi á bug.
Nú um áramótin sendu Kinverjar Rússum
tóninn, eins og venja hefur verið um áramót. Þeir
hlifðu Bandarikjamönnum ekki heldur og sökuðu
bæði risaveldin um vitfirringslegt vigbúnaðar-
kapphlaup og heimsvaldastefnu. Kinverjar höfðu
vonað, að samband Bandarikjanna og Formósu
mundi rofna eftir Pekingför Nixons, en svo hefur
ekki orðið.
Þrátt fyrir öll stóru orðin hafa sérfræðingar
þótzt sjá merki um meiri þiðu i samskiptum
þessara stórvelda kommúnismans. Þannig hafa
Rússar i reyndinni fækkað i herliði sinu við
landamærin. Viðskipti milli rikjanna hafa nær
sexfaldazt á fimm árum. Þvi hefur sú spurning
vaknað, hvort hið fráskilda par muni taka saman
að nýju. Þá yrði kommúnisminn miklu meiri
hætta vestrænu lýðræði en nú er. Þá mundu Kin-
verjar hætta að styðja NATO. En liklega verður
ekki af nýju hjónabandi Maos og Bresnjevs. Það
yrði fyrst, þegar nýir menn settust i valdastólana
i Peking og Moskvu.
-HH
SEKKfc .
Sheila Buckley, einkaritari
Stonehouse. — Vissi hún allan
timann, hvaö um þingmanninn
haföi orðið?
John Stonehouse/ brezki
þingmaöurinn, sem hvarf
af baðströnd í Florida/ en
skaut síðan öllum að óvör-
um upp kollinum í Ástra-
líu/ hefur látið undan kröf-
um þingmanna í neðri mál-
stofunni og látið af þing-
mennsku.— Verður efnt til
nýrra kosninga í kjördæmi
hans.
Mál þessa fyrrverandi póst-
málaráðherra Wilsons og Verka-
mannaflokksins þykir með þvi
dularfyllsta sem upp hefur
sprottið á seinni árum.
Þegar föt hans fundust hjá bað-
verðinum á Miami Beach i
Flórida, héldu henn i fyrstu, að
hann heföi drukknað i sjónum.
Fljótlega komu svo getgáturnar.
Var það slys, eða hafði honum
verið rutt úr vegi?
ímyndunaraflið var fljótt að
spinna þá skýringu á hvarfi
Stonehouse, að mafian I Banda-
rikjunum hefði ráöið honum
bana. Siðan var sagan endurbætt.
Stonehouse var sagður hafa ver-
ið njósnari, tvöfaldur i roðinu i
þokkabót. CIA átti að hafa komið
upp um hann og brezka leyni-
þjónustan aö hafa fylgzt með hon-
um um skeiö. Ekkert var þá
nærtækara en skýra hvarf þing-
mannsins þannig, að gagnnjósn-
arar hefðu komið honum fyrir
kattarnef. En hverjir þá? Austan
tjalds eða vestan?
Ný skýring hefur svo vikið
þessum öllum til hliöar. Það er
samt ekki sú, sem Stonehouse gaf
sjálfur, þegar Ástraliulögreglan
hafði upp á honum.
Sagt er nú, að allan timann,
meðan fólk velti vöngum yfir af-
drifum Stonehouse, hafi ein
manneskja á Bretlandseyjum vit-
að hvað klukkan sló.
Tveim dögum eftir aö hans var
saknaö, var hringt frá Sheraton-
hótelinu I Honolulu á Hawaii til
litils hótels i Hampstead-hverfi i
Lundúnum. Beðið var um frú
Markham i simann, en hún hafði
skráö sig inn á hótelið nokkrum
dögum áður.
Markham, var það nafn, sem
Stonehouse notaði i falska vega-
bréfið sitt. Þaö vegabréf útbjó
hann þannig, aö hann gáði i
dánarskýrslur sjúkrahúsa, unz
hann hafði fundiö einn, sem var á
svipuöu reki og hann sjálfur eða
49 ára, og var honum likur i
lýsingum. Varð hann sér slðan úti
um fæðingarvottorö þess látna
og lagði það fram ásamt ljós-
mynd af sjálfum sér með
umsókninni um vegabréf hjá yfir-
völdum. Þeir, sem lesið hafa
reyfarann um Sjakalann, en hún
kom út i jólabókaflóði i hitteð-
fyrra, munu geta rennt grun i,
hvar Stonehouse hefur fengið
hugmyndina.
Nema, hvað um það. Þessi frú
Markham er sögð hafa verið eng-
in önnur en Sheila Buckley.
Það var Sheila Buckley, einka-
ritari John Stonehouse, sem stað-
Ætlaði hann
að stinga af
með einkarít-
aranum sínum
John Stonehouse I vörzlu áströlsku lögreglunnar, sem þótti nafnaskipti
hans grunsamleg
festi skýringar Stonehouse sjálfs
á flótta hans frá Bretlandseyjum,
þegar lögreglan leitaöi upp-
lýsinga hjá henni.
mmmm
UMSJÓN: G. P.
Stonehouse, sem haföi fariö um
Hawaii til Ástraliu á falska vega-
bréfinu, hafði að tveim vikum
liðnum farið til Danmerkur „til
þess að fylgjast meö viöbrögöum
og fréttum af hvarfi sinu”, — eins
og hann sagði sjálfur frá. Siðan
fór hann aftur til Ástraliu, en eftir
krókaleiðum, sem lágu um Singa-
pore.
Þegar Stonehouse gaf sina
skýringu á hvarfinú, eftir að
ástralska lögreglan hafði fengið
illan bifur á vegabréfi hans og
nafnskiptum og handtekið hann,
sagði hann, að öngþveiti i
fjármálum sinum hefði knúið
hann til að flýja land.
Hélt hann þvi fram, aö „ýmsir
aðilar i fjármálaheiminum”
hefðu beitt hann þvingunum og
hann að lokum ekki þolað við.
Scotland Yard vinnur að
rannsókn á fjármálum hans, og
er búizt við, að sú rannsókn taki
nokkra mánuði. Stonehouse var
við ýmis fyrirtæki riöinn, en
viðkvæmastur er þáttur hans i
stofnun góögerðahlutafélags, sem
vinna átti aö þvi að láta gott af sér
leiða meðal hinna sveltandi ibúa
Bangladesh og Pakistan. —
Hlutaféð hefur orðið aö engu, og
engu sérstöku fékk fyrirtækiö til
leiðar komið.
Að venju vinnur Scotland Yard
án þess að veita nokkrar upplýs-
ingar um, hvað rannsóknin hefur
leitt i ljós til þessa.
Engu að siður telja brezk blöð
sig hafa vissu fyrir þvi, hver hafi
verið raunveruleg ástæða þessa
landflótta þingmannsins.
Nefnilega blátt áfram sú að
stinga af með einkaritaranum.
Nokkuð, sem margir aðrir góðir
menn hafa gert á undan Stone-
house.
1 blaðagreinum er þvi haldið
fram, að Sheila Buckley, sem er
28 ára og fráskilin, og Stonehouse
hafi átt ástarævintýri saman.
Þau hafi siðan komið sér saman
um að stinga af frá Bretlandi og
byrja nýtt lif saman einhvers
staðar, þar sem enginn þekkti
þau. Fyrst átti Stonehouse að láta
sig hverfa, en þegar mesta mold-
viðrið hefði lægt eftir hvarf hans,
átti hún að flytja til hans, þar sem
Stonehouse væri niðurkominn.
1 staðinn var það eiginkonan
Barbara, sem fór til Astraliu á
fund Stonehouse.