Vísir - 08.03.1975, Side 6

Vísir - 08.03.1975, Side 6
6 Vlsir. Laugardagur 8. marz 1975 vísrn Útgefandi: Reykjaprent hf. Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson Ritstjóri: Jónas Kristjánsson Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson y Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannessön Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611 Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Slmi 86611 Ritstjórn: Isiöumúla 14. Simi 86611. 7 linur Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. 1 lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf. Fen að forðast { Mörgum Bandarikjamanninum þykir súrt i broti að gripa ekki i taumana i Indókina, þar sem ( bandamenn Bandarikjanna standa höllum fæti. / Hægt er að skirskota til þess, að vegur risaveldis- ) ins og virðing setji ofan, ef þeir Lon Nol i \ Kambódiu og Thieu i Saigon falla fyrir kommún- ( istum. /i Bandarikin hafa um langt árabil stutt þessa / menn með ráðum og dáð. Hundruð milljarða is- ) lenzkra króna hafa runnið til stjórnarliða i \ Kambódiu. Gifurlegar f járhæðir hafa farið til að ( styðja stjórnina i Saigon, og i Suður-Vietnam var / um skeið hálf milljón bandariskra hermanna. \ Mörg bandarisk fjölskylda sá á eftir syni i blóð- \ baðinu i Suður-Vietnam. ( Ford Bandarikjaforseti sagði i fyrrakvöld, að \ nú yrðu bandariskir hermenn ekki sendir aftur á ( vigvöllinn i Indókina. Þó skyldi enginn neita, að / til sliks gæti komið. Það er meðal annars vegna þeirrar hættu, sem bandariska þingið hefur verið ( tregt til að samþykkja beiðni forsetans um fjár- / framlög til að veita stjórn Kambódiu hernaðar- ) aðstoð. Af þessu gaf forsetinn yfirlýsingu sina. \ Bandarikjamönnum er enginn leikur að sitja hjá, ( ef stjórn Kambódiu fellur og stjórnin i Saigon á eftir henni. ,,Það er skylda Bandarikjanna að \ senda lið og bjarga þessu fólki,” segja margir nú ( þegar, sem óttast fjöldamorð ef þjóðfrelsis- / hreyfingar, uppreisnarmenn eða „kommúnist- ) ar”, hvað sem menn vilja kalla þá, taka völdin i \ þessum tveimur rikjum. ( Bandariskur her hefur áður varið stjórn \ Suður-Vietnams og hann gæti gert það aftur. ( Bandariskt lið ætti nokkuð hægt um vik að ryðja / stjórnarhernum i Phnom Penh, höfuðborg ) Kambódiu, braut úr úlfakreppunni og tryggja \ honum aðflutningsleiðir á landi eða Mekongfljóti. ( Hvers vegna ekki? ) Vissulega eru uppreisnarmenn i Kambódiu \ búnir vopnum frá kommúnistarikjum. En þetta í1 strið er, að sögn bandariskra fréttamanna, nú / orðið nær eingöngu borgarastyrjöld. Þarna eru \ ekki lengur á ferðinni Norður-Vietnamar heldur ( fyrst og fremst Kambódiumenn. Uppreisnar- ( menn eru sekir um niðingsverk i engu minna ) mæli en andstæðingar þeirra, og ekki er ástæða \ til að ætla, að stjórn þeirra yrði landslýð til sér- ( stakrar farsældar. En ættu Bandarikjamenn að / gripa i taumana i borgarastriði? \ Menn gætu fært ýmis rök fyrir þvi, að það sé / býsna vandséð, hvenær strið sé borgarastyrjöld ) og hvenær ekki, þegar aðilar hafa mikinn \ stuðning frá erlendum rikjum. Hins vegar má ( siður deila um tilgangsleysi afskipta Bandarikj- ) anna af.striðinu i Kambódiu. Stjórn Lon Nols \ situr i hinni umkringdu borg Phnom Penh og ( nýtur litils trausts landsmanna. Allt bendir til, að II það væri skammgóður vermir hagsmunum ) Bandarikjanna að halda slikri stjórn á floti og \ yrði ekki gert nema með setuliði og gifurlegri ( blóðtöku og fjáraustri Bandarikjanna. Reynslan / af þátttöku i striðinu i Suður-Vietnam varð sú ein, \ að framrás kommúnismans var tafin, en með \ Parisarsamningnum 1973 viðurkenndu Banda- / rikin, að þau gætu ekki unnið striðið. ) —HH W „Líf eftir dauðann" „Sveinbjörn i Ofnasmiðjunni heldur áfram tilraunum sinum á þessu sviði og Orkustofnunin fer væntanlega út i nánari könn- un á þvi, hvernig virkja megi hitann i hrauninu”, hélt Sigur- geir áfram. „En það er annað að vita af glóandi hraunmassanum þarna og að nota hann. Þvi miður er ekki hægt að taka einn og einn köggul og bera i hús”. Vestmannaeyingar boruðu „Líf eftir dauðann" nefnist grein i nýjasta tölublaði tímaritsins Newsweek. Hún er skrif- uð af fréttamanni blaðs- ins/ John Herbert/ sem heimsótti Vestmannaeyj- ar fyrir um þrem vikum til að rita um endurlffgun eyjarinnar. Herbert segir i grein sinni, að eftir gosið hafi flestir sér- fræðingar litið á Heimaey sem Pompei heimskautsins. „En sérfræðingarnir höfðu ekki tekið hina harðgerðu ibúa eyjanna inn i dæmið. Jafnvel á fyrstu og að þvi er virtist vonlausu mán- uðum, sneri hópur eyjaskeggja til baka til að endurheimta eyj- una úr heljargreipum eldgoss- ins”. „Við héldum alltaf i vonina, jafnvel þótt þær vonir hafi virzt út i hött i fyrstu”, er haft eftir Sigurgeiri Kristjánssyni forseta bæjarstjórnar. I greininni i Newsweek segir, að nú tveim árum eftir gosið minni byggðin á Heimaey enn á draugaborg. Enn megi alls staðar sjá vikurbingi á götum og sum húsanna séu enn þakin vikri. „En þótt umhverfið virki i fyrstu eyðilega á gestinn, þá er það missýn. Með hverri vikunni snúa fleiri og fleiri fjölskyldur aftur til Heimaeyjar og lundarnir eru komnir aftur i hreiðursin. Jafnvel á ströndinni má sjá fyrstu merki um grænan mosa á hrauninu,” segir i grein- inni. „Jafnskjótt og hraunið kólnar vaknar lifið á ný”, er haft eftir sjómanni á staðnum. „Þessi staður eykur á trú manna á lif eftir dauðann”. t blaðinu segir frá þvi, að enn sé mikið verk óunnið við upp- gröft og endurbyggingu. Við uppgræðslu þurfi að sá sérstakri áburðar- og fræblöndu yfir alla eyna. „Á meðan eyjan er svört virk- ar hún illa á sálarlif fólksins”, hefur blaðið eftir Magnúsi Magnússyni bæjarstjóra. Blaðið greinir frá þvi, að hin 20 milljón tonn af vikri séu ekki einungis til óþurftar. Vikurinn hafi reynzt ómetanlegur til hús- bygginga og Vestmannaeyingar hafi uppi ráðagerðir um að flytja ösku til fjarlægra staða eins og Þýzkalands og New Jersey fyrir þrjá dollara tonnið. Eins er frá þvi skýrt, að nú sé farið aðvirkja hraunhitann og að með spiral, sem grafinn hefur verið i hraunið, sé sjúkrahúsið i Eyjum nú hitað upp. Þá skýrir blaðamaður News- week einnig frá þeim draumum Vestmannaeyinga, að hægt verði að hita alla byggðina með hita frá hrauninu og jafnvel að leiða hann i gróðurhús, sem séð gæti ibúunum fyrir fersku græn- meti og ávöxtum. „Jú, þaö hefur verið spurt töluvert um öskuna”, sagði Sigurgeir Kristjánsson forseti bæjarstjórnar Vestmannaeyja, er Visir ræddi við hann i gær um vikursölu til útlanda. „Við oliuhækkunina hafa þau efni, sem hægt er að vinna úr öskunni, hækkað i veröi. Vinnsla slikra efna úr öskunni er ódýr, á meðan það hefur mikinn kostn- að og orku I för með sér að vinna þau úr öðrum hráefnum”, sagði Sigurgeir. „Bandarikjamenn vildu gleypa þetta i nokkrum skips- förmum, þegar þeir töluðu viö okkur, en það eru þó Norðmenn, sem hafa komizt næst þvi að kaupa vikur. En það er ekkert farið að ganga frá neinni sölu,” hélt Sigurgeir áfram. „Ahugasamir menn komu hér — Newsweek fjallar um endurlífgun Vestmannaeyja Umsjon: JM iTFM Jon Björgvmsson I hópum strax eftir gosið til að lita á vikurinn, en þá sagði ég við okkar menn, að fjallið færi ekki frá okkur og ekkert lægi á.” Fljótlega eftir goslokin voru tilraunir hafnar meö nýtingu hraunhitans. Spirall, sem þá var smiðaður og tengdur við sjúkrahúsið, er nú ekki lengur i notkun og er sjúkrahúsið þvi á ný hitað upp með gamla laginu. Nýja hitakerfið reyndist ófull- komiö og við vatn, sem hitað var á nýja mátann, blandaðist loft og óæskileg efni. „Við vitum, að ihrauninu er falin óhemju hitaorka, sem end- ist i mörg ár, en vandamálið er, hvernig flytja megi hana um bæinn,” sagði Sigurgeir Kristjánsson forseti bæjar- stjórnar. holu i hraunið niðri við sjó með það I huga að fá upp heitan sjó, sem virkja mætti. Lagt var i kostnað við borunina, en aldrei kom upp neinn sjórinn. Hugmyndir Sveinbjarnar i Ofnasmiðjunni felast meðal annars i þvi að leggja flatan spiral á hraunið nokkuð undir yfirborðinu. I spiralnum væri hringrás vatns, sem hitnaði við hraunhitann. En spurningum, hversu lengi spiralinn má nýta á hverjum stað, hversu marga spirala þarf að smiða og á hvaða dýpi þeir þurfa að vera, er enn ósvarað. Á meðan leitað er að svörun- um, láta Vestmannaeyingar sig dreyma um suðræna aldingarða i gróðurhúsum, sem nýta hraunhitann. En það eru bara draumar.

x

Vísir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.