Vísir - 10.03.1975, Page 6

6
Visir.Mánudagur 10. marz 1975
VÍSIR
(Jtgefandi: Heykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsihgastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Slmi 86611
Ritstjórn: ISiöumúla 14. Slmi 86611. 7 llnur
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
I lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Skref fyrir skref
Mikið er i húfi fyrir Mið-Austurlönd og allan
heiminn, að friðarumleitan Kissingers, utan-
rikisráðherra Bandarikjanna, beri árangur.
Taflið i Mið-Austurlöndum verður hins vegar si-
fellt flóknara. Nú er ekki hægt að tala um, að
deiluaðilar séu eingöngu ísraelsmenn og Arabar.
Klofningur hefur orðið meðal Araba.
Stundum hafa risaveldin, Bandarikin og Sovét-
rikin, sameinazt um friðarumleitanir i
Mið-Austurlöndum. Það er þeirra beggja hagur,
að ekki komi til striðs. En Sovétmenn hafa reynt
að spilla fyrir starfi Kissingers að undanförnu.
Nú siðast hafa þeir lýst yfir, að sú aðferð hans að
reyna að skapa frið ,,skref fyrir skref” sé dæmd
til að mistakast.
Palestinu-Arabar reyndu með hermdarverk-
um, landgöngu og morðum i Tel Aviv að spilla
fyrir árangri af þeirri ferð Kissingers, sem nú
stendur yfir. Þeim geðjast ekki, að Egyptar hafa
tekið tilraunum Kissingers vel og komið til móts
við ísraelsmenn, þótt i mjög takmörkuðum mæli
sé. Egyptar hafa ekki ætlað að láta
Palestinu-Araba hafa áhrif á sig. En nú um helg-
inafenguPalestinu-Arabar mikilvægan stuðning.
Stjórn Sýrlands bauð þeim, að mynduð yrði sam-
eiginleg herstjórn Sýrlendinga og
Palestinu-Araba. Eitt skyldi yfir báða ganga.
Arafat, leiðtogi Palestinu-Araba, tók tillögunni
opnum örmum.
Með þessu hafa Sýrlendingar snúið baki við
fyrri bandamönnum sinum, Egyptum. Eins og
kunnugt er, stóð siðasta styrjöld ísraelsmanna
við Egypta og Sýrlendinga, sem réðust samein-
aðir á fsrael. Afstaða Sýrlendinga nú spillir fyrir
tilraunum Kissingers. Er þá hugsanlegt, að
Egyptar semji við Israelsmenn án aðildar Sýr-
lendinga, eða draga þeir i land til að halda ein-
ingu i heimi Araba, þótt ekki væri nema að formi
til?
Þá segjast Sýrlendingar reiðubúnir að mæta i
sameiningu við Palestinu-Araba á friðarráð-
stefnu, sem hugsanlega verður haldin i Genf.
Israelsmenn sögðu hins vegar eftir mannvigin i
Tel Aviv i siðustu viku, að þeir mundu aldrei setj-
ast að samningaborði með Palestinu-Aröbum.
Þeim væri hvergi unnt að mæta nema á vigvellin-
um.
Staðan, sem þarna er komin upp, bendir til
þess, að litið væri upp úr friðarráðstefnu að hafa,
meðan afstaða aðila breytist ekki að þessu leyti,
ef slik ráðstefna gæti á annað borð komið saman.
Þannig hefur skæruliðum Palestinu-Araba
heppnazt að spilla töluvert fyrir tilraunum Kiss-
ingers að þessu sinni. Miklu skiptir, að þær beri
árangurnæstuvikur,þvi að hætta er á, að til nýrr-
ar styrjaldar gæti dregið, þegar vorar. Meðal
annars rennur út umboðið, sem Sameinuðu þjóð-
irnar hafa til friðargæzlu i Mið-Austurlöndum.
Kissinger hefur oft sýnt, að enginn er honum
fremri i samningamálum. Aðferð hans, skref
fyrir skref, er mun heillavænlegri á þessu stigi en
ráðstefna, sem Sovétmenn vilja, að haldin verði,
en yrði ekki annað en hávært rifrildisþing við
slikar aðstæður.
Verði ekki unnt að koma hinum mörgu, óliku
sjónarmiðum saman með beinni málamiðlun
milli Egypta, ísraelsmanna og Sýrlendinga, er
það ekki unnt að óbreyttum aðstæðum.
Það má ekki sannazt, að fáeinum hryðjuverka-
mönnum heppnist að hindra friðarsamningana.
—HH
Örvaðir af blessun bandarískra stjórnvalda
halda Concordemenn strikinu
i
Dýrasti
farmiði
í heimi
Örvaðir af blessun bandariskra
stjórnvalda á Concorde-flugvélinni
lialda forgöngumenn félagsins
British Airways áfram áætlunum sín-
um um ,,lúxus” flug yfir Atlantshafið
með tvöföldum hljóðhraða.
Sölumennirnir halda, að það muni
freista margra að ferðast með þess-
um hraða og slikt flug muni hafa
,,snobb”-gildi. Með þvi muni verða
öruggt að Concorde-farþegaflugið
verði rekið með ábata fyrir félagið.
Sem stendur snýst mikiö af undirbúningnum um
að losna við hindranir, sem fyrir kynnu að verða á
jörðu niðri. Blessun bandariskra stjórnvalda er að-
eins einn sigurinn, sem vinna þarf, þótt það virðist
verða unnt að halda áætlunum áfram sem fyrr,
þrátt fyrir áhugaleysi rikisstjórnar Wilsons i Bret-
landi á þessu tiltæki.
Ferðamaður, sem fýsir að fara frá London til
NewYork á þremur og hálfri klukkustund aðeins,
mundi hugsa sig um tvisvar, ef hann yrði aö hanga
klukkustundum saman á flugvellinum i London til
að biða eftir fluginu.
Daglegt flug
eftir rúmt ár
yfir Atlantshaf
Nú eru áætlanir Concorde-félaganna, Birtish
Airways, og Air France, sem bæði eru rikisfyrir-
tæki á þá lund að daglegt flug Concorde til New
York verði hafið fyrir mitt ár 1976. Þá þarf að yfir-
stiga hin geysilegu vandræði, sem enn eru fyrir hjá
stjórnvöldum og að þvl er tekur til umhverfis-
verndunar.
Stjórn British Airways skilur, að ekki var fullur
sigur unninn, þótt bandariska flugmálastjórnin
veitti fyrir nokkrum dögum að sinu leyti leyfi til
farþegaflugs til New York og Washington. Flugið
vantar enn staðfestingu bandariska þingsins og
stjórnar Kennedyflugvallar i New York. Leyfi flug-
málastjórnarinnar er þó mikill áfangi.
Félagið vonar samt að fá stuðning hátt settra og
auðugra manna, sem hyggja gott til ferðalaga i
Concorde. Sá stuðningur yrði aö yfirstiga andstöðu
sumra i Bandarikjunum, bæði náttúruverndar-
manna og þeirra, sem vilja af þjóðernisástæðum,
að svona flug verði i höndum Bandarikjamanna.
Hávaðinn er liklega versti þrándur i götu. Vélar
slikrar flugvélar geta ekki verið eins hljóðiátar og
vélar þeirra, sem fljúga hægar, að minnsta kosti
ekki enn. Smiðir Concorde segja þó, að hún sé engu
hávaðasamari en flugvélar eins og Boeing 707, en
slikar flugvélar verði enn i mörg ár uppistaða flug-
flota heimsins.
Svo segja forráðamenn, að breytt fyrirkomulag
við flugtak og lendingu Concorde muni gera slikar
farþegaflugvélar hljóðlátari en þær hafi verið
hingað til.
Takist að sætta menn við hávaðann, mun British
Airways byrja æfingarflug án farþega, sém greiða
fyrir, i ágúst næstkomandi eða þar um bil.
Allt gert
fyrir farþega
Concordeflugið ætti að bera sig, ef sætanýting
verður 61 af hundraði eða þar yfir, segja forgöngu-
menn. Fyrsta árið ætti ekki að verða erfitt, þvi að
forvitni fólks er talin munu sjá fyrir þvi að fylla
flugvélarnar. Mörg hundruð manns hafa þegar
pantað far. Þegar lengra liður, vænta forgöngu-
mennirnir milli 65 og 70 prósenta nýtingar, sem
mest fengizt með þvi að ná farþegum, sem nú
ferðast á fyrsta farrými. Með þvi mundi eitthvað
tapast af farþegum með öðrum flugvélum British
Airways, og kæmi þar tap s'-m gróðinn af Concorde
yrði að bæta. Gróðinn yrði samt nægilegur, telja
þeir, til að réttlæta hina gifurlegu fjárfestingu i
fimm Concorde-flugvélum, sem alls munu kosta um
52 milljarða islenzkra króna.
í Bandarikjunum sameinast náttúruverndarmenn
og „þjóðernissinnar” gegn Concorde.
Enn eru fargjöldin óákveðin, en þau munu
þarfnast staðfestingar alþjóðasambandsins IATA.
Bretar telja, að fargjöldin verði milli 10 og 20 sinn-
um dýrari en á fyrsta farrými i öðrum flugvélum.
Þá yrði farmiðinn með Concorde hinn dýrasti i
heimi.
Hvað fá farþegarnir i staðinn?
Fyrst og fremst verður augljóst hagræði að svo
miklu skemmri ferð, sem gerði mögulegt að ferðast
auðveldlega á einum degi yfir Atlantshafið og aftur
til baka. Furðu mörgum liggur svo mikið á, og
mörgum leiðist flugið.
Til að tryggja að hraðinn komi raunverulega að
notum, hefur British Airways á prjónunum að hafa
sérstaka afgreiðslu á Heathrowflugvelli i London,
sem væri eingöngu fyrir Concorde-farþega. Flug-
vélarnar yrðu eins nálægt flugstöðinni og framast
yrði unnt til að minnka tlmann, sem fer i að komast
um borð. Komið verður fyrir sérstakri farangurs-
afgreiðslu. Með öllu þessu, segja Bretarnir, gæti
farþegi með Concorde komið á flugvöllinn 1Q minút-
um fyrir brottför og samt náð sæti sinu. Ennfremur
á að skipuleggja sérstaka flutningaþjónustu fyrir
þessa farþega, frá miðri London.
Tafir, sem verða i venjulegu flugi, mega ekki
verða i Concordeflugi, segja forgöngumennirnir, að
Rússar ætla að koma sinni „Concorde”, þaö er að
segja Tu-144, af staö fyrir áramót I innanlandsflugi.
minnsta kosti ekki of oft, ef þjónustan á að viðhalda
trausti. Viðhald á flugvélunum yrði að vera frábært
og til að tryggja það er verið að koma fyrir sér-
stökum búnaði á flugvöllum, sem kostar um 35
milljónir króna. Allan sólarhringinn á að fylgjast
með flugvélunum i sérstakri stöð, svo að unnt verði
að tilkynna samstundis um hvers konar vandræði
og öll nauðsynleg tæki verði til staðar þegar við
lendingu til viðgerða.
,,Snobb”-gildið endur-
reist i fluginu
Þjónusta við farþega i flugvélunum á að verða
eins góð og hugsazt getur, segja stjórnendur British
Airways. Kampavin auðvitað, og farþegar eiga að
geta valið um ýmsa rétti. Tvö sæti eru hvorum
megin við gang, nóg rúm fyrir fætur og fatahengi.
Með öllu þessu telja forráðamennirnir, að hverjum
farþega i Concorde ætti að geta liðið eins og væri
hann fyrirmenni. Þarna muni aftur koma i farþega-
flugið það ,,snobb”gildi, sem þeir telja að hafi að
kalla horfið úr þvi, þegar flug varð á hvers manns
færi fyrir áratug eða svo.
Gangi allt að óskum forgöngumanna ætti fyrsta
raunverulega farþegaflugið að geta hafizt um næstu
áramót, en ferðir yfir Atlantshaf hefjast varla fyrr
en seinna. Air France hefur á prjónunum að hefja
flug milli Parisar, Dakar og Rio de Janero i
desemberlok. British Airways hyggst fljúga til
Mið-Austurianda, sem yrði ef til vill upphaf á flugi
til Astraliu. Þá vill British Airways hefja flug um
Siberiu til Tókió. Sovétstjórn hefur gefið til kynna,
að hún mundi samþykkja það. Sovétmenn hyggjast
sjálfir hefja farþegaflug innanlands i lok ársins,
milli Moskvu og Tashkent, i hljoðfráum Tupelev 144
flugvélum. Stjórnendur British Airways draga þó i
efa, að félagið fái að fljúga Siberiuleiðina fyrr en
hin sovézka flugvél byrjar alþjóðlegt flug, en á þvi
kann að verða nokkurra ára bið.
m mm
Umsjón: Haukur Helgason