Vísir - 18.04.1975, Blaðsíða 7

Vísir. Föstudagur 18. apríl 1975..
7
GETUR TRYGGT NEINN
FULLKOMLEGA
GEGN MAGASÁRI
og drukkin meiri mjólk en
venjulega. ÞaB getur gerzt á ör-
fáum dögum. Slik sár geta þó
lika stækkaö og dýpkaö og oröiö
sársaukafull.
Hvaö veldur þvi aö smáskeina
á ínnþekju magans veröur aö
djúpum glg? Veigamesta orsök-
in er of mikil sýrumyndun I
maganum. Saltsýruútskilnaöur
frá frumunum (parietalfrum-
unum) getur aukizt fyrir áhrif
frá kaffi, nikótini og áfengi. Hiö
siðasttalda örvar útskilnaö
magasýrunnar svo mikiö, aö
þaö er stundum notaö á rann-
sóknarstofum sem prófmáltið
til aö komast aö raun um hvaö
sjúklingurinn geti framleitt
mesta sýru.
Aö vissu marki er hægt aö
komast hjá sári með þvi aö
neita sér um kaffi, tóbak og
áfengi. Ef sárin á annaö borö
gróa hjá sjúklingum, sem ekk-
ert takmarka viö sig þessi efni,
skeöur þaö að minnsta kosti
hægt og seint. Það er ekkert,
sem getur tryggt neinn fullkom-
lega gegn maga- og skeifu-
garnarsárum. Þó menn reyki
ekki og smakki aldrei vin, geta
þeir samt fengiö þau.
Meöfæddar hneigðir valda
miklu um magasárin.
Það, sem breytilegast er af
öllu meöal sjúklinga meö maga-
sár, er hugtakiö persónuleiki.
Hjá sumum er sjúkdómurinn
sjálfskaparviti. Sem viöbrögö
við reykingum, gremju, niöur-
bældri reiöi og vonleysi gengur
samfelldur straumur tauga-
áhrifa frá heilanum niöur á viö
eftir flökkutauginni til magans
og veldur mikilli sýrumyndun.
Sýrurnar eru aöalorsök sára-
myndunarinnar. Finnist ekki
aukin sýra er þaö tilefni til þess
aö efast um tilveru sárs. En ef
röntgenmyndir sýna ójöfnur
sem likjast sári? Finnist engin
sýra veröur aö gera ráö fyrir, aö
missmiöi á skeifugörninni sé
annars eölis: sveppæxli, sam-
vextir eftir skuröaögerö eöa
samvextir i vefjum, sem liggja
aö henni, eins og gallblöðrunni
og briskirtlinum.
Komi eitthvaö fram á mynd-
um sem likist sári I maga, sem
er sýrulaus, veröur læknirinn
fyrst og fremst aö láta sér detta
krabbamein 1 hug. Sjúklingur
getur vel haft rökstuddan grun
um aö hann sé meö sár, áöur en
röntgenmyndir eru teknar.
Dæmigert einkenni er sviöa-
verkur um bringspalir 1-2 tim-
um eftir morgunmáltiö dag
hvern.
Verkirnir minnka lika eöa
hverfa eftir næstu máltlö og
sjúklingurinn kemst brátt aö
raun um, aö ef hann drekkur
mjólkurglas eða borðar eitt-
hvaö létt, linast verkirnir. Al-
gengast er aö verkirnir komi 2
timum eftir máltiöir, en oft
koma þeir miklu fyrr. Sé um al-
varleg sár aö ræöa, getur verk-
urnn vakið sjúklinginn svo aö
segja á sömu minútunni allar
nætur. Margir sjúklingar meö
maga- eöa skeifugarnarsár
gæta þess að hafa alltaf mjólk-
urglas hjá sér á náttboröinu.
Þaö tryggir rólegri svefn.
Verkirnir koma næstum
aldrei þegar aö morgni. Þeir
koma ekki fyrr en nokkuö löngu
eftir morgunmatinn. Flestir
setja það i samband við vaka-
sveiflur (hormóna) fyrstu tima
dagsins.
Þó að sterkur grunur — svo aö
nálgast vissu — sé um maga-
eöa skeifugarnarsár vegna ein-
kennanna, liggja nokkrar or-
sakir til þess, að nauðsynlegt er
aö fá greininguna staöfesta meö
röntgenskoðun og jafnvel
magaspeglun til að taka af allan
vafa um sár. Menn geta þjáöst
af ýmsum öörum meltingar-
sjúkdómum en magasári og án
þiess að þeir séu I sambandi viö
sár.
Nútima meöferö magasárs
byggist á margra ára visinda-
legum rannsóknum. Þúsund-
faldar tilraunir hafa brugðið
ljósi á magann og margbrotna
náttúru hans: Hvernig mein-
semdir myndast og hvaöa lækn-
ismeðferð á bezt við hverju
sinni. Allt þetta hafa læknarnir i
hendi sér, segir aö sföustu i
greininni.
— Langvinnar meltingar-
truflanir krefjast viturlegrar
markvissrar meöferöar. öllu
máli skiptir, aö leitt sé i ljós,
hverrar tegundar sjúkdómurinn
er. —
Aö vissu marki er hægt aö komast hjá magasári meö þvf aö neita
sér um kaffi, tóbak og áfengi. — En þó menn reyki ekki og smakki
aldrei vin geta þeir samt fengið þaö.
ingur af mörgum i
sambandi við þennan
mjög svo algenga sjúk-
dóm.
Nafngiftin magasár er oft
villandi vegna þess, aö þaö er
oftar en hitt notað um sár I
skeifugörninni. NIu af hinum tlu
svokölluöu magasárum eru I
skeifugörninni en ekki magan-
um sjálfum. —
Þannig segir meöal annars I
grein i Fréttabréfi um heil-
brigöismál, þar sem fjallað er
um hinn mjög svo algenga sjúk-
dóm sem magasár er.
Ennfremur segir: Það er eng-
inn óhultur fyrir þvi aö fá sár I
skeifugörnina, en allur hávaði
þeirra grær fljótt aftur. Ó-
þægindi og meltingartruflanir,
sem skýrö eru á margvlslegasta
hátt, eru æði oft sár, sem gróa
vegna þess aö fariö er á létt fæöi
IIMPd
I SÍOAIM i
Umsjón:
Edda Andrésdóttir
— þó menn
reyki ekki og
smokki aldrei
vín, geta þeir
samt fengið
maga- eða
skeifugarnarsór
— Magasár eru al-
geng og sennilega
finnst meira en helm-
ingur þeirra aldrei.
„Þetta hendir aðra en
ekki mig, ” hugsar
yfirgnæfandi meiri-
hluti fólks. En þetta er
aðeins einn misskiln-
swm
að þeir, sem reykja, eru veikari
fyrir sjúkdómum á lífsleiðinni en hinir, sem ekki
hafa vanið sig á það. i
Auk þess valda reykingar sljóleika og draga úr
afköstum og lifsgteði. En það, sem mörgum
finnst sárgrætilegast, er að þeir alvarlegu sjúkdómar,
sem riátengdíneru tóbaksreykingum segja oftast
til sín, þegar fólk er á bezta aldri.
Innlendar og erlendar læknaskýrslur sýna, að fólk, sem
reykir sígarettur að staðaldri, getur átt á hættu
deyja allt að 12 árum fyrr en kunningjarnir, sem ekki
reykja. í hvorum hópnum ert þú?
SAMSTARFSNEFND UM REYKWGAVAftNIR
V103