Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1926, Page 4
4
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
24. des. ’26
W
IURR. •ŒEgDe»=8§
I
1
s
Eftir TOHHN FRLKBERSET.
ívar í Hlíð var lágvaxinn bóndi
og gildvaxinn, dálítið lotinn eftir
margra ára strit, en ella í fullu
fjöri. Hann var breiðleitur og góð-
leitur, þriflega til fara bæði á
virkum dögum og helgum, en hend-
ui hans voru harðar og siggi grón-
ar og fingurnir stirðir. Þó gátu
þessar hendur verið mjúkar sem
barnshendur. Hann var þannig gerð
ur, að hann gat tekið mjúkum
höndum á því, er hann snerti á —
enginn tók jafn viðkvæmt á bolla
á borðinu og hann, enginn stráði
eini á gólfið jafn natvirknislega og
hann, og ef sólin sliein inn um
gluggann, fagnaði enginn geislun-
um eins vel og hann. Og þegar
hann sjálfur naut alls þess arna, þá
fanst honum lífið furðu gott, jafn-
vel fyrir fátækan bónda í afdala-
koti.
Það eru nú nokkur ár síðan Ivar
í Hlíð var lagður í gröf. A leiði
hans grær gras og fölnar, eftir árs-
tíðum.
Það eru líklega tuttugu ár síð-
an ívar í Hlíð var úti í skemmu
og klauf skíð. Þetta var á aðfanga-
dagskvöld, og það bar upp á fimtu-
dag. Stórhríð var á og stormur,
eins og verst getur verið norður
þar. Renningurinn þaut í gegn um
hverja rifu í þaki og veggjum og
faldaði hvítu hina nýbrýndu öxi
hans.
ívar var í sparifötunum og klauf
skíð. Hann var í góðu skapi og
raulaði rímnalag fyrir munni sjer
meðan hann var að hagræða bjálk-
unum á kibbinu. Engar áhyggjur
þjökuðu ívari nú. Áður hafði hann
reynt mótlæti, en nú var það liðið!
En það veður! Skemmuhurðin
hristist og skalf á hengslunum.
Niðri á túninu var ung fura, sem
beygðist flöt niður að fönninni
undan ofviðrinu. — Svona á það
að vera um hávetur, hugsaði ívar
og hjó skíð af kappi. Jólin eru
ekki skemtileg nema því að eins að
stórhríð sje og skafrenningur. —
ívar kurlaði nýjan lurk og úr sár-
inu angaði ilmsæt remma og þægi-
leg. Hann fláði næfrana af til þess
að hafa þá til uppkveikju að
morgni. Rjettast var, að hann færi
snemma á íætur í fyrramálið, til
tilbreytingar, kveikti undir katlinum
og færði Ellu kaffi í rúmið, einu
sinni á árinu. Hún Elín átti það
margfaldlega skilið, enda þótt eng-
inn gæti sjeð það á henni að hún
var hún komin yfir fimtugsaldur.
Elín ljet ekki á sjá, þótt árin
færðust yfir hana. Enda þótt hún
væri farin að hærast og hrukkur
komnar undir augun, var hún jafn
falleg enn, eins og þegar hún var
tvítug og fegursta stúlkan í sveit-
inni — að allra dómi. Aldrei hafði
sjest fallegri stúlka í þessari sveit,
en þó fanst ívari að henni hefði
farið stórkostlega fram með árun-
um. Að vísu hugsaði hann ekki svo
mjög um það í kvöld, og Elín var
nú bara Elín, og það var honum
meira en nóg. ívar hafði komist í
kast við margar stúlkur um æfina
á öllu sínu ferðalagi. Tvisvar hafði
hann farið til Þrándheims og þrjá
vetur í röð hafði hann höggvið
skóg í nágrannasveitinni. En Elín
var nú altaf Elín, hvar sem hann
fór og flæktist.
Hann klauf enn skíð nokkra
stund og kurlhaugurinn hækkaði.
Hann raulaði fyrir munni sjer,
rímlaust og orðalaust. Nú var hon-
um glatt í skapi. Fyrir þrjátíu ár-
um hafði hann reynt raunir, -------
en hví skyldi hann hugsa um það
í kvöld----------
ívar stakk höfðinu út í gættina
og horfði til veðurs. Jafnframt
varð honum og litið til næsta bæj-
ar, er gægðist eins og svartur klett-
ur upp úr snjókafinu. Hvernig
skyldi nú Þrándi í Torgum líða í
dag — —1 Hann veiktist snögg-
lega í gær og sagt var, að um líf og
aauða væri að tefla.
Ivar fór inn í skemmuna aftur
til þess að þrifa til undir jólin. Nú
þjökuðu hann engar sorgir — —
áður gat það verið, jæja-----. Það
var langt síðan, — — nærri því
þrjátíu ár.------
Ivar reyndi að hrista af sjer
minningarnar, en það var hægra
orkt en gert. Því að sannleikurinn
var nú sá, ef rjett var, þá átti hann
að vera óðalsbóndi á Torgum, ætt-
aróðali sínu. Þar höfðu forfeður
hans búið áður, og voru ríkir menn,
en seinna fór alt í hundana. Yeik-
indi og óhepni í öllum sköpuðum
hlutum höfðu orðið ættarinnar hlut-
skifti, en þó kastaði fyrst tólfun-
um, þegar hann sjálfur — ívar —
hafði tekið við ættleifðinni og öll-
um þeim skuldum, er á hvíldu.
Hann hjó þá skóg, langt frá
mannabygðum. Það var um há-
vetur. Hann hjó sig í fótinn, og
það var hörkufrost. Hann varð skó-
fullur af blóði, en hann kærði sig
ekkert um það. Það kom oft fyrir,
að skógarhöggsmenn hyggi sig, en
þeir kærðu sig kolaða um það. Og
Ivar hugsaði þá mest um skuldir
sínar, bæði í bankanum og skulda-
brjefið, sem Þrándur á Sæbóli átti
og hafði fengið að erfðum.
Þrándur á Sæbóli var af ríku
foreldri kominn, yngsti sonur þar.
Og þá var hann að hugsa um að fá
sjer jörð. —
tvar hjelt áfram að höggva skóg
í viku án þess að kæra sig um sár-
ið. Hann batt að eins tusku um það
og ljet svo kylfu ráða kasti. En
bann hefði ekki átt að fara svo
ógætilega, því að frost var, og drep
kom í sárið. Hann lá allan vetur-
inn. Um vorið gekk Þrándur að
skuldabrjefinu og vegna þess, að
ívar átti engin úrræði, var jörðin
boðin upp. ívar grátbændi Þránd
um tilhliðrunarsemi og gjaldfrest,
en það var eins og að klappa harð-
an steininn. Og þegar veturinn
lagðist að og ívar var farinn að
skríða á fætur, þá stóð hann uppi
alls laus með konu og þrjú börn.
Þrándur hafði boðið í jörðina og
fengið hana fyrir sama sem ekki
neitt. ívar fjekk skýli yfir höfuðið
fram til vors, og með aðstoð góðra