Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1941, Síða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
25
asti maður landsins. — Hann
keypti fyrst, rúmlega tvítugur,
Hœstakaupstaðinn á ísafirði af
Ólafi Thorlacius í Fagradal, eti
honum hafi tilfallið sú góða eigu
í arf eftir föður sinn. Þessari
eign náði Jens með vægu verði
og hóf þar verslun og græddi
stórfje á fáum árum. Svo keypti
hann síðar verslunarstaðina í Vest-
mannaeyjum og Keflavík. Jens
gerði út mörg þilskip. Þegar þau
voru flest, voru þau 11, en auk
þess átti hann 5 milliferðaskip og
var því skipafloti hans alls' 16
skip, en þá hafði enginn maður
einn átt svo mörg skip fyr hjer
á landi. —
Eitt skip Jens Benediktsen bar
af öllum kaupförum, sem sigldu
hjer til lands. Það var skonnort-
an „Hekla“. Þetta skip ljet hann
byggja norður í Finnmörk og
kostaði það fulla 16 þúsund dali.
Þegar skipið kom suður til kóngs-
ins Kaupmannahafnar, ljet hann
skreyta það mjög vel, svo að slíkt
hafði ekki sjest þar á landi fvr.
í Ivftingu ljet hann setja lág-
mynd af eldfjallinu Heklu, en
sitt hvorum megin við hana var
ljón og bjarndýr alt logagilt, og
svo var framan á stefni skipsins
afarmikil vithöggvin „Gallions"-
mjrnd af Þór með hamarinn Mjölni
og var sú mynd í líkamsstærð,
logagilt. Jens var afar hreykinn
yfir þessu nýja og skrautlega
skipi sínu. Veturinn, sem „Hekla“
var útreidd til fyrstu ferðar sinn-
ar til íslands, var hann oft í
skipinu á daginn og heimsóttu
landar hans hann þar; gekk hann
þá fram og aftur á þilfarinu. sýndi
þeim skipið og var hinn kátasti.
Eitt skina Jens Benediktsen var
stórt hafskip, sem „Piscator" hjel
og sendi hann það til fiskiveiða
norður til Svalbarða, og þótti það
mikil framtakssemi. —
★
Jens Benediktsen naut ekki
lengi við. Hann dó aðeins rúmlega
hálffertugur, fyrri hluta sumars
1841. — Um vorið fór hann frá
Höfn á uppáhaldsskipi sínu
„Heklu“ til Vestmannaeyja, en á
leiðinni varð hann veikur og var
fluttur á land þegar eftir komu
skipsins til eyjanne og þar dó
hann skömmu síðar. — Þó að Jens
Benediktsen yrði ekki eldri en 36
ára, hafði honum tekist að safna
sjer ótrúlega miklum auði. I
Kaupmannahöfn átti hann bæði
kornmyllu og brauðgerðarhús auk
allra eignanna hjer á landi og
skipanna. Alt var þetta virt þeg-
ar hann dó á 125.3C0 dali, en
skuldir hvíldu á honum 40 þús.
dalir. Ólafur Thorlaeius átti skuld-
lausa 125 þús. dali og var því
þessu ríkari en Jens. — Jens Bene-
diktsen var öllum harmdauði, því
að hann var drengskaparmaður, en
illa fór um hin miklu efni hans,
sem munu samsvara alt að einm
miljón króna miðað við nútíma
verðmæti. Það fór svo um þennau
mikla auð, sem hafði verið safn-
að á einum 13 árum, eins og oft
vill fara um fljóttekinn gróða, að
hann gekk til þurðar í höndum
þeirra, sem við honum tóku, á 2
eða 3 árum. Verðfall varð á af-
urðum og óhöpp steðjuðu að, svo
að eftir 3 ár var svo komið, að
skuldir dánarbúsins voru orðnar
114 þús. dalir, m. ö. a. alt var
tapað. Þá voru skipin og versl-
unarstaðirnir seldir til skulda-
lúkninga og hrökk andvirðið rjett
fyrir skuldunúm. — Hið glæsi-
lega skip „Hekla“ fórst undir
Keflavíkurbjargi, aðeins 2 ára
gamalt, árið eftir að Jens dó.
Meira.
Gamall skoskur hermaður var á
leiðinni til Inverness í járnbraut-
arlest. Hann var heldur óstöðug-
ur á fótunum og fjekk sjer sæti
hjá Hjálpræðishersforingja. Um
stund horfði hann á einkennisbún-
ing foringjans með athygli, en
sagði svo að lokum: í hvaða her-
deild eruð þjer, maður minn. Jeg
kannast ekki við einkennisbúning-
inn?
Foringinn svaraði: Jeg er her-
maður Herrans. Jeg er á leiðinni
til Aberdeen til að berjast við
fjandann, þar næst til Dundee til
að berjast við hann, þaðan til
Edinborgar og Newcastle í sömu
erindum.
— Það er eitthvað vit í þessu,
sagði gamli hermaðurinn. Þú ert
að reka þann skratta suður á bóg-
inn skilst, rnjer
Fjaðrafok
Svertingjadrotning ein í Suður-
Afríku á tuttugu „eiginkonur“.
Drotning þessi heitir Modjadji og
ræður ríkjum í Balobedu, sem er
fjallahjerað í Transvaal.
Hinar tuttugu „eiginkonur", sem
hafa það hlutverk að þjóna drotn-
ingunni, eru opinberlega viður-
kendar, en það er eiginmaður
hennar hinsvegar ekki. Hann verð-
ur að fara huldu höfði samkvæmt
lögum. Nafni hans og persónu er
haldið svo leyndu, að það er
dauðasök að komast að því hver
hann er. Þar sem hann er ekki
löglegur eiginmaður hennar, og
kemur aldrei til að hann geti kraf-
ist krúnunnar þó drotningin falli
frá. Eiginmenn hinna 20 „eigin-
kvenna“ drotningarinnar eru einn-
ig levnilega giftir þeim.
„Eiginkonurnar“ . eru opinber-
leera- giftar drotninennni og ef
hún deyr, án þess að hafa eignast
dóttur, getur dóttir einhverrar
„eiginkonu“ hennar orðið drotn-
ing. Á þenna hátt verður altaf
meykongur í hásætinu og karl-
mennirnir fá ekki tækifæri til að
koma nálægt stjórn landsins.
★
Þegar Cook landkönnuður steig
fyrst á land í Ástralíu spurði
hann innfæddan mann hvað þetta
einkennilega dýr, með pokann á
kviðnum, hjeti, sem hann sá víða.
Ástralíumaðurinn svaraði: „Kan-
ga-roo“, sem á hans á hans máli
þýddi: „Jeg veit það ekki“. Cook
hjelt að þetta væri nafn dýrsins
og síðan eru pokadýrin kölluð
kangaroo á enskri tungu.
Þegar Spánverjar fóru fvrst
norður fyrir Niagara til að leita
að gulli og silfri voru þeir vanir
að kalla í bræði: „Acanada", sem.
þýðir á spönsku: „Það er ekkert
hjer“. Indíánar lærðu þetta orð,
og er Frakkar komu seinna reyndu
Indíánarnir að skýra Frökkunum
frá að ekkert gull væri þar að
fá. „Acanada", sögðu Indíánarnir,
þar til Frakkar hjeldu að þeir
ættu við að landið hjeti þessn
nafni og kölluðu það Canada.