Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1941, Blaðsíða 2

314
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Oddi um aldamótin 1800. Eftir ferðabók Maekenzi#’*.
þó að málaefni væru vafasöm,
enda til mikils fjár að slægjast.
Henti konu Páls prests það ó-
happ á sáttafundi, að hana
brast stillinguna, og reyndi hún
í bræði sinni að stinga auga úr
Sturlu. Sá Páll prestur sinn kost
vænstan að selja Sturlu sjálf-
dæmi um áverkann. Sturla
gerði sér til handa tvö hundruð
hundraða (talið jafngilda nú
24.000 gullkrónum), og þótti sú
gerð með ódæmum; neitaði Páll
prestur að hlíta gerðinni og
sótti Jón Loftsson í Odda að lið-
veislu. Jón tók að sér að rétta
hlut hans, og treystist Sturla
tkki að etja kappi við Jón, en
lagði málið í gerð hans; lækkaði
Jón allmjög fégjald á hendur
Páli. Þetta var hin mesta hneisa
fyrir Sturlu, að neyðast til þess
að leggja málið í gerð jíess
manns, sem bafði tekið að sjer
málsvörn fyrir andstæðing hans,
er honum hafði áður verið selt
sjálfdæmi í málinu. Sveið hon-
um það sárt, jafn skapstórum
manni og heiptræknum. En Jóni
I oftssyni var fyrir mestu, að
Sturla ryfi ekki sættina. Til þess
að mýkja Sturlu og auka sæmd
hans, sem beðið hafði mikinn
hnekki, bauð hann Sturlu barn-
fóstur og bauð heim Snorra,
syni hans, og honum sjálfum.
En Snorri segir svo um viðskipti
Haralds konungs hárfagra og
Aðalsteins Englakonungs, að
,,það er mál manna, að sá væri
ótignari, er öðrum fóstraði
barn“. Ef til vill hefir hann
haft það í huga, er hann skráði
þetta, hversu Jón Loftsson vildi
mikið til vinna, að friður hjeld-
ist.
Með þessum atburðum kom
Snorri tvævetur í fóstur í „hinn
æðsta höfuðstað í Odda“, eins
og tekið er til orða í sögu Þor-
láks biskups, til Jóns Loftsson-
ar, „er dýrstur maður er á landi
þessu“, og þar ólst hann upp' til
tvítugsaldurs.
Þegar hér var komið, voru al-
bræður hans báðir komnir í
höfðingja tölu. Þórður hafði
með konu sinni erft goðorð á
Snæfellsnesi, það er gekk í karl-
h-gg frá Þórði gelli, en Sighvat-
ur hafði tekið við erfðagoðorði
þeirra og mægst við Ásbirninga,
Haukdæli og Svínfellinga. Ekki
hafðr Hvamm-Sturla verið fje-
ríkur maður; erfðahlutur Snorra
var 40 hundruð, en móðir hans
hafði eytt því fje. Snorri var því
bæði fjelaus og staðfestulaus. En
bræður hans voru í miklum upp-
gangi, og þó var meira vert um
frstbræður hans. Sæmundur
Jónsson hafði þá tekið við
n.annaforráðum eftir föður sinn
andaðan og bjó í Odda; var
hann á þeim árum mest virtur
allra höfðingja hjer á landi. —
Ormur Jónsson var goðorðs-
maður og bjó á Breiðabólstað,
stórauðugur maður, en Páll
Jónsson hafði þá fyrir skömmu
sest á biskupsstól í Skálholti.
Þeir Sæmundur og Þórður
Sturluson leituðu nú Snorra ráðs
cg báru þar niður, sem bæði
var fyrir auður og mannaforráð.
Báðu þeir til handa honum Her-
dísar, dóttur Bersa prests hins
auðga á Borg á Mýrum, og var
brúðkaup þeirra haldið í
Hvammi sumarið 1199; stóð
Snorri þá á tvítugu. Skyldi hann
eiga bú í Hvammi við móður
sína. Tveim árum síðar andaðist
Bersi prestur; tók Snorri þá arf
allan eftir hann, átta hundruð
hundraða, settist í bú á Borg
og tók við mannaforráðum
Mýramanna. Skömmu síðar
eignaðist hann hálft Lundar-
mannagoðorð, að gjöf Þórðar í
Görðum, móðurbróður síns.
Snorri hafði nú komið sjer vel
fvrir. Þó að hann væri yngstuv
bræðra sinna og alinn upp fjarri
ættstöðvum sínum, hafði hann
nú eignast meira auð og manna-
forráð en þeir, og hefði hann
mátt vel við una. En Snorri
ljet sjer ekki nægja fengið fje
og rendi nú augum til Reykholts.
Þar bjó þá Magnús prestur, son-
ur Páls prests. Hann var þá
hniginn að aldri, og eyddust
honum fje. Tvo sonu átti hann,
og voru báðir prestar og „þóttu
eigi færir til staðarforráða.
Snorri feldi mikinn hug til stað-
arins“ og gerði samning við
Magnús prest, með samþykki
þeirra, er erfðum voru næstir,
lað Magnús gæfi honum upp
staðinn, en Snorri skyldi taka
við „þeim hjónum og koma son-
um þeirra til þroska þess, er
auðið yrði“. Með þessu sýndi
Snorri, að hann ljet sjer ekki
nægja að vera auðugur hjeraðs-
höfðingi. Hann stefndi að því,
að komast í tölu þeirra höfð-
ingja, er mestu rjeðu á alþingi,
geta þar haldið til fulls við
hvern sem var.
Ekki hefir þessi ráðabreytni
verið öllum að skapi. „Maður
hjet Egill Halldórsson; hann
var af Mýramanna langfegðum;
hann var heimamaður Snorra.
Egil dreymdi, að Egill Skalla-