Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1941, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
325
þegar um nóttina út eftir firði;
siglði hann þá vestr um haf ok
dvalðisk þar lengi, herjaði um
Skotland ok um írland og Suðr-
eyjar.
(Heimskringla, Magnúss saga
• góða, 14. kap.)
Gefin grið Finni Árnasyni.
(Finnur Arnason var kvæntur bróð-
urdóttur Haralds konungs harðráða;
Þóra, drottning Haralds, var bróðui-
dóttir Finns. Finnur var vinveittur
konungi; Kálfur, bróðir hans, var út-
lagi konungs og hafðist við fyrir vest-
an haf. Finnur kom honum í sátt við
konung. Kálfur fjell í herferð til Dan-
merkur, og taldi Finnur, að konungur
hefði sent hann forsending og verið ráð-
bani Kálfs. Hann fór því úr landi og
gekk á hönd Sveini Danakonungi; hann
gaf Finni jarldóm. Finnur barðist með
Sveini við Harald konung og var tek-
inn höndum; hann var orðinn sjón-
dapur.)
Finnr jarl Árnason varð
liandtekinn í orrustð, sem fyrr
var ritat; hann var leiddr til
konungsins. Haraldr konungr
var þá allkátr ok mælti: ,,hér
fundumk vit nú Finnr, en næst
í Nóregi; hefir hirðin sú in
danska eigi staðit allfast fyrir
þér, ok hafa Norðmenn illt at
verki, draga þik blindan eptir
sér ok vinna þat til lífs þér“. Þá
svarar jarl: „mart verða Norð-
rnenn illt at gera, ok þat verst
allt, er þú býðr“. Þá mælti Har-
aldr konungr: „villtu nú grið,
þóttu sér ómakligr?“ Þá svarar
jarl: „eigi af hundinum þínum“.
Konungr mælti: „villtu þá, at
Magnús frændi þinn gefi þér
grið?“ Magnús, sonr Haralds
konungs, stýrði þá skipi. Þá
svarar jarl: „hvat mun hvelpr
sá ráða griðum?“ Þá hló kon-
ungr ok þótti skemmtan að erta
hann ok mælti: „villtu taka grið
af Þóru frændkonu þinni?“ Þá
segir jarl: „er hon hér?“ „Hér
er hon“, segir konungr. Þá
mælti Finnr jarl orðskræpi þat,
er síðan er uppi haft, hversu
reiðr hann var, er hann fekk
eigi stillt orðum sínum: „eigi
er nú undarligt, at þú hafir vel
bitizk, er merrin hefir fylgt þér“.
Finni jarli váru gefin grið, ok
hafði Haraldr konungr hann
r.,eð sér um hríð; var Finnr
heldr ókátr ok ómjúkr í orðum.
Þá mælti Haraldr konungr: „sé
ck þat, Finnr, at þú vill nú ekki
þýðask við mik ok við frændr
þína; vil ek nú gefa þér orlof at
fara til Sveins, konungs þíns“.
Jarl svarar: „Þat vil ek þiggja
og því þakksamligarr, er ek kem
í'yrr í brot heðan“.
(Heimskringla, Haralds saga
haröráða, 66. kap.).
Tósti jarl og Haraldur
konungur.
(Tósti jarl hefur sótt Harald kon-
ung að liðveizlu, til þess að ná ríki í
Englandi; taldi hann Harald Eng-
landskonung bróður sinn. hafa náð
rikinu með prettum og sitja yfir hlut
sínum. Eggjar hann konung á að freista
að vinna Er.gland undir sig, en ætlar
sér að stýra landinu í umboði hans).
Tósti jarl snýr þá ferðinni ok
kom hann fram í Nóreg ok fór á
fund Haralds konungs; hann var
í Víkinni. En er þeir finnask,
berr jarl upp fyrir konung ör-
endi sín, segir honum allt um
ferð sína, síðan er hann fór af
Englandi, biðr konung fá sér
styrk at sækja ríki sitt íEnglandi.
Konungr segir svá, at Norðmenn
rnunu þess ekki fýsa, at fara til
Englands ok herja ok hafa
þar enskan höfðingja yfir sér —
„mæla menn þat“, segir hann,
„at þeir inir ensku sé ekki all-
trúir“. Jarl svarar: „hvárt er
þat með sannendum, er ek hefi
heyrt menn segja í Englandi, at
Magnús konungr, frændi þinn,
sendi menn' til Eatvarðar kon-
ungs, ok var þat í orðsending, at
Magnús konungr átti England
slíkt sem Danmörk, arftekit
eftir Hörðaknút, svá sem svar-
dagar þeira höfðu til staðit?“
Konungr segir: „hví hafði hann
þat þá eigi, ef hann átti þat?“
Jarl segir: „hví hefir þú eigi
Danmörk, svá sem Magnús kon-
ungr hafði fyrir þér?“ Konungr
segir; „ekki þurftu Danir at
hælask við oss Norðmenn;
r/iarga díl& höfum vér brennt
þeim frændum þínum“. Þá
mælti jarl: „villtu eigi mér segja,
þá mun ek þér segja; því eign-
aðisk Magnús konungr Danmörk,
at þarlandshöfðingjar veittu hon-
um, en því fekktu eigi, at allt
landsfólk stóð í móti þér; því
barðisk Magnús konungr eigi
til Englands, at allr landslýðr
vildi hafa Eatvarð at konungi.
Viltu eignask England, þá má
ek svá gera, at meiri hlutr
höfðingja í Englandi munu
vera vinir þínir ok liðsinnis-
menn; skortir mik eigi meira
við Harald, bróður minn, en
konungsnafn eitt. Þat vitu allir
menn, at engi hermaðr hefir
slíkr fæðzk á Norðrlöndum
sem þú, ok þat þykki mér und-
arligt, er þú barðisk fimtán vetr
til Danmerkr, en þú vill eigi
hafa England, er nú liggr laust
fyrir þér“. Haraldr konungr
hugsaði vandliga, hvat jarl
mælti, ok skilði, at hann segir
mart satt, ok 1 annan stað gerð-
isk hann fúss til at fá ríkit.
(Heimskringla, Haralds saga
harðráða, 79. kap.).
Griðaboð við Tósta jarl.
(Haraldur harðráði og Haraldur
Englakonungur hafa nú báðir fylkt liði
sínu rið Stanforða-bryggjur).
Haraldr konungr Guðinason
var þar kominn með her óvígj-
an, bæði riddara ok fótgang-
andi menn. Haraldr konungr
Sigurðarson reið þá um fylking
sína ok skynjaði, hvernig fylkt
var; hann sat á svörtum hesti
blesóttum; hestrinn fell undir
honum ok konungr fram af;
stóð hann upp skjótt ok mælti:
„fall er fararheill“. Þá mælti
Haraldr Englakonungr til Norð-
manna þeira, er með honum
váru: „kennduð þér inn mikla
mann, er þar fell af hestinum,
við inn blá kyrtil ok inn fagra
hjálm?“ „Þar er konungr
sjálfr“, segja þeir. Engla-kon-
ungr segir: „mikill maðr ok
ríkmannligr, ok er þat vænna,
at farinn sé at hamingju“.
Riddarar tuttugu riðu fram
af þingmannaliði fyrir fylking
Noðmanna ok váru albrynjaðir
ok svá hestar þeira. Þá mælti
einn riddari: „hvárt er Tósti