Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1941, Blaðsíða 16

328
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
jarðar; sJétt, þat er jafnt, skarð,
þat er óslétt; ok svá hafi jarðar;
sær er haf, land'er jörð, en þá er
í eitt fal! mælt, at sá ferr af hafi
til jarðar Þriðja vísuorð er svá:
hlífgranda, þat er ljóst refhvörf-
mælt, c-k svá, rekr hendir; sá
flytr braut, er rekr, en sá stöðv-
ar, er liendir. Svá er hit fjórða:
heit köld, þat er ljós orð, ok svá,
loga öldu; jogi er eldr, alda er
sjár. Fimta orð er svá: fljótt
válkat; fljótt er þat, er skjótt er,
válkat þat, er seint er; ok svá,
skilr fylkir; sá er skilr, dreifir,
en sá, tr fylkhy samnar. Sétta
orð er svá: friðlæ; friðr er sætt,
læ, þat er vél; ok enn röðuls sæv-
ar; röðull er sól, ok gengr hon
fyrir eld í öllum kenningum, sær
er enn sem fyrr í móti eldi.
Sjaunda orð er svá: ránsið; rán,
þat er ósiðr, ok svá, ræsir stöðv-
ar; sá flytr, er ræsir, en sá heldr
aptr, er stöðvar. Átta orð er svá:
reiðr glaðr, þat er ljóst mælt; ok
svá, frömurn meiðum, þat er
ójafnt, at vinna manni frama eða
meizlur. Hér eru sýnd í þessi vísu
sextán orðtök sundrgreinilig, ok
eru flest ofljós til rétts máls at
færa, ok skal þá svá upp taka;
síks glóð, þat er gull; sækir gulls,
þat er maðr; hann verr skarð
jarðar, hafi slétt, þat eru Firðir,
svá heitir fylki í Nóregi; hlíf-
grandi, þat er vápn; hendir loga
öldu er maðr, er rekr köld heit
sverðinu, þat er at hegna ósiðu;
fljótt válkat má þat kalla, er
skjótráðit er, þat skilr hann af
ófriðinum ; konungr heitir fylkir;
ránsið ræsir stöðvar sævar röðuls
frömum meiðum. Þetta heita hin
mestu refhvcrf
Nii er nýi háttr:
73. Ræsir glæsir
Rökkva stökkva
hv’tum rítum
hreina reina;
skreytir hreytir
skafna stafna
hringa stinga
hjörtum svörtum.
í þessum hætti eru í hverju vísu
orði fjórar samstöfur, en tvær
aðalliendingar, ok lúkask í einn
staf báðar ok engi afkleyfisorð.
Þessi ruuhenda er tekin af
hrvnhendum hætti.
91. Þiggja kná með gulli glöð
gotna ferð at ræsi mjöð;
drekka lætr hann sveit at sín
silfri skenkt it fagra vín;
greipum mætir gullin skál,
gumnum sendir Rínar bál,
eigi hittir æðra mann,
jarla beztr, en skjöldung þann
Málaháttr;
95. Munða ek mildingi,
þá er Mæra hilmi
fluttak fjögur kvæði,
fimtán stórgjafar;
hvar viti áðr^prta
með æðra hætti
mærð of menglötuð
maðr ur.d himins skautum?
Fornyrðislag:
96. Ort er of ræsi,
þann er rýðr granar
varg; ok ylgjar
ok _ vápn litar;
þat mun æ lifa,
nema öld farísk,
bragninga lof,
eða bili heimar.
Bálkarlag:
97. Lypta ek ljósu
lofi þjóðkonungs;
upp er fyrir ýta
jarls mærð borin;
hverr myni heyra
hróðr gjöflata
seggr svá kveðinn
seims ok hnossa.
Starkaðar-lag':
98. Veit ek verðari
þá er vell gefa,
bröndum beita
ok búa snekkjur,
hæra hróðrar
en heimdrega,
unga jöfra
en auðspöruð.
99. Þeir eru jöfrar
alvitrastir,
hringum hæstir,
hugrakkastir,
vellum verstir,
vígdjarfastir,
hirð hollastir,
happi næstir.
Ljóðaháttr:
100. Glöggva grein
hef ek gört til bragar;
svá er tírætt hundrað talit;
hróðrs örverðr
skala maðr heitinn vera,
ef rvá fær alla háttu ort.
Galdralag:
101. Sóttak fremð,
sóttak fund konungs,
sóttak ítran jarl,
þá er ek reist,
þá ér ek renna gat
kaldan straum kili,
kaldan sjá kili.
102. Njóti aldrs
ok auðsala
konungr ok jarl,
þat er kvæðis lok.
Falli fyrr
fold í ægi,
steini studd,
en stillis lof.