Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1941, Blaðsíða 3

LÉSBÓK MORQUNBLAÐSINS
315
'V'^ **T*‘‘$U ■• * '* ’ S . ■' • í; V * ■ w v /Á** , '
vajc.oc tottogo. 1»uUgtru\UniAtg.ki.ckLC' br«i^a.bolfe^t..
ar ra.vkiAUnb.oc 1,oqcnae.ber Wqva rHWkiofc f,,., ■
'ómají ^aer m\y <r rr,;pc fKoX xul xaXa. ef\rm>W .
holrc uor. (seflé Ka'K*^ íreferril^tóocuaeíTofooóc \Sad\iÁ>
ftu-u^c ptr^xtlfe^roy bxnvár^a^uaalö. iheudr Snor
-m Gxto-n oc þorþcocfecOJi Wmaudarfoc ^omve. jiftr#
Sknr\]par cfCtetvdr a zdtcvví\ otcj) ^&jádomo Ae^lptic (vióqifct
Saorre at-XjdFtunye V)uaJRbeirra.ccerþem\k\rkio k tS'mb f.
am oV þox tfrþr eftaUt) kj»4ua aaj uptu klukur >fr er f>uv
ewr Uma ftraðar fðJtuvmcytairk tuár it &rrr& Ttarraa
krSS-K
REYKHOLTS-MÁLDAGI.
Máldaginn er á einu blaði 80 X 21 cm., 36 línur á framhlið, en 4 línur í 2 dálkum á bakhlið. Á hann eru skráðar
eignir Reykholtskirkju. Alls eru á honum 7 rithendur, hin fyrsta og elsta frá um 1185, hin yngsta frá lokum 13.
aldar. Hér er sýnd önnur rithöndin, frá því um 1206, þegar Magnús prestur skilar af sér staðnum í hendur Snorra,
og upphaf þriðju handar, er hefst á orðunum: kirkja á enn umfram klukkur þær o. s. frv. Hér er getið Snorra og
Hallveigar, og er þetta því ritað í fyrsta lagi 1224, en í síðasta lagi 1241, og telja menn sennilegast, að þessi kafli
sé frá 1224, þegar Hallveig kom í Reykholt. — Reykholts-máldagi er varðveittur í Þjóðskjalasafni, og er hið elzta
handrit, sem varðveitt er hér á landi. Engar líkur eru til þess, að rithönd Snorra sé á máldaganum. Þetta er 19.—
30. lína máldagans, og stendur þetta hér:
vax. oc tottogo. þau liggia lond til kirkio breiþabolstaðr. | oc raykia land oc hogende. her fulgia eN kirkiofe siav. |
kugilde i metfe. Sa es bvr i raykiaholte skal annaz hafs lanð | oc tuau kugilðe bufiar meþ. þvi fe skal fvlgia kueN
gilðr | omage huer missere. oc skal sa haN til taka es i ravkia | holte bvr. þesse kirkio fe es ero i bokom
oc i messofotom oc i kirkio | skruþe virðo til sextogo hvndraþa vaþmala i hendr Snor|ra þeir Gizor oc þorþr.
oc ketill her mundar son oc hogne prestr | Skrin þat es stendr a altara meþ helgowt domom gefa þeir Magntts oc |
Snorre at helfninge huaR þeirra. oc es þetta kirkio fe umb fr]am of þat es aþr es talet | kirkia a eN um fram klukur
_ þer er þav | SnoRe z halíveig leGia til staðar savng meyiar. ii. z ii. arna navtar. |
Círímsson kæmi að honum og
var mjög ófrýnlegur. — Hann
mælti: „Ætlar Snorri frændi
vor brott hjeðan?“ „Það er
mælt“, segir Egill. „Brott ætlar
hann“, segir draummaðurinn,
„og það gerir hann illa, því að
lítt hafa menn setið yfir hlut
vorum, Mýramanna, þá er oss
timgaðist, og þurfti hann eigi
ofsjónum yfir þessu landi að
sjá. En þó er svo, sem jeg segi
þér, að
seggr sparir sverði at höggva,
snjóhvítt er blóð líta;
skæruöld gátum skýra,
skarpr brandr fékk mér landa,
skarpr brandr fékk mér landa,
Og sneri þá í brott. En Egill
vaknar“.
Það var um 1206, eftir 5 ára
búskap á óðali forfeðra sinna,
að Snorri fluttist að Reykholti.
Kona hans fór ekki með hon-
um, og varð sambúð þeirra ekki
lengri. Börn þeirra voru Jón
murtur og Hallbera. En Snorri
„átti börn við fleírum konum
en Herdísi“. Við sögur koma
órækja, Ingibjörg og Þórdís,
og munu ekki fleiri hafa kom-
ist á legg.
Snorri hafði með þessu kom-
ist yfir Reykhyltingagoðorð og
þar með náð öllum mannafor-
ráðum í Mýrasýslu og Borgar-
fjarðarsýslu, nema helmingi
Lundarmannagoðorðs. — Auk
þess fékk hann að gjöf skömmu
síðar hálft Ávellingagoðorð 1
Húnaþingi. Enn fór hann um
hríð með öll mannaforráð í
Skagafirði í umboði Arnórs
Tumasonar, þá er erkibiskup
hafði stefnt honum utan. Mun
þá enginn einn höfðingi hafa
haft meira ríki en Snorri, þá
rúmlega þrítugur, og hafði allt
þetta fallið honum í skaut fyr-
irhafnarlaust. Og enn jukust
virðingar hans. Snorri var kjör-
inn lögsögumaður árið 1215, og
hjelt hann því virðingarstarfi í
það sinn 4 gumur.
Nú ljek alt í lyndi fyrir
Pnorra. En þó hafði honum um
hríð þótt eitt skorta á: hann
liafði ekki framast erlendis,
frekar en bræður hans. Rjeð
hann nú utanför sína, en fyrst
þurfti hann að búa í haginn fyr-
ir sig, svo að til vina væri að
hverfa, er hann kæmi út. Greip
hann þá til íþróttar sinnar og
orti kvæði um Hákon jarl ga!-
in og sendi honum. En jarl
var systursonur Sverris konungs
og bróðir sammæðra Inga kon-
ungs Bárðarsonar, og var Hákon
konungsson Hákonarson á fóstri
með honum. Var hann mestur
valdamaður í Noregi, annar en
konungurinn. Jarl sendi Snorra
gjafir og hvatti hann til utan-
ferðar.ljetst tilhans gera mundu
rniklar sæmdir. En jarlinn and-
aðist í þann tíma (1214), og
brá það utanför Snorra um
nokkura vetur.
Sumarið 1218 fór Snorri ut-
an. Ári fyr höfðu orðið kon-