Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1948, Síða 3

LESBÖK IvIORGUNBLAÐSINS
443
sendir Thomsen bæjarfógeta lista yfir
þá mykjuhauga, sem sje í Miðbænum
og telur eigendur þeirra þessa:
Trampe, stiptamtmann.
Þórð Jónasson, forseta bæjarstj.
Biering, bæjarfulltrúa (og bæjar-
fógetan sjálfan).
Björn Gunnlaugsson, yfirkennara.
Jens Sigurðsson, kennara.
Th. Jónsson.'
C. O. Robb, kaupmann.
Hannes St. Johnsen, kaupmann.
W. Fischer, verslunarstjóra.
Sigurð Benediktsson, verslunarstj.
A. Randrup, lyfsala.
Frú Zoega.
Frú Bugge.
Guðrúnu ekkjufrú í Lækjarkoti.
Allir þessir haugar eru í Miðbæn-
um og til meiri og minni óþrifnaðar,
segir hann, en enginn af eigendum
þeirra hefir fengið skipun um að
flytja sinn haug burtu fyrir 1. maí,
og þó hafa mykjuhaugar þeirra Th.
Jónassonar, B. Gunnlaugssonar,
Hannesar St. Johnsen og Bierings
ekkert frárennsli nema þvert út á
göturnar. Það er heldur ekki nein lög-
reglusamþykkt fyrir Reykjavík, er
krefjist þess að menn flytji mykju-
hauga sína fyrir 1. maí.----
Það var nú alls ekki rjett hjá
Thomsen að honum einum hefði verið
skipað að flytja á brott mykjuhaug
sinn. Fleiri fengu tilkynningu um það
samtímis frá bæjarfógeta. En þessi
mykjuhaugaskrá er allfróðleg, því að
hún gefur nokkra hugmynd um það
hvernig umhörfs hefur verið í bæn-
um og hvernig þrifnaður og andrúms-
loft hefur verið í Miðbænum, þegar
þarna bættist svo við fýlan af úldnu
slori i fjörunni. Með þvi að athuga
listann getur maður líka sjeð nokkurn
veginn, hvar þessir mykjuhaugar
voru niður komnir. Þeir eru 14 tals-
ins og svo mykjuhaugur Thomsens
sá fimmtándi. Auk þess voru haugar
víðar inni í portum eða svo afskektir
að þeir gátu ekki talist á almanna-
færi. Miðbærinn er ekki stór, og það
er nærri augljóst á þessari upptaln-
ingu, að mykjuhaugamir hafa sett
sinn svip á hann.
Mál höfðað
Hinn 31. maí voru lögregluþjón-
arnir If. Henriksen og Þorsteinn
Bjarnason sendir af bæjarfógeta til
þess að athuga hvort Thomsen væri
byrjaður að flytja mykjuhauginn. —
Gáfu þeir þá skýrslu að haugurinn
væri enn óhreyfður.
Var þá að tilhlutan stiftamtmanns
höfðað mál fyrir lögreglurjetti Gull-
bringu- og Kjósarsýslu gegn Thom-
sen fyrir óhlýðni við yfirvaldsboð.
Thomsen vikið úr bæjarstjórn
Thomsen átti um þessar mundir
sæti í bæjarstjórn Reykjavíkur. En
þar sem nú var höfðað sakamál gegn
honum, var það talið ótilhlýðilegt að
hann væri bæjarfulltrúi, og úrskurð-
aði bæjarfógeti og aðrir bæjarfulltrú-
ar að hann yrði að víkja úr bæjar-
stjórn meðan á rannsókn málsins
stæði.
Þetta gerðist hinn 13. júní 1854 og
haíði slíkur atburður ekki gerst í
sögu bæjarstjórnar áður. Síðan hefur
það að eins einu sinni komið fyrir, að
bæjarfulltrúa væri vikið. Þá var það
Jón landritari, og gerðist það 25 árum
síðar en þetta var.
Thomsen sýknaður
Baumann sýslumaður fekk mál
Thomsens til meðferðar og helt Thom
sen uppi vörn fyrir sig sjálfur. Hann
lagði meðal annars fram vottorð frá
mörgum málsmetandi mönnum í
Reykjavík um það að þeir teldu það
útilokað að hann hefði getað flutt
hauginn fyrir 1. maí, af þeim ástæð-
um, er hann hafði sjálfur tekið fram
í brjeíi sínu til bæjarfógeta.
Á hinn bóginn neitaði Thomsen því
harðlega að hann hefði fengið brjef
það, er bæjarfógeti skrifaði honum
23. mars, þar sem fresturinn var
framlengdur til 20. maí.
Þá lagði Thomsen og fram yfirlýs-
ingu frá Sveini Jónssyni í Þverárkoti,
þar sem Sveinn lýsir yfir því að hann
hafi lofað, svo fremi að sjer væri það
mögulegt, „að flytja burtu einhvern
tíma í sumar nokkuð af mykjuhaug
þeim, sem Thomsen hefur á lóð sinni
í Reykjavík. Átti þetta af minni hálfu
að vera greiðsla á hagagöngu í Ár-
hólmunum, fyrir nokkrar kindur sem
jeg á“. (Thomsen átti þá Elliðaárnar,
Ártún og Bústaði og sjest hjer að
hann hefur hagnýtt landið milli ánna
með því að selja þar hagagöngu).
Dómur fell í ..iálinu 19. júlí og var
á þessa leið: „Ditlev Thomsen, hinn
stefndi kaupmaður í Reykjavík, skal
í máli þessu frjáls vera af lagasóknun
lögreglustjórnarinnar, um það er hon
um var stefnt um óhlýðni við skipun
lögreglustjórans, en að öðru leyti sje
málinu frá vísað“.
Fyrir yfirrjclti
Málinu var aí hálfu stiptamtmanns
áfrýjað til landsyíirrjettar. Var Pjet-
ur Guðjohnsen organisti skipaður
sækjandi málsins, en sjera Magnús
Grímsson verjandi. Lagði Magnús
fram vörn í málinu 14. ágúst og segir
þar m.a.:
Það má virða ákærða til vorkunnar
þótt honum íyndist skipun lögreglu-
stjórans nokkuð undarleg, úr því að
allir aðrir mykjuhaugar, eða nærri
allir, máttu liggja í friði, og á þeim
stöðum sem ákærða að minnsta kosti
fannst eins mikil óprýði og óþrifn-
aður að í bænum og ?ínum. t— Það er
\
og aðgætandi að ákærði er að nokkru
leyti búinn að uppfylla skipun lög-
reglustjórans, þar sem hann hefur
samið við mann að flytja hauginn
burtu í sumar, og að óðru leyti lagað
hann á ýmsa vegu, svo minna bæri á
honum og hann liti þetur út. — —
En Thomsen lagði fram hörð mót-
mæli gegn því að Magnús væri verj-
andi sinn, vegna þess að hann væri