Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1948, Blaðsíða 4

444
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
sjer ekki nógu velviljaður og ekkert
gagn í honum. Tók rjetturinn þetta
til greina og úrskurðaði Magnús frá
vörn. Tilkynnti Thomsen þá að hann
ætlaði sjálfur að verja málið. Samt
var honum skipaður nýr verjandi,
Lassen sýslumaður.
Daginn eftir lagði Thomsen fram
í rjettinum mótmæli gegn skipun
sækjandans og krafðist úrskurðar. —
Ástæður hans voru þær, að sækjandi
væri mægður við háyfirdómarann
(þeir voru svilar), væri ólögfróður og
auk þess skrifari forseta rjettarins.
Dómurinn neitaði að taka kröfu hans
til greina, því að stiptamtinu hefði
verið allt þetta kunnugt er það skip-
aði sækjandann.
Enn var það hinn 4. september að
Thomsen kom með mótmæli og heimt
aði það nú, að háyfirdómarinn viki úr
rjettinum vegna mægða hans við
sækjanda. Þórður Sveinbjörnsson há-
yfirdómari neitaði algerlega að víkja,
og rjetturinn taldi að þessi vensl væri
ekki slík, að krafan yrði tekin til
greina, enda gæti sækjandi ekki haft
neinn hag af því hvernig dómur felli.
Hálfum mánuði síðar mótmælti
Thomsen því að yfirrjetturinn tæki
málið til meðferðar nema því að eins
að sjer gæfist kostur á að semja varn
arskjal og leggja fram málsskjöl, sem
hann hefði í sínum vörslum og enginn
annar vissi um. Þetta var tekið til
greina, og skal svo ekki lengra út í
það farið. Þessara atvika er að eins
getið til að sýna hvað Thomsen var
harðvítugur málafylgjumaður.
Geta má þess að sækjandi krafðist
þess að Thomsen yrði sektaður fyrir
að hafa sagt í varnarskjali í undir-
rjetti, að það hefði verið af „Chik-
ane“ að bæjarfógetinn skipaði sjer að
flytja mykjuhauginn burtu, — en sú
krafa var ekki tekin til greina.
Dómur yfirrjettar
Landsyfirrjetturinn kvað upp svo-
látandi dóm í málinu 13. nóv.
„Hinn stefndi D. Thomsen kaup-
maður skal sýkn vera af lagasóknum
sækjanda í þessu máli. Allur kostnað-
ur málsins sje greiddur úr almennum
sjóði“.
í forsendum dómsins segir: „Eins
og það hlýtur á eina hlið að álítast
sem vist og sannað af vitnisburði
ýmissa manna hjer í bænum, er fram
komið hafa við undirrjettinn, að á-
kærða hafi verið ómögulegt að vera
búinn að flytja mykjuna burt 1. maí,
af þeim ástæðum, sem hann nefndi,
þannig vantar á hinn bóginn, gegn
neitun hans, sönnun fyrir því, að
hann hafi fengið brjef bæjarfógetans
frá 23. mars. En þar af leiðir að á-
kærða verður að dæma sýknan“.
Fyrir hcestarjetti
%
Hvorki bæjarfógeti nje Stiptamt-
maður mun hafa gert sig ánægðan
með þennan dóm og var honum því
áfrýjað til hæstarjettar.
Þar fell dómur 13. apríl 1855 og var
hann á þessa leið: „Máli þessu er frá
vísað“.
Hæstirjettur mun hafa litið svo á,
segir í „Nýjum Fjelagsritum“, að
Ditlev Thomsen hefði ekki gert það
fyrir sjer, er varðað gæti svo mikilli
fjársekt, að sækja mætti málið í
hæstarjett.
Þessi urðu þá úrslit „mykjuhaugs-
málsins". Thomsen stóð uppi sigri
hrósandi, en röggsemi íslenskra yfir-
valda beið alvarlegan hnekki.
Þótt málið væri jafnan kallað
„mykjuhaugsmálið", þá snerist það
ekki um mykjuhaug Thomsens, held-
ur óhlýðni hans við fyrirmæli ytir-
valds. En úrslit þess hafa sennilega
orðið til þess að mykjuhaugar áttu
griðastað innan bæjar lengi á eftir,
jafnvel nokkuð fram yfir aldamót.
ácjrenLóliócjLLrinFi
Þráin mig á Þingvöll dró,
þar hef eg fundið líf og yl
í fjeim bláa bjarta skóg
er breiðist yfir hvamm og gil.
ó, sú fegurö, auga manns,
hjer andar líf frá hverri grein.
á könglum blikar bruma fans
á blööum glitrar döggin hrein
Litlir fuglar grein af grein
glaöir fljúga, i þessum reit;
sumarljóöin syngja hrein
um sœlla líf en nokkur veit.
Gagn er þegar góöir menn
grceöa upp móðurlandsins skaut;
ræktun lands, og lýös í senn
lyftir þjóö á frama braut.
Eg hefi frjett um ófögnuö
er illa á þínum greinum tróö.
ÞaÖ var aö særa sjálfan guö,
og sviviröing viö land og þjóö.
ÞaÖ sem frænda-þjóð oss gaf
þakklát, kæra fóstra min,
höggva þjcr nú áköf af
óforsjáhi börnin þín.
Gróöa von þá gafst ei nóg
glcepahneigöum villilýö,
þá var aö höggva upp þennan skóg,
Þingvöllunum rista niö.
Alt er falt fyrir aura gnægö
engin helgi á vorri jörö;
daprast sýn um dáð og frægö
duglítilli manna hjörö.
Magnús á Vöglum.