Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1948, Page 12

552
LESBOK morgunblaðsins
FULLAR HENDUR FJÁR
Þctta er útdráttur úr cinhverri merkilegustu rœðu, seni haldin
liefur verið. Höfundur hennar, Dr. Russell H. Convoell, flutti hana
fyrst í ficlagi uppgjafa hermanna. Rœðan líkaði vel og aðra langaöi
tU að heyra hana. Og áður cn varði var Conwell kominn i fyrir-
lcstrarferð utn Bandarilcin. Hann flutti þcssa rœðu 6000 sinntim og
8 miljónir manna hltjddu i hana, en ágóðanum, j miljónum dollara,
varði Conwell til þess að styrkja fátœka menn til náms. Nutu 10
þúsundir námsmanna góðs af því.
beinlínis sje tvær stærstu vjelsmiðjur
landsins sprottnar upp aí brautryðj-
andastarfi Gísla.
Þegar hann hafði selt fluttist hann
til Kaupmannahafnar, eins og áður er
sagt. Settist hann að hjá Mosedalsvcj
12 í Valby og kom sjer þar upp litilli
smiðju, og smíðaði þar í rúmlega 20
ár. Þess vegna kannast hin yngri kyn-
slóð hjer ekki við hann.
íbúðarhús þeirra Reynis var rjett
hjá smiðjunni. Undir lok stríðsins vcrð
sprenging þar rjett hjá og brotnaði
þá hver einasta rúða í húsinu, nema
í svefnherhergi Gísla, og hurðir allar
skektust. Ekki cakaði fólk, en það
varð að flýja húsið, því að þar var
ekki byggilegt um tíma. Eftir það
mun hafa íarið að styttast i atvinnu
Gísla, enda missti hann heilsuna litlu
síðar og lá lengi í sjúkrahúsum.--
★
Þeir, sem kunnugir eru atvinnulífi
hjer, munu viðurkenna, að stórút-
gerðin hefði ekki blessast nema því
að cins að r.amtímis hefði skapast í
landi íyrirtæki eins og Slippurinn,
vjelsmiðjurnar, netjastofurnar,
Rúllu- og hleragerðin o. fl. Það er
önnur öldin nú cn þegar Gísli bvrjaði
á því að smíða öngla fyrir skúturn-
ar og var þó nauðsynlegt á þeim
tíma. En íorgöngumánna slíkra fyr-
irtækja ber jafnan að minnast þegar
þegar iitið er á breytt athafnalíf og
framfarir hjer í höfuðborginni.
Á.Ó.
^ ^ V V
Tvær manntegundir
,,Það eru lil tvœr mannlegundir,
sem lítið gagn er að“, sagði Cyrus
H. K. Curtis, bókaúlgefandi einu
sinw'. ,J>að eru þeir, scm geta ckki
gcrt það, scm þeim cr sagt að gcra.
og þeir, sem ekki gcla gert ncitt
annaö“.
^ ^
FYRií! MÖRGUM árum var jeg ásamt
enskum ferðamönnum að skoða árnar
Efrat og Tigris. Gamall Arabi frá
Bagdad var leiðsögumaður minn. —
Hann teymdi úlfaldann, sem jeg reið
á og hann sagði mjer margar sögur,
svo margar að jeg var orðinn leiður a
þeim og hættur að hlusta á hann.
Að lokum sagði hann: „Nú skal jeg
segja yður sögu, sem jeg segi engum
nema vildarvinum mínum“. Þá hlust-
aði jeg á hann og jeg er forsjóninni
þakklátur fyrir að jeg skyldi gera það.
Jlann sagði, að í fyrndinni hefði bú-
ið, skamt frá ánni Indus, maður að
nafni Ali Hafed. Þessi maður var af
persneskum ættum og hann átti þarnn
gríðar stóran búgarð, með aldingörð-
um, ekrum og blómagörðum. Og hann
var mjög ríkur og hann var ánægður
með lifið. Hann var ánægður vegna
þess að hann var auðugur, og auðug-
ur vegna þess að hann var ánægður.
Einhverju sinni kom gestur til hans.
Það var Buddha-prestur, einn af vitr-
ingum Austurlanda. Hann settist við
arineldinn og tók að segja húsbóndan-
um frá því, hvernig heimurinn hefði
myndast.
Upphaflega, sagði hann, var heim-
urinn ekki annað en þokubólstur í him
indjúpinu. Þá stakk skaparinn fingri
sínum inn í þennan þokubólstur og fór
með hann í hring, fyrst ósköp hægt,
en síðan hraðara og hraðara, þangað
til hann hafði vafið þokuna saman í
hnykil, og þá kviknaði í þessum
hnykli.
Glóandi sveiflaðist hnötturinn um
himindj jpin og fór í gegn um marga
þokukúfa. Við það þjettist þokan og
fell sem regn á hnöttinn og kældi
hann smám saman að utan. En að inn-
an braust eldurinn um og vildi fá út-
rás og við það mynduðust hæðir og
hólar, f jöll og dalir, grundir og sljett-
ur, og úr því varð þessi fagra veröld.
Þar sem kólnun hnattarins varð
mest, þar myndaðist granit. Síðan
myndaðist kopar. Þá silfur, þá gull
eftir því sem kólnunin varð hægari.
Og seinast mynduðust demantarnir.
„Demant er ekki annað cn storkn-
aður sólargeisli", sagði presturinn. Og
svo sagði hann Ali Kafed, að ef hann
ætti demant á stærð við framköggul
þumalfingurs, þá gæti hann keypt alt
landið, og ef hann ætti demantsnámu,
þá mundi hann geta sett börn sín í
hásæti konungsrikjanna, með þvi
valdi er auðurinn veitti honum.
Ali Hafed hlustaði með ákefð á frá-
sögnina um demantinn og þá um
kvöldið gekk hann snauður til hvílu.
Hann hafði ekki orðið fyrir neinu f jár
hagstjóni, en hann var snauður maður
vegna þess að hann var óánægður, og
hann var óánægður vegna þess að
honum fanst hann vera fátækur. —
Hann sagði við sjálfan sig: ,,Jeg verð
að cignast demantanámu". Og hann lá
andvaka alla nóttina.
Snemma um morgunin fór hann á
fund prestsins, og vakti hann af svefni.
Ali Hafed sagði: „Segðu mjer hvar
jeg get fundið demanta."