Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1949, Blaðsíða 16

15G
LESRÓK MORGUNBLADSINS
Mag'nús Stenhensen
konferenzráð í Viðey andaðist 17.
mars 1833, og hafði um langt skeið
verið mestur athafnamaður hjer á
landi. Við lát hans losnaði dómstjóra-
embættið í landyfirrjetti. Um sumarið
eftir var Bjarni Thorarensen yfirdóm-
ari skipaður amtmaður nyrðra. Þá
hugkvaemdist Krieger stiptamtmanni
einkennilegt sparnaðarráð. Hann skrif-
aði kansellii og gerði það að tillögu
sinni að annað hvort yrði landsyfir-
rjettur af t' kinn með öllu, eða þá með-
dómara errrbættin bæði lögð niður, en
næstu sýslumenn kvaddir til þess að
taka sæti í rjettinum með dómstjóra.
Ekki sá kansellíið sjer fært að fallast
á þesa tillögu.
Árni Halldérsson
á Látrum í Aðalvík (f. 1784) átti
Ástu Guðmundsdóttur prests Sigurðs-
sonar á Stað í Aðalvík. Þótti hún skap-
stór og aðs.iál. Eitt sinn að áliðnum
vetri kom Árni úr kaupstaðarferð til
ísafjarðar með hlaðinn sexæring af
birgðum. Við komu hans streymdu að
snauðir menn og leituðu hjálpar^hans.
Ljet hann rækja heim pundara sinn
og vóg út farminn milli fútæklinganna,
þar til ekkcrt var eftir nema eitt kvart
il af korni. Það Ijet hann vinnumenn
fara með heim til konu sinnar. Þegar
Árni kom heim, var húsfreyja í þungu
skapi, tók kveðju bónda síns þurlega
og mælti af þjósti nokkrum: „Litlar
gerast nú kornbirgðir Látrabænda“. —
„Ekki skal bjargarskorti þurfa að
kvíða í búi mínu, meðan jeg held
fullu fjöri“ sagði Árni. (Úr Horn-
strendingabók).
Jósef Bjarnason
hjet maður og var umrenningur. Fór
hann flakkundi um Húnavatnssýslu,
Dalasýslu og Strandasýslu. Hann var
þroskamaður á vöxt, en bæði stirðvirk-
ur og latur til vinnu og toldi því illa
í vistum. Enginn var hann óknytta-
maður og er þetta haft eftir honum:
„Jeg er ekki þjófur. Hann Símon bróð-
ir minn er þjófur. Hann hefur það af
honum föður mínum, ólukkann þann
arna“
Einar Jónsson
(kallaður Einsi stóri) frá Mjóanesi í
KLETTADROTNINGIN í ALMANNAGJÁ
Skamt fyrir norðan fossinn í Almannagjá skagar fram klettanef
nokkurt. Ef staðið er uppi undir hamrinum þar fyrir norðan, kemur
fram í klettancfinu mynd af konu með kórónu á höfði og hálsmen
mikið. Á kvöldin, þegar sól er lágt gengin og skugginn af hamrinum
fellur svo á myndina að geislar leika aðeins um höfuðið, þá er engu
líkara en kórónan sje úr gulli. — Margir fara um Almannagjá án þess
að taka eftir þessari mynd.
Þingvallasveit, var snemma rammur
að afli. Eitt sinn í æsku fann hann
tvo sauði fullorðna pestardauða við
Lyngdalsheiðarenda. Sauðirnir voru
frá Úlfljótsvatni í Grafningi. Einar
ljet sjer lítið fyrir verða, batt sauð-
ina í helsingjabagga — eða í bak og
fyrir og helt á þeim heim til eigand-
ans.
Á 18. öld
bjó sá mcður á Siglunesi er Jón
Oddsson hjet. Var hann hagmæltur og
glettyrðinn. Er svo sagt að eitt sinn
hafi hann verið staddur á Hólum í
Hjaltadal — hann var einn Hólaland-
seta — og sæti þá til borðs með
heldri mönnum og prestum nokkrum.
Kom það í ræður, að prestar kváðu
enga vissu fyrir og ekkert fyrirheit
um það að heiðingjar yrði sáluhólpn-
ir, og engin rök hefði menn til að trúa
því. Jón hjelt á.móti þeim og kvað:
Prestar upp í himin hoppa,
heiðingjar á eftir skoppa
hægt og hægt;
Satans gráðug svikaloppa
síst mun þá frá guði kroppa;
þeim verður vægt.
(Sumir eigna vísu þessa sjera Magn-
úsi Einarssyni á Tjörn í Svarfaðardal).
Svanasöngur á nóttu.
Eggert Ólafsson segir að söngur svan-
anna um langar og dimmar vetrar-
nætur sje fegurstur. Hann líkist mjög
fiðluhljómi, en sje hærri. Svanasöngur
á nóttu boði hláku næsta dag eða í
hæsta lagi eftir tvo daga. Þess vegna
sje þessi næturóró íslendirigum enn
kærkomnari en ella, þegar frost ganga
og snjór er á jörð.