Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1949, Síða 13

LESBÓK MORGUNBL AÐSINS
217
VARNIR GEGN KJARNASPRENGJUM
ÞÚSUNDIR amerískra lækna
hafa farið í skóla að nýu. Þar er
þeim kent hvernig þeir geta veitt
hjálp í kjarnorkustríði. Sú þekk-
ing, sem þeir fá, er leyndarmál
Kent er á námskeiðum og er búist
við því að eftir þrjú ár hafi allir
læknar í Bandaríkjunum fengið
sjerþekkingu á þessu sviði.
Hernaðarsjerfræðingar telja, að
næstu þrjú árin muni ekki hefjast
kjarnorkustyrjöld. Það sje í fyrsta
lagi 1951 að óvinir Bandaríkjanna
geti framleitt kjarnasprengjur svo
nokkru nemi. En þennan tíma á
að nota til þess að búa alt sem
best undir, ef illa kynni að fara.
Það er svo sem alls ekki víst,
að kjarnasprengjum verði nokkru
sinni varpað á bandarískar borgir.
En ef svo kynni að fara, þá telja
menn að með viturlegum ráðstöf-
unum verði hægt að draga úr
manntjóni svo mjög að nemi 25—
fyrir fullorðna og stálpuð börn,
fjórum sinnum á viku fyrir börn
innan 8 ára.
Egg — fjögur á viku fyrir börn
innan þriggja ára, eitt á dag fvrir
alla aðra.
Kartöflur — ein meðalstór á dag
fyrir fullorðna og stálpuð börn.
Grænmeti — tvisvar á dag fvrir
fullorðna, einu sinni á dag fyrir
börn.
Þurkað grænmeti eða hnetur —
fjórum sinnum á viku fyrir full-
orðna, tvisvar eða þrisvar á viku
fyrir börn.
Grjón með hýði — einu sinni á
dag handa öllum.
Brauð úr heilhveiti — sex sneið-
ar á dag fyrir fullorðna, þrjár fvrir
börn.
40%. Jafnhliða og læknum er kent
hvað þeim beri að gera, fara fram
loftvarnaæfingar í borgunum og
fólki eru kendar allar nauðsynleg-
ustu varúðarreglur.
Það er talið mjög ósennilegt, að
hægt sje að gera kjarnasprengju
árás öllum að óvörum. Þúsundir
„radar“-tækja hafa verið settar
alls staðar með ströndum fram og
fullkomin samvinna er um þetta
milli Bandaríkjanna og Kanada.
Það er því harla ólíklegt að nokk-
ur fjandmanna flugvjel geti kom-
ist í skotfæri án þess að hennar
verði vart nokkrum klukkustund-
um áður, vegna þess að vegalengd-
ir, sem fljúga þarf, eru nú miklu
meiri heldur en þegar Þjóðverjar
voru að gera loftárásir á Bretland
og bandamenn á Þýskaland. Mönn
um hlýtur því að gefast ofurlítið
ráðrúm til að forða sjer. Og miklar
líkur eru til þess, að svo snemma
verði vart við fjandmanna-flug-
vjelar, að hægt verði að skjóta þær
niður áður en þær geta komið fvr-
irætlan sinni í framkvæmd.
En ef það tækist að varpa kjarna
sprengju á ameríska borg, þá er
tahð að um 60 þúsundir manna
mundu þegar bíða bana, eða verða
fyrir þeim áföllum, að þeir deyi
stuttu síðar. (í Hiroshima fórust
80 þúsundir manna og 40 þúsundir
í Nagasaki. Til samanburðar má
geta þess, að stærstu sprengjurn-
ar, sem varpað var á þýskar borg-
ir, drápu að meðaltali 30 manns).
En hálfu færri mundu farast ef
menn vissu um árásina moð svo
sem hálfrar stundar fyrirvara.
Það er nógu fróðlegt að athuga
hvaða ráð almenningi eru gefin til
varúðar, ef kjarnsprengjuárás er í
aðsigi.
Fyrst og fremst er mönnum boð-
ið að leita skjóls. Best eru neðan-
jarðar loftvarnarbyrgi og ef þar
er sjálfstæð loftræsting, geta menn
komist af þótt sprengjan springi
rjett yfir þeim. En sje ekki völ
á svo góðu skjóli, þá er að leita
þess næst besta. Kjallarar, bygðir
úr járnbentri steinsteypu eru góð-
ir og aðrir kjallarar líka, ef þeir
hrynja ekki.
Ef það ber mjög brátt að, að
menn verða að leita skjóls, setti
þeir að fara undir steypta garða
eða torfgarða og bíða þar.
Ekki skyldu menn standa ná-
lægt gluggum. Fjöldi manna í
Hiroshima skarst til bana á gler-
brotum. En sums staðar fóru þó
rúður í svo smátt mjöl, að föt
hlífðu mönnum við meiðslurti.
Gott er að margvefja um sig
hvítu klæði eða dúk. Eldingin frá
sprengingunni leitar á alt dökt en
sneiðir hjá hvítum lit. Japönsk
kona, sem var í svartdröfnóttum
kjól, fekk brunasár undan öllum
svörtu blettunum, en ekki annars
staðar. Maður, sem var í röndóttri
skyrtu, var með rauðum bruna-
röndum um allan búkinn.
Menn eiga að flýja eins og fæt-
ur toga þegar er sprengingin hefir
orðið. Margir menn í japönsku
borgunum urðu eldi að bráð, þótt
þeir hefði sloppið lífs undan
sprengingunni.
Ekki mega menn bragða vatn
nje mat á sprengjusvæðinu. Hvort
tveggja getur verið geislavirkt og
banvænt. Menn eiga ekki að hafa
neitt með sjer nema það, sem þeir
standa í.
Þegar menn eru komnir út fyr-
ir sprengjusvæðið, eiga þeir að þvo
sjer fimm sinnum úr sápu um
hendur og andlit og skifta alveg
um föt, því að geislarnir . geta