Lesbók Morgunblaðsins - 27.11.1949, Blaðsíða 11

533
1 LESEÖK MORGUNBLAÐSINS i
•• 7
o.
nnar
köná Í4ck
eáonó
JleiSu,p (eysti tOerlínardeiL
u n a
MR. PHILIP Caryl Jessup hefir
verið kallaður önnur hönd Ache-
sons utanríkisráðherra, og ekki sú
vinstri. Honum er talið það allra
manna mest að þakka að samgöngu
banninu við Berlín var af Ijett.
Jessup er fæddur í New York
1897, og er því rúmlega fimtugur
að aldri. Hann fór í Hamilton há-
skólann þegar hann hafði aldur til,
en foreldrar hans voru svo fátæk,
að þau gátu ekki kostað nám hans.
Hann varð því að sjá fyrir sjer
sjálfur og það gerði hann með því
að stofna fyrirtæki, sem „pressaði
buxur og gljáfægði skó“. Græddi
hann vel á því. Þegar fyrri heims-
styrjöldin hófst varð hann að fara
í herinn, og gekk þar svo vel fram
að hann var sæmdur heiðursmerkj-
um. Þegar stríðinu var lokið kvænt
ist hann, en helt áfram námi sínu
og lauk prófi í lögfræði. Síðar varð
hann prófessor í alþjóðalögum við
háskólann í Columbía og ritaði
nokkrar bækur, þar á meðal ema
um „Hlutleysi" og er hún nú kend
við flesta háskóla. Er Jessup talinn
einn af allra fróðustu mönnum í
alþjóðarjetti, af þeim, sem nú eru
uppi.
Nafns hans var fyrst getið í blöð-
um 1941, en ekki var það þó í sam-
bandi við lögfræðiþekkingu hans.
Svo bar til að hann tók sjer far
með flugvjel til Sao Paulo í Braz-
ilíu. Flugvjelin hrepti storm og
dimmviðri og rakst á fjall. Af 14
mönnum, sem í henni voru, biðu
10 samstundis bana. En Jessup og
tveir aðrir brutust niður fjallið og
í gegn um frumskóg. Leitarleiðang-
ur fann þá og var þá þegar farið
með tvo mennina til sjúkrahúss, en
Jessup vildi óvægur fara með leit-
armönnum og vísa þeim á slysstað
Jessup.
inn. Þegar þangað kom leið yfir
hann, og kom þá í ljós að hann
hafði slasast allmikið, þrjú rif voru
brotin í annari síðunni og annar
fóturinn særður og helmarinn. En
svo mikið þótti koma til röskleika
hans, að utanríkisráðherra Brasilíu
sæmdi hann hetjuverðlaunum.
Haustið 1948 var Jessup fulltrúi
Bandaríkjanna á fundi Öryggisráðs
ins, sem haldinn var í París. Þá
var það hinn 4. október að Vis-
hinsky helt eina af dómsdagsræð-
um sínum og lýsti yfir því að Rúss-
ar ætti enga sök á aðflutnings-
banninu til Berlínar. Að ræðu sinni
lokinni settist hann niður og fór að
lesa í blaði eins og hann var van-
ur að gera, þegar hann átti von á
svarræðu. Hann leit ekki einu
sinni upp þegar Jessup tók til máls.
En áður en fimm mínútur voru
liðnar hafði Vishinsky lagt
„Pravda" frá sjer og hlustaði með
athygli á ræðu Jessups. Jessup
rakti þar hverja afstoðu Vishinsky
hefði tekið árið 1946 þegar Persíu-
málin voru á döfinni, og notaði öll
rök hans þá til þess að reka nið-
ur í hann Staðhæfingar hans í þess-
ari ræðu. Upp frá þVí bar Vis-
hinsky hina mestu virðingu fyrir
Jessup og kallaði hann „sinn hátt-
virta starfsbróður“ og „hinn fram-
úrskarandi sjerfræðing í alþjóða-
lögum“.
Fáum mánuðum síðar var Jess-
up gerður að samstárfsmanni og
fulltrúa Achesons í öllíim utan-
ríkismálum Bandaríkjanna. Þetta
þykir nú vel ráðið, því að Jessup
er talið manna mest að þakka að
samgöngubanninu við Berlín var
af ljett.
í janúarmánuði 1949 símaði
„International News Service“
nokkrar fyrirspurnir til Stalins við-
víkjandi samvinnu Rússa og Banda
ríkjamanna. Stalin svaraði öllum
sipurningunum nemá þeirri, sem
fjallaði um gjaldeyririnn (vestur-
mörkin) á hemámssvæði Breta,
Bandaríkjamanna og Frakka. En
áður höfðu Rússar altaí haldið því
fram að gjaldeyrismálið væri að-
alástæðan til samgöngubannsins.
Hvernig stóð á því, að Stalin svar
aði ekki þessari spurningu? Hafði
honum sjest yfir hana, éða átti að
skilja þetta svo, að Rússar mundu
nú tilleiðanlegri en áður að
semja?
Stjórn Bandaríkjanna var að
velta þessu fyrir sjer, en það var
ekki hlaupið að því að fá vissu sína
í þessu efni. Seinast fól hún Jessup^