Lesbók Morgunblaðsins - 27.11.1949, Blaðsíða 12

536
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Innrás í England
Á stríðsárunum komu upp margar sögur, sem enginn fótur var
fyrir, þar á meðal sagan um það, að í desember 1940 heföi Þjóð-
verjar gert tilraun til innrásar í England, en mistekist hrapallega
og mist tugþúsundir manna. Breski flotaforinginn Thomson, sem
hafði eftirlit með blaðafregnum í Englandi á striðsárunum, scgir
hjer frá því hvernig þcssi saga komst á loft og hve trúaðir mcnn
voru á hana.
að reyna að komast eftir þessu.
Hann var talinn langlagnasti mað-
ur í'utanríkisþjónustu Bandaiíkj-
anna. Hann kom sjer vel við alla.
í staðinn fyrir diplomatiskar flækj-
ur og hálfkveðnar setningar, gerði
hann að gamni sínu og notaði
kímni til þess að komast að þeim,
sem hann þurfti að tala við Og
aldrei stökk hann upp á nef sjer
þótt Rússar kæmu með hinar hat-
ramlegustu fjarstæður og fullyrð-
ingar.
Þá var Jakob Malin tekinn við
sem fulltrúi Rússa í Öryggisráði,
vegna lasleika Vishinskys. Malik
var hinum ólíkur í mörgu, risi að
vexti og gamansamur. Þeim Jessup
kom því fljótt vel saman. Þeir
skiftust á að segja fyndni hvor við
annan. Einu sinni í fyrra vetur var
Jessup að fárast um hve mikil snjó-
kyngi væri í Kaliforníu, meiri en
dæmi væri til áður. Þá svaraði
Malik: „Þetta gerir kalda stríðið".
— Öðru sinni voru þeir að tala um
forsetakosningarnar í Bandaríkjun-
um og sagði Malik að Gallup hefði
illa skjöplast spádómurinn um
þær. Þá sagði Jessup: „Já, það væri
líklega best fyrir Gallup að flytja
sig til Rússlands. Þar gæti hann
spáð úrslitum kosninga með full-
kominni vissu“.
En þrátt fyrir það þótt þeir
væri svo málkunnugir, þá var ckki
hlaupið að því fyrir Jcssup að ná
tali af Malik og spyrja hann uin
það hvcrs vegna Stalin hefði ekki
svarað þessari sjerstöku spurningu.
Leið svo og beið fram til 15. febrú-
ar. Þá tókst að koma þeim saman
„af tilviljun, sem var rækilegar
undirbúin en dæmi eru til í sög-
unni“, eins og háttsettur stjórnar-
maður í Bandaríkjunum komst að
orði.
Jessup rakst á Malik í setustofu
fulltruanna x Lake Success, þar
sem hann sat einn síns hðs cg sötr-
aði Límonaði. Þeir tóku tal með
SUMARIÐ 1940 sungu nasistar há-
stöfum: „Wir fahren gegen' Engel-
land.“ Á sama tíma tóku gamlir
Englendingar sjer vopn í hönd og
gengu í heimavarnarliðið. Breskar
flugvjelar gerðu stöðugar árásir á
innrásarbáta handan við sundið.
Allir bjuggust við innrás Þjóðverja
þá og þegar.
Og svo kom upp sagan um það
sjer og töluðu fyrst um alla heima
og geima. Að lokum sagði Jessup:
„Mjer þykja svör Stalins merkileg,
en skyldi það vera af ásettu ráði
gert að hann svarar ekki spUrn-
ingunni um gjaldmiðilinn á vestra
hernámssvæðinu ?“
Malik hikaði dálítið. Svo sagði
hann: „Jeg veit það ekki. En jcg
skal komast að því“.
Mánuði seinna kom Malik til
Jcssups og sagði:
„Það var af ásettu ráði gert aö
svara ekki þeirri spurningu*.
Þar með var skapað tækifæri til
þcáá að leysa þann hnút, cr svo
miklum vandkvæðum hafði valdið.
Og nú var byrjað á því að semja
um afnám samgöngubannsins við
Berlín. Þeir samningar stóðu yfir
í sex vikur, og voru ekki vanda-
laust verk. Eitt ógætilegt orð frá
öðrum hvorum málsaðila hcfði vel
getað komið öllu út um þúfur. En
hinn 4. maí var samningurinn milli
Rússa og bandainanna um afnám
sámgongubannsins undxrritaður í
skrxfstofu Jessups.
að Þjóðverjar hefði gert tilraun um
innrás ,en mistekist. Hún flaug
mann frá manni. Fyrstu vikuna í
september var það altalað á suður-
ströndinni áð fjölda þýskra líka
hefði skolað á land. Einhver mað-
ur þar sagði blaðamanni svo frá:
— Meðfram allri ströndinni er nú
herlið. En hafi það ætlað sjer að
koma í veg fyrir að það frjettist að
þýsk lík hefur rekið þar í hrönn-
um, þá hefur því mistekist. Mjer er
það nóg að jeg sá lokaða flutninga-
bíla sífelt á ferð niður að strönd-
inni og sums staðar sjúkrabíla. Það
er enginn efi á því að eitthvað ó-
venjulegt hefur skeð. —
Um sama leyti gekk önnur saga
staflaust um Ameríku. Það var sagt
að breska flugliðið hefði gjöreytt
heilum flota innrásarbáta, sem voru
að æfingu í Ermarsundi. Og frá
Lissabon kom sú írjett, að Þjóð-
verjar hefði reynt að setja lið á
land í Englandi, en verið hraktir og
licfði biðið mikið manntjón.
Mánuði seinna flutti „New York
Sun“ nýa frjctt:
„Út úr þukunni komu mörg
hundruð innrásarbáta, og í hverj-
um bát voru tvö hundruð
hermanna með alvæpni. —
Breski loftherinn hóf árás og
strandvirkin skutu sem ákafast á
bátana. Það varð hræðilegt blóð-
bað. Bátarnir sukku hver af öðrurn.
Og í sama nxund kom brcski íiot-
inn a vettvang og gat komið x \reg
fyrir að batarnir kæmist til Frakk-
lands aftur. Og uú ljetti þokuíiai,