Lesbók Morgunblaðsins - 05.03.1950, Side 12

136
LEiSBÓK MORGUNBLAÐSmS

renslið leggi, myndast tvískinnung-
ur svonefndur.
Skilyrði þess að áin hverfi er
þetta: Að-undanförnu, í mánaðar-
tíma eða lengur, hefur þurrviðri
gengið og jörð er auð, hitastig lágt.
en þó ekki frost svo vötn hafi lagt.
Jörð er því þurr og öll vötn í
minsta lagi; árnar „hökra niður í
grjóti“. En skyndilega kólnar; alt,
sem ána myndar, leggur ísi, læki
og ána grunnstinglar, og stöðuvatn-
ið, sem áin fellur úr, leggur þuml-
ungs þykkum ísi, er bindur vatn
það, sem annars hefði til árinnar
fallið.
Sje snjór á jörð, skaflar í lautum
og giljum, skýlir snjórinn, vatn
undir skafli grunnstinglar ekki,
eigi heldur djúpt vatn (fljót). En
grtmnu vatni á grýttum farvegi
hættir við að grunnstingla í fyrsta
skarpa frosti á vetri.
Líklega á sjer oftar stað en því
er athygli veitt, að smá-ár (eins og
Haffjarðará) hverfi í bili. Sje áin
öll lögð ísi, er því ekki veitt eftir-
tekt, þótt ísinn lækki, En hitt fá-
gætt, að þá sje um íslaust bil í ánni
að ræða, cins og volgrubilið á
Fitjá og bil það á Haffjarðará, sem
sjór fell í hana, er truflaði íslögn-
ina. Og til þess að verða þurrðar-
innar var, þarf maður að eiga leið
þar um á þeim tíma.
Af sögunni um hvarf Haffjarðar-
ár er auðsætt hvcrnig ástatt er.
Nóttina áður hefur verið skarpt
írost, hið fyrsta þann vetur, og
frjósandi um daginn (misminni
Árna, að verið hafi þýðviðri). Prest
ur fer gangandi til kirkjunnar
vegna þess að gangfæri er gott, iörð
auð en frosin. Stendur heima, að
áin er að verða þurr, og fjara er
sjávar, þá er prestur á leið yfir
Jrana um kvöldið.
„Undrið“ er þetta: Á ca. einum
sólarhnng heíur stöðuvatmð, sem
áin fellur úr, lagt ísi, svo og áin og
■, allir lækir,, sem í vatnið og ána
falla, og allar grynningar í þeim
grunnstinglað. Vatn í lygnufljótum
í ánni er nokkra stund að fjara út.
og því er hún fyrst þurr um kvöld-
ið.
Grh. 13. febr. ’50.
Bjöm Bjarnarson.
^ íW íW íW
• Lönguhausar
Frh. af bls. 130
andinn má sín. Við þekkjum ekki
mörkin á milli sannrar trúar og hjá
trúar, fremur en á milli þess, sem
kallað er „stórt“ eða „lítið“. Hitt
er okkur Ijóst, að þegar þekkinguna
þrýtur, þá tekur trúin við. Væru
þeir menn til sem vita alt, þá
þyrftu þeir ekki á trú að halda. —
En meðal annara orða: Jeg man
ekki betur en að dr. Helgi Pjeturss
heldi því fram í fullri alvöru, að
menn gætu með hugarfarinu einu
(— að vísu samstiltu —) valdið
veðurfarsbreytingu til hins betra
eða lakara, valdið hallæri og slys-
um með illum hugsunum o. s. frv.
því vcgurinn til lífsins og Helveg-
ur ættu upptök í hugum mannanna.
Þetta virtist mjer aðal boðskapur
hans um áratugi og að hann væri
bygður á þekkingu. (Að því er
hann sjálfur helt). Ekki er langt
síðan hann hljóðnaði. Frá þessum
boðskap til trúar á gerningaveður
er ekki ýkja langur vegur. Jeg er
ekki maður til að dæma um sann-
leiksgildi hans, en þykist hafa tek-
ið eftir þvi, að honum var meiri
athygli veitt af „ómentuðu“ alþýðu
fólki cn langskólagengnum mönn-
um, sem virðast hafa fundið þau
rök gegn honum, að láta þögnina
geyma hann. Þctta er ckld sagt til
þess að gera lítið úr lærdómi og
þekkingu. Það er íjarri mjer. En
visum möimum og fávisum er jafn-
holt að fylgja dæmi Fáls gamla fra
Tarsus: að ofmetnast ekki.
Barnahjal
MAJJMA hafði orðið að refsa
Siggu fyrir einhverja yfirsjón.
Sigga fór að skæla og sagði:
— Mamma, hvcrnig stendur á
því að við getum ekki verið góð-
ar hvor við aðra?
Mamma hafði lofað Bjössa litla
að fara í búð með sjer. Hún þurfti
að flýta sjer mjög heim aftur og
gekk því hratt, svo að Bjössi varð
að hlaupa við hliðina á henni, og
litlu fæturnir hans tifuðu sem óð-
ast. Eftir nokkra stund tók
mamma eftir því að hann var
þagnaður og bljes af mæði.
— Geng jeg of hratt, Bjössi
minn? spurði hún.
— Nei, ekki þú, en jeg.
—o—
Foreldrar Steina fóru mcð hami
í kirkju. Hann var órólegur því að
honum lciddist hvað presturinn
talaði mikið. Pabbi hvíslaði: —
Uss, Steini, vertu rólegur, prest-
urinn er að kenna okkur hvernig
við getum komist til himnarikis.
— Við ætlum ekki þangað í dag,
sagði Steini svo hátt, að' allir
hcyrðu.
—o—
Það var á kosningadagimi.
Mamma varð að hafa Olgu litlu
með sjer þegar liún fór að kjósa,
og Olga fór með henni inn í
kosningaklefann. Á cftir sagði
hún:
— Þú kaust þann manniim,
sem þú elskar mest, mamma.
— Hvað scgirðu barn? lívernig
dctlur þjer þetta i hug?
— Þú merktir koss fyrh* frarnan
nafnið lians.
—o—
— Jeg vil ekki láta þtó> mjer,
grenjaði Jóna.
— Vertu ekki að þessari vit-
leysu barn, sagði amma. Komdu
nú undir eins og lofaðu mjer að
þvo þjcr. Jeg hef altaf þvegið
mjer í framan tvisvar á dag síðan
jeg var litil.
— Já, littu í spegil og sjaðu
hvenug það heíur íanð með þig,
sagðj Jóna.