Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1950, Blaðsíða 5

r- LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Af hverju koma krabbamein?
leggingu síðustu lieimsstyrjaldar.
Við ökvun í gegnum smáþorp eitt,
þar sem gráar rústir og beinagrind-
ur af hálfföllnum húsum báðu
megin hinna þröngu og krókóttu
gatna tala þöglu máh um blóðuga
orustu, sem þar var háð. Skömmu
áður hafði jeg veitt eftirtekt smá-
um steinvarða í trjálundi rjett við
vegarbrúnina. Mjer er sagt að
þarna hafi einn „Makki“ látið lífið,
þ. e. a. s. einn af þeim þúsundum
franskra föðurlandsvina, sem börð-
ust með „vopnum næturinnar“
hinni hættulegu leynibaráttu gegn
oki þýska hernámsins. Nafnið
„Makki“, sem þeir jafnan ganga
undir i Frakklandi er dregið af
sjerstakri tegund trjágróðurs, hinu
svonefnda Makki-kjarri, sem sjer-
staklega er einkennandi fyrir eyna
Korsiku og er mjög torfært yfir-
ferðar.
Líkingin er vel til fallin. Makki-
hernaðurinn reyndist virkilega
erfiður Þrándur í götu hinum ill-
víga innrásarherafla. Það var hern
-aður, sem rekinn var af óbugandi
hugx*ekki og fórnfúsri föðurlands-
ást, sem kostaði bæði blóð og tár.
Jeg gleymi um stund að horfa
ut uni vagngluggann rninn til að
njóta útsýnisins yfir hið broshýra
landslag, sem leið okkar liggur um.
Húsarústirnar og litli minnisvarð-
inn við veginn liafa eins og fjar-
lægt mig frá lúnni áhyggjulausu
kátinu ferðafjelaga minna.
En hversvegna skyldum við gefa
okluir á vald dapurlegra styrjald-
arþanka?
Strxð og barátta —, það er gang-
ur lífsins.
Dijon, í ágúst 1950,
-V 4/ 'k 4/ 4/
ÞAÐ er emkemulegt, að þótt vjer hbí-
ur-i tvo eyru, eu aðeins einn muim, þá
þreytmnst vjer rriklu fyr á því að
hlusta heldur en taia.
N Ý L E G A hefur bókaútgáfa A.
Martello í Milano í Ítalíu gefið
út bók, sem heitir „Der Krebs kann
geheilt werden“ (Krabbamein má
lækna) og er eftir A J. Canter
lækni. Einn kafli þeirrar bókar
fjallar mn það af hverju krabba-
mein komi, og er hann á þessa
leið:
Mikið hefur verið rætt og ritað
um krabbamein, og margl af þvi
sem almenningur segir um það á
ekki við nein rök að styðjast. Og
full ástæða er til þess að \*ara við
þeim sleggjudómum og öfgum, sem
ganga mamia á milli.
P’jöldi manns heldur að krabba-
mein stafi af sýkh. En þrátt fyrir
þrotlausar rannsóknir og tilraunir
vísindamanna hefur ekki tekist að
færa sönnur á þetta. Það er þess
vegna ekki flugufótur fyrir þeirri
staðhæíingu að krabbinn stafi af
sýklum. En af hverju kemur hann
bá?
Því er oft haldið fram að hann
komi af mataræði, og þess vegna
sje ráðlegt að breyta þar um. Eng-
ar sannanir eru þó fyrir því að
sjerstakt mataræði sje orsök til
krabbameins, nje að sjerstakt mat-
aræði geti læknað það. Grænmet-
isætur fullyrða oft að menn fái
krabbamein af kjötáti. En græn-
metisætur sýkjast af krabbameini
ems og aðrir. Og menn hafa meira
að segja tekið eftir því að í slátur-
tíðinní sýkjast menn sjaldan af
krabbameini.
Ofát getur þó leitt til meltingar-
truflana. Einhver hefur sagt, að
vjer getum lifað á helmingnum af
bví, sem við látum í okkur, en himx
helmingurinn sje okkur aðeins til
tjóns Það er mikið hæít í þessu.
Ofát er altaf skaðlegt. En hitt er
áreiðanlegt að engin fæðutegund
veldur ki*abbameini, og 'engin fæðu
-tegund getur læknáð það. • •
Er þá áfengi orsök krábbaméins?
Nei. Drykkjumanninúm er ékki
hættara við krabbameini en bind-
indismanninum. En liitt er rjétt,
að áfengi getur skemt magann, og
bi getur svo farið, af þvi að mag-
inn er veikur fyTÍr, að krabbamein
myndist þar.
Margir hafa haldið því fram að
orsökin til krabbameins sje sú, að
nú er svo mjög farið að nota alu-
minium í alls konar eldhúsáhöld-
En það txr ekki rjett. Það stafar
ekki meiri hætta af þessum bús-
áhöldum heldur en öðrum málm-
ílátum, sem notuð eru við mat-
reiðslu. í þessum ílátum myndast
ekki neitt eitur, er geti farið í mat-
inn og valdið krabbameini inn-
vortis.
Þá hefur því verið haldið fram
að hægðateppa geti valdið krabba-
meini í ristli. Það er ekki rjett
heldur. Hægðateppa getur ekki or-
sakað krabbamein, aftur á móti
getur krabbamein valdið hægða-
tsppu. En hægðateppa er hættuleg,
bví að hún getur valdið ýtrisum
krankleik í meltingarfærunum,
xneðal amiars orsakað blæðingn.
Og þegai* svo er komið getur mönn
-um verið hættara víð krabbamemi
en ella, einmitt vegna hinnar sí-
íeidu ertingar. Þess végna ætti
menn aldrei aý draga það að leita
læknis, ef þeir eru með hægða-
teppu.
En af hverju kemur þá krabb-
inn, fyrst liann kemur diki af
sýkli, ekki af mataræði, ek-ki af
áfengi, ekki aí matarilátúmíoý s,
írv.? Fyrst almannarómur rnr.
þetta et úr lausu lofti gripiaí, hvar