Lesbók Morgunblaðsins - 07.10.1951, Síða 6

442
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
um kletti, sem ber við loft á fjalls-
brúninni. Er þetta brattasti kafli
vegarins og ekki fullgerður enn,
því að hann á að breikka, enda
veitir ekki af því vegna þess hvað
hliðarhallinn er mikill og altaf
hrynur úr bakkanum niður á veg-
inn og þrengir hann. Vegurinn er
þó svo traustur að þriggja tonna
bílar hafa farið hann upp og of-
an í sumar. Hann er ruddur með
jarðýtu og hefði alls ekki verið
kominn, ef slíkt verkfæri væri
ekki til. Skóflur og hakar hefði
verið seinvirk þarna að rífa upp
skóginn með rótum og moka þeim
ókjörum af mold og möl og grjóti
sem moka þurfti til þess að gera
þennan breiða stall utan í hlíð-
inni. Sumum kann að virðast v*eg-
urinn noklcuð glæfralegur eins og
hann er, en þegar fram í Sækir
munu menn ekki firma til þess.
Brattur verður hann þó altaf, með
háum bakka á aðra hönd, þar sem
skógarhríslurnar ber við loft, en
annars vegar snarbrött hlíðin eins
og brattasta húsþak.
★
Nú eru ekki teljandi fleiri
brekkur á þessum hálsi, þvi að af-
líðandi halli er væstur a_f honum.
Hálsinn á sjer einkennilegt nafn.
Hann er kallaður Ódrjúgsháls.
Fyrir norðan hann er Brekkufjall
og sunnan undir því er Brekku-
dalur. Það er miklu fremur stór
hvylft. Er þarna fjölbreyttur gróð-
ur og öll hvylftin þakin lyngi og
kjarri og er þar búsældarlegt um
að litast. Vegurinn liðast niður
brekkurnar með jöfnum halla og
sjer nú út á Gufufjörð, ef fjörð
skyldi kalla, þvd að þar er nú ekki
annað að sjá en leirur, því að svo
er útfiri mikið að fjörðurinn þorn-
ar með hverri fjöru. Úti á Breiða-
firði sjest eyamor og 'engst í suðri
gnæfir Klofningsfjall.
Við komum niður að baenum
Brekku, sem stendur trndir grón-
um núp. Þar er fallegt tún, en
bygging fremur lítil og gömuL Á
bæarþilinu eru tvö stór spjöld og
stendur á öðru „Landsímastöð“ en
á hinu „Pósthús.“ Þessi litli bær
er því menningarmiðstöð hinnar
strjálbygðu svæitar. Vegurinn beyg
ir nú vestur fyrir núpinn og heitir
þar Brekkubarmur. Þar lá gatan
neðarlega áður og var þar kallað
Einstigi. Þar fyrir neðan er kletta-
brík eða gangur, sem nefnist Skor-
hamar og diegur nafn af því að
gat var þar í gegn og var þar
manngengt. Einu sinni var prest-
urinn í Gufudal á ferð um Ein-
stigið. Kom þá að honum dönsk
afturganga, sep)..nefnd var Stokk-
frú óg geklc á stigvjelum, sem þá
þektust ekki hjer. Varði hún presti
Einstigið og er hann leitaði niður
fyrir Skorhamar var hún komin
þar og hafði farið í gegn um gat-
ið. Gekk lengi á þessu að hún
skaust í veginn fyrir prest hvora
leiðina, sem hann ætlaði að fara
og fór jafnan í gegn um gatið á
hamrinum. Ekki er nú kunnugt
hvemig þessu lauk, en prestur
komst lífs af. Ljet hann síðan
hlaða upp í gatið á hamrinum. Þá
er mælt að Stokkfrú hafi vilt um
fyrir syni prests, svo að hann varð
úti. Langt er nú síðan Stokkfrú'
hefir gert vart við sig og varla er
hætta á að hún sitji fyrir bílum
þarna.
★
Vegurinn liggur nú inn í Gufu-
dal og þvert yfir engjar, sem eru
upp af fjarðarbotninum. Síðan
beygir hann út með Gufudalshálsi
og hefir verið rutt með ýtu alla
leið að Hofstöðum, sem standa við
miðjan fjörðinn að vestan og hátt
í hlíð og er túnið þar álíka bratt
og í Suður-V,k í Mýrdal.
Ekki er hægt að komast á bílum
nema í miðjan dalinn, því að þar
tekur við síki, sem er enn óbrúað.
Svo láglent er þarna að sjór geng-
ur í stórstraum langt upp á engj-
arnar og ber á þær leir og sjávar-
gróður, svo að þar verður jafnan
besta spretta. Annars eru engjarn-
ar votlendar og mættu batna mikið
við áveitu. Verður upphleyptur
vegurinn ábúanda til mikils hag-
ræðis við að ná þarna uppistöðu-
vatni, því að halli er sama sem
enginn alt heim undir bæ.
Gufudalurinn er langur og grös-
ugur og eru þar tveir bæir, Fremri-
Gufudalur og kirkjustaðurinn
Gufudalur og er drjúg bæarleið á
milli þeirra.
Gufudalur er landnámsjörð og
kendur við landnámsmanninn Ket-
il gufu. Hafði hann verið fjögur
ár á faraldsfæti áður en hann sett-
ist að þarna, og eru við hann kend-
ir íleiri staðir en nokkum annan
mann: Gufuskálar á Hvalsnesi,
Gufunes í Mosfellssveit, Gufuskál-
ar og Gufá í Borgarfirði. Gufuskál-
ar og Gufuskálamóða á Snæfells-
nesi og loks Gufudalur. Annars
kemur Guíudalur lítt við sögur,
nema hvað Sturlunga getur eins
sorgarleiks, sem þar gerðist. Það
var á dögum Sturlu Sighvatssonár,.
að vestur í Gufudal bjó Jón prest-
ur krókur frændi hans. Kona prests
hjet Halldóra. Þá bjó á Brekku sá
maður er Oddvakur hjet og átti
tvo sonu, Þorgils og Ara. Það varð
Ara að hann átti barn við Halldóru
konu prests. Var sæst á málið, en
þeim feðgum óx mjög í augum fje-
gjaldið. Sendi þá Ari mann norð-
ur að Hornstöðum í Dölum eítir
Sigurði Ólafssyni, en Jón prestur
hafði látið drepa Ólaf íöður hans
Þegar Sigurður kom að Breklcu
yar sent eftir Jóni presti að hann
skyldi taka við giöldum. Hann fór
og var í skinnfeldi. En þegar hann
kom lagð; Ari nuui i gegn meö
sverði, Sigurður hjó á lendamar
mikið sár, en þriðji maður hjó x