Lesbók Morgunblaðsins - 14.10.1951, Qupperneq 6

458
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
tess \regna leita menn ntí guðs.
Leitin er ekki gerð vegna þess
að hver sje að hugsa um sig, að
bjarga sjer, fela sig. Vakningin
stafar af því „hjarta hungri“, sem
sjera Lucas talaði um. Hún stafar
ekki að htíeðslu, heldur af innri
þi>rt
Iliigmynclir manna um guð.
En veit þá fólkið hvers það leit-
ar þegar það leitar guðs? Á ferða-
lagi mínu hef jeg kvnst hugmynd-
um fjölda manna um guð, og allar
eru þær mjög á sömu leið. Skóla-
kennari sagði: „Guð er viska.“ —
Kaupsýslumaður sagði: „Guð er
háttúran.'* Margir sögðu: „Guð er
kærleikur.“ Aðrir sögðu: „Guð er
sannleikur,*4 „Guð er miskunn'
semi,“ Guð er skapari allSí" Guð
er æðsta vera,“ „Guð er faðir alls.“
Þegar jeg var í Rochester í New
York ríki hlustaði jeg á eftirfar-
andi samtal milli prests og lífefna-
fræðings. Við vorum staddir á
heimili hins síðar nefnda. Talið
barst að guði.
L.: Jeg álít að guð sje viska. Hann
er samnefnari allrar visku í alheim
inum — alviskan.
P.: Guð er andi og honum er best
lýst með því að segja að hann sje
óendanleg viska, kærleikur og
máttur.
L.: Jeg verð guðs var — eða al-
viskunnar — á hverjum degi í til-
raunastofu minni. Jeg blanda t. d.
saman tveimur efr.um og þau hafa
áhrif hvort á annað í samræmi við
hrein eðlislög. Að baki þess nátt-
úrulögmáls er viska, sem ræður
því hver áhrif efnin hafa hvort á
annað. Sú vlska, eða sú orka, sem
veldur þessu og nær til alheimsins,
er í mínum augum guð.
P.: Þjer mintust á orku. Þjer er-
uð vísindainaður. Hafið þjtr nokk-
uru sinni sjeð orku?
L.: Auðvitað.
P.: Nei, þjer hafið aldrei sjeð
orku, en þjer hafið sjeð afleiðingar
orku. Getið þjer sjeð rafmagn? Jú,
þjer getið sjeð starfsemi einda og
rafeinda, er stafar af rafmagni.
Þjer getið sjeð rafmagnsljós og þjer
getið sjeð rafmagnsneista, en sjálfa
uppsprettu orkunnar, rafmagnið
sjálft?
L.: Jæja, jeg veit að það er til.
P.: Alveg rjett. Á sama hátt vit-
um vjer að guð er til.
Vísindamaðurinn og presturinn
báru saman bækur sínar og urðu
sammála að lokum, því að báðir
leituðu hins sama, þótt hvor færi
sína leið. Viku seinna var jeg stadd-
ur í háskólanum í Ottawa í Kan-
ada. Þá, sagði einri af forustumönn-
urti Hans. -við mig: „Það er regin-
munur á því að vita að guð sje tit
og að þekkja guð.“
Þetta vakti mig til umhugsunar
um nýtt viðhorf. Guð er til hvort
sem vjer getum gert oss grein fyrir
því hvernig hann er. eða ekki. En
hvemig eigum vjer að finna guð?
Hálfveígja og einlægni.
Sjera Cayley í Rochester sagði í
útvarpserindi nýlega: „Alt of oft
eru guðsþjónustur vorar innantóm
orð.... Bænir vorar eru skipanir
og mælgi og þær eru ekki til þess
fallnar að lyfta hugum manna til
himna."
Inge, dómkirkjúprestur við' St.
Pálskirkjuna í London, sagði á
prestastefnu: „Getum vjer í raun
og veru vænSt þess að verkamenn
komi í kirkju til að syngja „Jeg
vil hugsa um Rahab og Babylon,"
eða þá annað eíns bull og þetta í
upphafi 68. sálmsins: Guð taki sig
upp."
Einlægnin hefur altaf verið að-
alsmerki sannleikans. Jeg sat að
borði með sjera Cayely, konu hans
og fjórum börnum, og'þegar mál-
tíð var lokið tóku allir höndum
saman og sögðu: „Þakka þjer guð
fyrif matinn. Lát þú oss ætíð vera
þakklát.“ Þetta var blátt áfram,
einfalt og ljóst. Bömin vissu vel
hvað þau sögðu. Þau skildu.
Háfa þá fullorðnir ekki alveg eins
þörf fyrir að vita og skilja það sem
farið er með? Hvernig ætti þeir að
öðrum kosti að hefja hug sinn til
himna?
Jeg átti tal við Rabbi Barnett R.
Brickner í Cleveland og hann
sagði: „Alt of margir prestar halda
í hismi trúarbragðanna en gleyma
kjarnanum. Hismið mun aldrei
hjálpa mannkyninu, heldur kjarn-
inn.“
Trúardeilur hafa aldrei hjálpað
til þess að finna kjarnann. Því
sagði Rabbi Brickner: „Þegar mað-
ur sjer fjögur mismunandi guðs-
hús saman, þá verður manni á að
spyrja: Hvar er sannleLkurinn?
Þeir hafa ekki einu sinni orðið sam-
mála um það.“ Hann stakk upp á
að stofnað væri trúarbragðaráð,
nokkurs konar andlegt þjóðabanda
lag, þar sem öll trúarbrögð sam-
einuðust um trúna á guð aLfoður
og bræðralag allra manna.
Það væri ein leið til þess að und-
irstryka það, sem sameiginlegt er
með öllum trúarbrögðum og kjarni
þeirra: traustið á kærleika guðs.
Þegar einhver finnur hvem yl,
kraft og öryggi slíkt traust veitir,
þá hefur hann fengið andlega
reynslu
Jeg átti tal við prest í Kanada,
sjera Andrew Guay og hann sagði:
„Gleðin er bergmál guðs í sjálf-
um oss.“ Þarna var kjarninn. Ef
maður getur fundið að guð sje í
honum, þá veit hann hvað sönn
trú er. Hann finnur til vellíðanar,
sannrar gleði, þegar guð er í hon-
um.
Þannig finnum vjer guð. Guð er
í manninum. Ef guð er ekki í
maiminum má likia þc-un inanni
við fiðlu, þar sem sargað er á girni
með hrosshári, en ef guð er í mann-
inum, þá er hann eins og fiðla, sem