Lesbók Morgunblaðsins - 19.04.1953, Qupperneq 8

214
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Séra Sigurjón Guðjónsson:
ÞIÍSUIMD VATMA LJÚFA LAMD
Frá Savonlinna. Séð yfir Ólafskastala og hluta af bænum
FRÁ HEINOLA
TIL SAVONLINNA
Nú skal halda til Savolaks. Verð
ég nú að fara sömu leið til baka
til að byrja með. Ég skiiti um lest
í Lahti, og bíð þar í tvo tíma. Verk-
fræðingur, sem verið hafði við-
staddur íslandskvöldið í Heinola.
en Lahtibúi, tók á móti mér, og
sýndi mér þá frábæru fyrirgreiðslu
að aka með mig um bæinn í eigin
bíl og sýna allt hið markverðasta.
Lahti er yngsti bær Finnlands og
stendur við Vesijárvi (Vesivatn) í
fögru umhverfi. Hann fekk bæar-
réttindi 1905. Upphaflega var þar
aðeins markaðsstaður fyrir héruðin
kringum Vesijárvi. Árið 1905 voru
í Lahti 3 þúsund manns, en nú er
hann á stærð við Reykjavík, þó
heldur stærri. Þegar Finnar misstu
tíuður-Kyrjaiaheruðin, varð land-
flótta yfir 450 þúsund manns. Það
var mikið vandamál að taka við
öllu þessu fólki og veita því at-
vinnu og húsnæði. Af hinum mörgu
þrekvirkjum, er Finnar hafa leyst
af höndum á seinni árum, er þetta
eitt hið stórkostlegasta. Aí þessum
inikla fjölda var 15 þúsund Viborg-
búum skipað niður í Lahti, og hafa
Kyrjálarnir reynzt góðir borgarar.
Á hverju lifir allt þetta fólk? Lahti
liggur mjög „centralt“. Þar er nnk-
il jarnbrautarmiðstöð, og liflegar
samgöngur eftir vötnum allt um
kring. Iðnaður er mjög íjölþjettui,
fjörug verslun, fjöldi skóla; þar er
t. d. cini úrsmiðaskóli landsins,
höfuðsetur húsgagnaiðnaðarins í
Finnlandi o. m. fl. íbúarnir hafa orð
á sér fyrir framtakssemi og dugn-
að. — Bæruin er mjög fallegur,
ekki aðeins fyrir legu sína á strönd-
um vatnsins og við háa barrgræna
ása, heldur fyrir frábæra skipu-
lagningu og glæsilegar byggingar,
sem þotið hafa upp á síðari árum.
— Það er mesta furða hve mikið
er hægt að sjá í ekki stærri borg,
þó að tíminn sé naumur, þegar bíll
er til umráða og leiðsögn góð.
Af því er ég sá man ég útvarps-
stöðina í útjaðri borgarinnar. Er
hún langsterkust finnsku stöðv-
anna og heyrist allvel hér á landi
að því er mér er sagt. — Skíða
iþróttaleikvanginn í Salpausselká,
þar sem er miðstöð alls finnsks
skíðalífs. í Lahti „skíða“ allir, ung-
ir og gamlir, karlar og konur. Síðan
1923 hafa verið haldin þar árlega
stórfelld skíðamót. Það er Holmen-
kollen Finnlands, og cr oft margt
erlendra keppenda. Þar hafa marg-
ir hinna heimsjúægu finnsku skíða-
kappa gert garðinn frægan.
Og svo er það sjálfur bærmn.
Enda einnar aðalgötunnar lokar hið
fræga ráðhús, teiknað af E. Saarin-
en, þeim sama og skóp járnbrautar-
stöðina í Helsingfors og kölluð hef-
ur verið granítljóðið. Þessi frægi
húsameistari dvaldi á síðari árum
í Ameríku, og dó þar 1948, en lík
hans var flutt heim að eigin ósk
hans.
Ég sé í bænum mjög stórt og
fagurt safnaðarhús, sem notað er í
kirkju stað. Það er mjög skreytt
listaverkum. Á vegg yfir altari er
höggmynd V. Aaltonens: Kristur
upprisinn. Þegar ég kom inn í
dyrnar, var.sem Kristsmyndin, sem
cr ur marmara, svifi upp í loftið-
Svo miklu lífi hefur listamaðurinn
gætt steininn. — Margar voru þar
tréskurðarmyndir, er voru hin
mcsta listasmið. Er mér þó minnis-
stæðust Via dolorosa, er Kristur
linigur undir krossinum.
Lahti er víða skreytt listaverk-
um um götur og torg, eftir fræga