Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1954, Side 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
109
Einu sinni á ári er vígnautum sleppt lausum
á götum Famplona
Stökkdans þar sem listin er að stíga ofan á glas, án þess
það hallist
segir arfsögnin, „og vér, afkomend-
ur hans tölum því híð hreina mál,
sem talað var í aldingarðínum Ed-
en, málið sem þau Adam og Eva
töluðu.“ Útlendingum gengur illa
að læra mál þetta. Til þess að hugsa
á Baskamáli, verða menn að nota
allt önnur hugtök heldur en þeir
eiga að venjast. Setningaskipun og
orðaröð er einnig allt önnur. Setn-
ing eins og þessi: „Ég gaf mannin-
um húfuna mína,“ mundi hljóða
eitthvað á þessa leið á máli Baska:
„Húfuna manninum til í gjafaskyni
ég lét hann fá“.
Skammt frá Bayonne er „brú
heilags anda“ yfir ána Adour og
um hana er þessi saga: Einu sinni
afréð Satan að setjast að í Baska-
landi til þess að læra málið, svo að
hann gæti freistað hinna sanntrú-
uðu, Haiin dvaldist þar í sjö ór, en
þá varð hartn að flýa og setlaðí að
fara yfir „brú heilags anda“. í óða-
gotinu rak hann sig á stöpul brúar-
innar, og þá hrukku út úr honum
þau tvö orð, sem honum hafði tek-
izt að læra á sjö árum, „Bai“ og
„ez“, sem þýða já og nei.
í Bayonne er Maríukirkja með
tveimur turnum, byggð í gotnesk-
um stíl og var byrjað á byggingu
hennar á 13. öld, þegar Bretar réðu
yfir þessum hluta Baskalands. —
Bayonne er stærsta borgin í hinu
franska Baskalandi og er sums
staðar fornleg. í Rue de Port Neuf
eru há hús og standa svo þétt að
þau skyggja hvert á annað og verð-
ur að hafa ljós í búðunum fram
undir hádegi. í búðargluggunum
má líta nóg af Baska-húfum og létt-
um skóm. með fléttuðum strásól-
um. Þeir nefnast „espadrilles“. Þar
eru líka fallegar leðurvörur og
flöskur með Izarra, en það er sér-
stakur líkjör, sem Baskar fram-
leiða.
VINDAR MEÐ
KVENNASKAP
Úti fyrir ströndinni, þar sem
Pyreneafjöllin ganga næst sjó, má
líta fjölda skrautlega málaðra báta.
Á þessum slóðum veiddu Baskar
hval áður fyrr, en það eru nú tvær
aldir síðan að hvölunum var út-
rýmt. Þess vegna verða Baskar að
láta sér nægja að veiða sardínur
og túnfisk. Þarna stendur oft hress-