Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1954, Blaðsíða 17

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
221
endunum fékk þó ekki mikinn byr.
Meðsystur hennar voru ekki nægi-
lega hugrakkar. En maður nokkur
að nafni Dio Lewis, doktor frá
Fredoníu í New York ríki, kom
þá „móður Stewart.“ til hjálpar.
Dr. Lewis var um þessar mundir
á fyrirlestraferð á vegum bindind-
ishreyfingarinnar. Hann boðaði til
fundar í Springfield eins og ann-
arsstaðar þar sem hann kom. í
ræðu sinni skoraði hann á fólk að
hefjast handa og hverfa frá „orði
til athafna". Lewis sagði áheyr-
endum sínum frá því, þegar móð-
ir hans og vinkonur hennar, fóru
á fund knæpueigendanna í bænum
sem þær áttu heima í og báðu þá,
eins innilega og þær gátu og skor-
uðu á þá að hætta þeirri iðju, sem
breytti mönnum þeirra og sonum
í verur villidýrum verri og gerði
heimilin að sýnu verri kvalastað
en sjálft víti. Og fyrir trúarleg
áhrif, hafði það heppnast þessum
konum, að uppræta knæpur og
breyta húsnæði þeirra í bænahús.
Afleiðing komu dr. Lewis til
Springfield varð sú, að ákveðið var
að hefjast handa um stofnun fé-
lagsskapar til þess að vinna að
upprætingu knæpanna. Byrjað var
á að gefa út yfirlýsingu, einskon-
ar aðvörun eða jafnvel stríðsyfir-
lýsingu til knæpueigendanna. En
þeir yptu brosandi öxlum og tóku
þessu sem hverju öðru gamni og
gríni. Þá var fylkt og marsinn haf-
inn. Að vísu var fylkingin þunn-
skipuð — nokkur hundruð kon-
ur og skortur á úthaldi. Svipuð
tilraun var gerð í Jamestown í
New-York ríki en án verulegs
árangurs.
Dr. Lewis kom til Hillsboro rétt
fyrir jól árið 1873. Boðaði hann
þar til fundar og sótti hann fjöl-
menni. Flutti hann kröftuga ræðu
og áhrifaríka, sem hreif mjög hina
fjölmörgu áheyrendur. í lok fund-
arins var svo samþykkt tillaga um
stofnun kvenfélags, undir forystu
konu nokkurar að nafni Thomson,
en hún var dóttir fyrverandi ríkis-
stjóra Ohioríkis. Hún var gift kona
og maður hennar virðulegur og
áhrifaríkur dómari. Það var fyrir
áeggjan og hvatningu dóttur sinn-
ar og sonar, sem áður höfðu hlust-
að á málflutning dr. Lewis, að frú
Thomson fór á fundinn.
Það er sagt að frá „orði til at-
hafna“ sé gjarnan ekki langt hjá
konunum, og ekki hafði frú Thom-
son fyrr tekið við forystu hins
nýstofnaða félags, en hún skoraði
á allar viðstaddar konur, sem
margar hverjar voru áhrifaríkar og
mikilsmegandi, að skipa sér í rað-
ir, tvær og tvær saman, og hefiast
þegar handa. 75 konur urðu við
þessari áskorun hennar, en hinar
heldu fundinum áfram með bæn-
um og sálmasöng. Hrevfing þessi
hafði á sér algjörlega trúarlegan
blæ.
Dóttir frú Thomson hafði kvöld-
ið áður en fundurinn var haldinn,
verið að blaða í biblíu sinni, og
af tilviljun dottið ofan á 146. sálm-
inn. Frú Thomson las sálminn upp
á fundinum, og varð hann síðan
einkunnarorð krossfararkvennanna
og nefndur krossfararsálmurinn.
Sá fyrsti, sem fylking kvenn-
anna lagði leið sína til, var lyfsaJi
bæjarins. Var skorað á hann að
undirrita yfirlýsingu þess efnis að
hann skuldbyndi sig héðan af, að
selja ekki spiritus nema gegn lyf-
seðli. Hann skrifaði þegar undir.
'k'k'k
Á aðfangadagskvöld boðaði svo
dr. Lewis til fundar í Washington
í The Court House, og þar fór á
sömu lund og í Hillsboro. í fundar-
lokin var þar stofnað kvenfélag
til baráttu gegn knæpunum, undir
forystu konu að nafni frú Carpen-
ter. Hún og meðstjórnendur henn-
ar sömdu ávarp til knæpueigend-
anna, sem prentað var í miklu upp-
lagi og dreift út. í lauslegri þýð-
ingu er það á þessa leið:
Til þeirra herramanna, sem eru
eigendur að útsölustöðum
áfengra drykkja:
„Þar sem þér af eigin revnd
þekkið ekki hinar sorglegu af-
leiðingar áfengisnautnarinnar,
höfum vér, eiginkonur, mæður
og systur, samankomnar á fundi
í The Court House, ákveðið að
láta þá innilegu ósk vora og von
í ljós, eftir alvarlega vfirvegun
og bæn, ef verða mætti, að hægt
væri að fá yður til þess að leggja
niður og hætta gjörsamlega hin-
um evðileggjandi starfa vðar,
svo að eiginmenn vorir og
bræður, sérílagi þó svnir vorir,
þvrftu ekki lengur að falla fvr-
ir hinum ógurlegu freistingum
vínknæpanna, og að vér þyrft-
um ekki lengur að vera sjónar-
eða heyrnarvottar að því, að
þeir hafi lagt leið sína inn á
braut lastanna, líkama og sál
til fordjörfunar en skrattanum
til skemmtunar.
Vér skírskotum til þess góða
í yður og sem með hverjum
manni býr. Vér gerum það í
nafni heimilanna, brostinna
vona, sundurkraminna hjartna,
eyðilagðrar lífshamingju,
vegna æru þjóðfélagsins og virð-
ingar bæjarfélags vors, fyrir
Guðs skuld, sem mun dæma
bæði oss og yður, fyrir heill yð-
ar eigin sálar, sem annað tveggja
mun frelsast eða fortapast.
Vér biðjum yður, vér hróp-
um á yður, frelsið sjálfa yður
frá þeirri voða synd sem þér
daglega drýgið með sölu áfengra
drykkja. Snúið við, fyllið þann
flokk, sem revnir að manna og
göfga sjálfa sig og meðbræður
sína. Séu það tilmælt vor, óskir