Lesbók Morgunblaðsins - 05.12.1954, Page 5

* LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 761
sínum, og skal hér birtur kafli úr
frásögn hans:
Hafaldan er hreyfing
Hafaldan er hreyfing, en sjórinn
í haföldunni hreyfist ekki. Þetta
getur maður séð ef maður athugar
þær öldur, sem koma hver af ann-
ari skálmandi utan af hafi og
stefna til lands. Hreyfingin lyftir
hafinu upp og hún berst áfram. En
þegar grynnkar tekur þessi hreyf-
ing niðri og fóturinn undir bylgj-
unni fylgist ekki með efri hlutan-
um, sem heldur áfram. Þá hiýtur
eitthvað að ske. Fótum er kippt
undan bylgjunni og hún steypist á
höfuðið og verður að brotsjó.
Þetta skeður þó ekki nema þar
sem bylgjan rekur sig á sker. Ef
sléttur sandbotn er undir og er að
smágrynnka á löngu svæði, eða
allt upp undir mílu, þá heldur
hreyfingin jafnt og þétt áfram og
aldan brotnar ekki en fer freyð-
andi í áttina til lands. Þannig er
ströndin hjá Waikiki, og þess vegna
eru þar hin- ákjósanlegustu skilyrði
til þess að láta bylgjurnar bera
sig langa leið. Maður sezt á herða-
kambinn á þeim um leið og þær
fara að freyða, og lætur þær svo
bera sig alla leið til lands.
Og nú er að lýsa því hvernig
farið er að þessu. Maður hefir af-
langt borð, um sex feta langt og
tvö fet að þvermáli og kúpt að
neðan. Á þetta borð leggst maður
flatur upp við sandinn og rær svo
með höndunum út á hafið, þangað
sem bylgjurnar byrja að freyða.
Um leið rísa þær hærra. Setjum
nú svo að maður stæði á borðinu
í brattanum á bylgjunni. Ef bylgj-
an væri hreyfingarlaus mundi
maður renna niður brattan alveg
eins og drengur á sleða niður
brekku. En bylgjan er ekki hreyf-
ingarlaus, mun einhver segja. Það
er alveg satt, en vatnið í henni
er hreyfingarlaust, og það er gald-
urinn. Ef manni tekst að byrja á
því að renna sér niður einhverja
öldu, þá heldur maður áfram að
renna niður í móti, endalaust, án
þess þó að komast til botns. Þetta
er alveg satt. Þótt bylgjan sé ekki
nema svo sem sex feta há, þá held-
ur maður áfram að renna niður eft-
ir henni hálfu mílu, jafnvel heila
mílu. Vegna þess að bylgjan er
hreyfing, en sjórinn er kyr, þá sog-
ar hreyfingin sjóinn upp í sig jafn-
framt því að hún heldur áfram.
Maður rennur áfram á sjónum, en
stendur þó í stað á bylgjunni og
berst áíram með sama hraða og
hún.---------
Gekk illa fyrst í stað
Ég náði mér í borð. Það var of
lítið, en það vissi ég ekki og eng-
inn sagði mér frá því. Ég fór til
drengja nokkurra, sem voru að
æfa sig á grynningum, þar sem
bylgjurnar voru afllitlar og mein-
lausar, reglulegur barnaleikvangur.
Þegar sæmileg bylgja kom,
fleygðu þeir sér á magann og létu
hana bera sig til lands. Ég ætlaði
að fara eins að. Ég athugaði alla
aðferð þeirra og reyndi að líkja
eftir þeim, en mistókst alltaf.
Bylgjan kom, en hún skildi mig
eftir. Ég reyndi hvað eftir annað.
Ég sparkaði og svamlaði hálfu
ákafar en þeir, en ekkert dugði.
Þeir voru fimm eða sex. Við
lögðumst allir á fjalirnar rétt fyrir
framan einhverja bylgjuna. Við
spörkuðum með fótunum, og svo
tók skrattinn við strákahvolpun-
um, en ég var einn eftir og skamm-
aðist mín.
Ég hélt áfram í heila klukku-
stund, en gat ekki fengið eina ein-
ustu bylgju til þess að bera mig
að landi. Og þá kom þarna vinur
minn, Alexander Hume Ford,
heimshornamaður og alltaf í leit að
ævintýrum. Og ævintýrið beið hans
hér í Waikiki. Hann var á leið til
Ástralíu, en kom hér við á leiðinni
og ætlaði að dveljast hér svo sem
vikutíma til þess að vita hvort
nokkuð væri varið í það að láta
öldurnar bera sig. Nú gat hann ekki
slitið sig frá þessu. Hann hafði nú
stundað þessa íþrótt á hverjum ein-
asta degi í mánuð, og ekkert benti
til þess að hann heíði fengið nóg.
Hann talaði um þessa íþrótt sem
sérfræðingur.
„Fleygðu þessu borði“, sagði
hann. , Fleygðu því undir eins. Sjá
hvernig þá ætlar að fara á því! Ef
endinn á því skyldi einhverntíma
taka niðri, þá rífur það þig á hol.
Hérna, reyndu mitt borð. Það er
borð fyrir karlmenn".
Ég er ætíð mjög auðmjúkur þeg-
ar ég stend frammi fyrir sérþekk-
ingunni. Og Ford kenndi mér.
Hann sýndi mér hvernig ég ætti
að leggjast á borðið sitt. Og svo
beið hann þangað til góð alda kom,
og þá hratt hann mér áfram. En
sú hrifning, er ég fann að aldan
greip mig og bar mig óðfluga á-
íram. Hundrað og fimmtíu fet flaug
ég með henni og lenti á strönd-
inni. Upp frá því var ég heillaður.
Ég óð út til Fords með borðið hans.
Það var stórt borð, margra þuml-
unga þykkt og vóg sjálfsagt hundr-
að og íimmtiu pund. Hann gaf
mér heilræði, mörg heilræði. Sjálf-
ur hafði hann ekki haít neinn kenn-
ara og hann haíði því orðið að
þreiía sig áfram og læra af sjálfum
sér. Það sem hann haíði lært með
miklum erfiðismunum á heilum
manuði, kenndi hann mér nú á
hálfri klukkustund. Og nú gat ég
sjálfur hvað eftir annað náð byigj-
unum og riðið á þeim á land.
Hann sýndi mér hvað ég ætti að
vera framarlega á borðinu, hvorki
framar né aftur. En einu sinni
hafði ég verið of íramarlega, því
að þegar ég kom á flugferð að landi,
stakkst endinn á borðinu niður í
sandinn. Það snarstöðvaðist og