Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1956, Blaðsíða 8

44 -T
L£SBÓK MORGITNBLAÐSINS
Afreksverk æskumanns
AFREKSVERÐLAUN Sjómannadagsins árið 1955 hlaut ungur ísfirð-
ingur, Gísli Jónsson að nafni, fyrir frábæra framgöngu og leiðsögn við
björgun skipverja af togaranum „Agli rauða“, sem fórst s. 1. vetur.
Gísli er fæddur á Sléttu í Sléttuhreppi 8. janúar 1937, og var því aðeins
18 ára er tíðindi þessi gerðust. Hann fluttist til Isafjarðar 1948 og hefir
átt þar heima síðan og stundað sjóróðra þrjá undanfarna vetur. Afrek
hans er svo merkilegt, að það ætti að verða öðrum íslenzkum æsku-
mönnum hvöt til dáða og drengskapar, og þess vegna hefir Lesbók aflað
sér frásagnar hans sjálfs af atburðunum.
LAGT AF STAÐ FRÁ
ÍSAFIRÐI
KAÐ VAR að kveldi hins 27.
janúar s. L, á milli kl. átta og
níu, að mér varð gengið niður 4
Bæjarbryggjuna, þar sem báturinn
okkar lá. Við höfðum verið í land-
legu og veðurspáin var ekki glæsi-
leg, svo að ákveðið var að bíða
til morguns. Kalsaveður var og
snjókoma, en ekki mikið frost. Ég
var lítt klæddur og hafði ætlað að
fara. í kvikmyndahús þá um kvöld-
ið. —
Kvisast hafði út um bæinn, að
togarinn „Egill rauði“ hefði strand-
að einhvers staðar norður undir
Grænuhlíð — en hvar, vissi ég
ekki. Ég hafði heldur ekki heyrt
um, að neinn björgunarleiðangur
yrði sendur frá ísafirði.
Þegar ég kom niður á bryggjuna
hitti ég þar fyrir hóp manna og
varð þess vísari, að þetta var
björgunarsveit undir stjórn Símon-
ar Helgasonar hafnarvarðar, sem
var að leggja af stað norður og
ætlaði að freista þess að bjarga
áhöfn „Egils rauða.“ Sögðu þeir
mér, að togarinn hefði strandað
innarlega á Grænuhlíð — við svo-
nefndar Hafnir — en það er
skammt frá þeim stað, þar sem ég
er fæddur og uppalinn til tíu ára
aldurs. Kváðu þeir veður svo
slæmt þar norður frá, að þeir vissu
ekki hvar bezt yrði að taka land,
því að enginn þeirra var kunnugur
á þessum slóðum. Var ég spurður
hvort ég væri fáanlegur til að
koma með, þar eð ég var staðhátt-
um kunnugur. Átta ár voru nú lið-
in frá því að ég hafði flutzt frá
Sléttu, en samt áleit ég mig geta
leiðbeint björgunarleiðangrinum,
svo að ég var reiðubúinn til far-
arinnar.
En það var ekki langur tími
til stefnu, Vélbáturinn „Heiðrún“
lá tilbúinn við bryggjuna og
björgunarsveitin var að stíga um
borð. Ég hljóp því niður í pkkar
bát, sem lá þar skammt frá, sótti
stakk og stígvél, og stökk síðan
um borð í „Heiðrúnu“, er lét þegar
frá bryggjunni.
KOMIÐ AÐ STRANDSTAÐNUM
Það hafði hvesst nokkuð og þeg-
ar norður yfir Djúpið kom jókst
sjógangurinn töluvert. Niðamyrkur
var á og blindbylur. Ferðin gekk
samt vel, og að strandstaðnum
komum við laust fyrir miðnætti.
Voru þar samankomin mörg skip.
M. a. voru þar togararnir „Aust-
firðingur11 og ,.Andanes“, er tóku
mikinn þátt i björgunarstarfinu, en
varðskipið „Ægir“ var þá rétt
ókomið.
Skipin beindu kastljósum sínum
að Agli, en vegna fannkomunnar
Gísli Jonsson
með afreksverðlaun sin
sást ekki í land nema endrum og
eins. Mátti þá greina Egil sem litla
þúst í brimrótinu — en það var
geisilegt.
Var nú ráðgast um hvað gera
skyldi. Vonlaust var með öllu að
reyna landtöku á þessum slóðum;
bæði var brimið ofsalegt og svó
er strandlengjan hér öll mjög stór-
grýtt. Ákveðið var að halda inn
eftir Hesteyrarfirðinum og reyna
landtöku við Hesteyri. Létu Aust-
firðingsmenn björgunarbát með
níu manna liðsauka innanborðs
reka upp að „Heiðrúnu“, og kom-
ust þeir klaklaust um borð. Síð-
an var haldið á stað í fylgd með
„Ægi“ og togaranum „Andanes".
Reynt var að lýsa upp ströndina
með kastljósum, en eins og áður
segir, var fannkoman svo mikil, að
vaxt sást út úr augum, og þess