Lesbók Morgunblaðsins - 18.11.1956, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
667
siglingar 1962 frá Atlantshafi til
Chicago, Milwaukie og Duluth og
til inna miklu hveitiborga Kanada
Port Arthur og Fort William.
Margar stíflur verða á skipaleið-
inni, eins og fyr er sagt, en raf-
magnsstöð verður við hverja stíflu.
Verður rafmagnsframleiðsla þeirra
allra um það bil jafn mikil og
Grand Couley-stöðvarinnar, sem
er mesta rafmagnsstöð í heimi. Frá
þessum stöðvum verður svo raf-
magn leitt um þúsundir fermílna
báðum megin landamæranna.
En þessu mannvirki fylgja og
stórkostlegar framkvæmdir aðrar,
sérstaklega hafnargerðir í borgun-
um. Slíkar hafnargerðir eru nú vel
á veg komnar í kanadisku borg-
unum Toronto og Hamilton.
Chicago hefir þegar lagt fram 23
milljónir dollara til undirbúnings
hafnargerðar hjá sér, en sú höfn
mun kosta 100 milljónir dollara.
Cleveland, Toledo, Windsor, Sar-
nia, Milwaukie og Duluth — allar
eru þessar borgir að búa sig undir
að geta tekið á móti skipum þegar
siglingarnar hefjast. Alls hafa
kanadiskar og bandarískar borgir
veitt 335 millj. dollara til hafnar-
gerða og einkafyrirtæki og verk-
smiðjur hafa auk þess lagt fram
hundruð milljóna þar að auki.
Aldrei hefir sambúð stórra ná-
grannaríkja verið með slíkum á-
gætum sem sambúð Bandaríkj-
anna og Kanada. Og þess eru ekki
dæmi að tvö ríki hafi tekið saman
höndum til að koma í framkvæmd
jafn risavöxnu fyrirtæki sem þessi
skipaleið er. Þetta er þeim sam-
eiginlegt hagsmunamál og verður
til blessunar öldum og óbornum í
báðum ríkjum, því að þar verður
betra að lifa eftir að þessi sam-
göngubót er komin. — Þannig gætu
mörg önnur ríki bætt heiminn, ef
þau hefði skilning á því að frið-
samleg samvinna þeirra á milli er
lyftistöng allra framfara. ^ r
ISIýr fiskmarkaður í Englandi
SÍÐAN seinni heimsstyrjöldinni
lauk, hafa risið upp í Englandi
fiskiðjuver, sem framleiða aðeins
svonefnda húsdýrafæðu (pet
food), en það er fiskmeti handa
hundum og köttum.
Talið er að í Englandi sé um 5
milljónir heimiliskatta, en hundar
eru sennilega talsvert fleiri. Gert
er ráð fyrir því, að hver köttur
muni þurfa um 50 kg. á ári af „pet
food“, en það samsvarar alls um
250.000 lestum alls á ári handa
þeim öllum. Og þar sem í þessari
„pet food“ eru 90% af fiski, þá er
hér um alveg nýan fiskmarkað að
ræða. Svo virðist sem það sé orðið
talsvert algengt að fóðra hunda og
ketti á „pet food“, því að eitt fisk-
iðjuverið, sem framleiðir þessa
vöru, gerir ráð fyrir því að selja
50.000 smálestir af henni á þessu
ári.
Notaður er úrgangsfiskur og er
nú svo komið að „Fishing News“
er farið að birta markaðsverð á
honum, og svarar það til 1,40 ís-
lenzkra króna fyrir kg. Það lítur
því svo út, sem betra verð fáist til-
tölulega fyrir þann fisk, sem ætl-
aður er hundum og köttum, heldur
en þeim sem fer til manneldis.
Hér er áreiðanlega um nýan fisk-
markað að ræða, sem íslenzkir út-
gerðarmenn ættu að gefa gaum.
Síldarlykt —
peningalykt
MÖNNUM þykir ekki reglulega
góður þefurinn af eimnum frá síld-
armjölsverksmiðjum. En nú kemur
það upp úr kafinu, eftir því sem
blaðið „Vestkysten“ í Esbjerg segir,
að hægt er að vinna markaðsvöru
úr þessum þefilla eim. Úr honum
fæst efni, sem nefnist „trimethyla-
min“ og er svo verðmætt, að talið
er að meðal-síldarverksmiðja muni
geta framleitt þetta efni fyrir 1000
danskar krónur á einum degi. Þetta
er samt ekki beinlínis talinn gróða-
vegur, því að kostnaður verður all-
mikill. En þegar þess er gætt, að
menn vilja gjarna losna við óþef-
inn af síldarverksmiðjunum, og öll
önnur ráð til þess eru miklu dýrari,
þá er hér um framför að ræða,
þegar ný framleiðsla kemur um
leið til sögunnar.
Sagt er að „trimethylamin" sé
mjög eftirsótt vara á heimsmark-
aðnum. Það er notað í læknislyf,
sérstaklega í lyf við höfuðverk.
Fiskimálastjórn Dana hefir svo
mikinn áhuga fyrir þessu máli, að
búist er við að farið verði að fram-
leiða „trimethylamin“ í öllum síld-
arbræðslum í Danmörku áður en
langt um líður.
Kaffidrvkkja í Bandaríkjunum.
BANDARÍKJAMENN drekka nú meira
kaffi en nokkuru sinni áður. Þriðji
hver maður í landinu drekkur nú
meira en 4 bolla á dag, og annar hver
maður drekkur 3—4 bolla á dag. í
vetur sem leið var kaffineyzla allra,
sem komnir eru yfir 10 ára aldur,
2,68 boliar á dag að meðaltali, en þa3
er 12,6% meiri kaffineyzla en 1950.
C_^'t>®®®G'*vJ>
I.EIÐRÉTTING
í greininni um Narfa Ormsson I
seinustu Lesbók, hefir misprentast á
nokkrum stöðum nafn dóttur hans:
Þórný, en á að vera Þórey.