Lesbók Morgunblaðsins - 24.02.1957, Side 14

122
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
í stórviðri og sjávarháska
ÖVENJU MIKLIR stormar hafa nú geisað hér í vetur og
rainna þeir á miklu stormana sem voru á Norðursjó fyrir 20
árum (1937), Sjómenn segja að Norðursjórinn verði djöfulóður
þegar stormar lemja hann, enda voru mörg skip þá hætt komin
þar. Mörgum mannslífum var þá bjargað með fádæma áræði og
kjarki, en frægust var þá og um langt skeið björgun mannanna
af norska flutningaskipinu Þrym. Skipið, sem bjargaði þeim hét
Venus og var frá Bergen, Gustav Bergfjord hét póstfulltrúinn á
skipinu og hann hefir sagt þessa sögu af björguninni.
AÐ var mánudaginn 18. janúar
1937 að Venus lagði á stað
frá Bergen í áætlunarferð til New-
castle. Veðurstofan sagði stórviðri
í hafi.
Þegar skipið var komið út fyrir
Marsteininn, stakk það stefninu á
kaf. Holskeflur riðu yfir það bak-
borðsmegin. Stálhurðin, sem var
fyrir utan eikarhurðina á póstklef-
anum, rifnaði af hjörum og slengd-
ist fyrir borð. Eikarhurðin möl-
brotnaði og sjórinn fossaði inn í
póstklefann. Járnstólamir rifnaðu
upp úr gólfinu og hentust út í
vegg og ekki var stætt þarna inni.
Um kvöldið voru vélarnar allt í
einu stöðvaðar. Menn biðu í of-
væni. Það grípur mann altaf ein-
kennileg tilfinning þegar hinn
háttbundni dynur vélanna þagnar
— úti á rúmsjó. Úti á göngunum
heyrðust köll háseta, sem voru að
draga inn „logg“-línuna. Farþegar
létu spurningum rigna niður. Svo
fóru vélamar á fulla ferð aftur,
og skipinu var snúið. Venus stefndi
nú til Noregs. Um 60 sjómílur út
af Utsira var norska flutninga-
skipið Þrymur með bilað stýri, og
kallaði á hjálp. Þrymur var á leið
til Englands hlaðinn þungavöm.
Nú skullu sjóarnir með ógna
afli á stjórnborða,. og það voru
eins og fallbyssuskot. Skipið nötr-
aði stafna á milli undan þessum
ógnarlegu átökum.
Við urðum að flýa póstklefann.
Eg fór upp á bátaþilfar til loft-
skeytamannsins. Stormurinn hvein
í reiða og stögum, og þar var ekki
unnt að heyra mannsins mál. Stór-
hættulegt var að komast hin fáu
skref frá stiganum að klefunum.
Þar uppi var hallinn á skipinu
45 gráður. Loftskeytamaður var
löðursveittur og gekk ekki vel að
hemja áhöld sín. Blýantar og bæk-
ur höfðu þeyzt út um allt og lágu
á gólfinu.
Nú fómm við að nálgast Þrym.
Stefnan var tekin 3 stryk til
vinstri, svo að ekki yrði árekstur.
15 mínútur eftir, 10 mínútur, 5
mínútur. Þá vom vélarnar stöðv-
aðar.
Eg fikaði mig fram að stjórn-
palli og starði út í myrkrið. Svo
líður nokkur stund, og þá kemur
skyndilega rauður blossi. Þrymur
hefir sent upp neyðarblys. En í
þessu veðri og myrkri er ekki
hægt að eygja skipið.
Ákveðið var að bíða til morguns
og reyna að bjarga þegar birti.
Engum kom dúr á auga þá nótt.
Við lágum alklæddir og allir voru
að hugsa um mennina á Þrym,
sem voru í dauðans greipum.
Að lokum kom ofurlítil grá dag-
skíma. Og þá sáum við hvar Þrym-
ur velktist í öldunum. Hann var
farinn að síga mjög, og skipverj-
ar stóðu í hóp undir brúnni. Þeir
voru allir með björgunarbelti. Eld-
arnir undir kötlunum voru slokkn-
aðir. Mennimir höfðu staðið við
dælurnar látlaust frá því á sunnu-
dagsmorgun og voru orðnir dauð-
þreyttir. Þeir höfðu einnig reynt
að skjóta björgunarbáti fyrir borð,
en hann mölbrotnaði í höndunum
á þeim. Hinn bátinn var ekki hægt
að setja á flot vegna þess hve mjög
skipið hallaðist. Og svo hafði kom-
ið stórsjór á loftskeytaklefann og
síðan ekki hægt að senda skeyti.
Skipstjóra á Venus þótti ekki
forsvaranlegt að liggja þarna leng-
ur, svo að hann sigldi burt með
hægri ferð. Þegar fram á daginn
kom tókst þeim á Þrym að gera
við loftskeytin og þá kom þetta
skeyti:
— Skipið er smám saman að
sökkva!
Venus svaraði þegar og bað þá
vera hugrakka, kvaðst mundu
koma eins fljótt og unnt væri,
Sneri skipið svo við og var komið
að Þrym kl. 11 um kvöldið. Var
þá reynt að setja út björgunar-
bát. Sjálfboðaliðar gáfu sig fram,
en tilraunin mistókst. Var þá
ákveðið að bíða birtu.
Næsta morgun (miðvikudag)
hafði lægt talsvert og var vind-
hraðinn nú ekki nema 8 stig. En
sjógangur var gífurlegur. Venus
sigldi vindmegin við Þrym og fór
eins nærri og ráðlegt þótti. Átta
menn fóru í björgunarbátinn og
nú tókst að setja hann á flot. Pilt-
arnir reru Knálega og báturinn
komst frá skipinu. Þeir höfðu með
sér ljósker til að gefa merki, en
öldugangurinn var svo ‘mikill að
ekkert sást til ljóssins.
Og nú hófst barátta upp á líf og
dauða. Báturinn komst í skjól við
Þrym, en sjógangurinn var svo
mikill að ekki var viðlit að leggja
að skipinu. Þá var það að piltur
nokkur frá Álasundi, Perry Opsal
hét hann, kastaði sér fyrir borð á
Þrym með taug bundna um sig.
Og svo var hann vel syndur, að