Lesbók Morgunblaðsins - 15.02.1959, Blaðsíða 15
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
79
Anastasia
hin umdeilda keisaradóttir
SUÐUR í Myrkviði (Schwarztwald)
er lítið þorp, sem heitir Unterlengen-
hardt. Það er aðeins ein gata. Húsin
eru fornfáleg og með háum þökum. Á
einum stað sjást merki þess, að þar
hefir fyrrum verið aldingarður, en er
nú í niðurlægingu og órækt. Þar um-
hverfis er há vírgirðing og ofan á
hana strengdur gaddavír. Tvö hlið eru
á girðingunni og járngrindur 1 báðum,
og eru þær alltaf lokaðar og læstar.
Inni í þessari girðingu stendur óséleg-
ur kofi undir eplatré og sést varla á
annað en bárujárnsþak og reykháf.
Þetta er bústaður önnu Anderson,
öðru nafni Anastasía stórfurstaynju og
dóttur Nikulásar, seinasta keisara hins
rússneska ríkis.
Það var árið 1921 að lögreglan í
Berlín bjargaði ungri stúlku, sem ætl-
aði að drekkja sér í síki. Þegar farið
var að yfirheyra hana, kvaðst hún
vera yngsta dóttir keisarans. Menn
vildu ekki trúa því, þar sem talið var
víst að öll keisarafjölskyldan hefði
verið myrt í Ekaterinburg 1918. En
ýmislegt kom þó fram, er studdi frá-
sögn þessarar stúlku. Hefir staðið hin
mesta rekistefna út af þessu í 37 ár.
Margir halda því fram að hún segi
satt, að hún sé Anastasía, yngsta dóttir
keisarans, og hafi komizt undan morð-
ingjunum. Aðrir halda því fram, að
þetta sé vitleysa ein. En dómstóll í
Hamborg mun nú brátt skera úr því
hvort hún sé sú, sem hún þykist vera.
Úrskurður dómstólsins sker úr um
það, hvort hún hefir leyfi til þess að
kalla sig stórhertogaynju og hvort hún
erfir það fé, sem Rússakeisari átti inni
í bönkum erlendis.
í þessum kofa í Myrkviði hefir hún
nú átt heima í 17 ár. Hún heldur því
stöðugt fram, að hún sé dóttir Rússa-
keisara. Sést það og bezt á sjálfsævi-
sögu hennar, „I Anastasia“, sem ný-
lega kom út í Englandi. Af þessari
sögu hennar hafa verið gerðar tvær
kvikmyndir, og lifir hún á því fé, sem
hún fær fyrir þær.
Annars lifir hún þarna nokkurs kon-
ar einsetulífi og leyfir engum að heim-
sækja sig. Hún hefir leynisíma, svo að
áleitnir fréttamenn &eti ekki náð til
sín.« En hún hefir verið höfuðsetin af
fréttamönnum öll þessi ár. Þeir hafa
komið þanga*ð í hópum, en rekið sig
á lokuð hlið. Og það er alveg sama
hvort þeir berja, æpa eða kasta grjóti,
þeim er ekki anzað.
í kofanum hjá henni er ein kona og
hefir verið þar í 17 ár. Það er þýzk
ekkja, sem heitir von Heydebrand og
er nú áttræð að aldri. Kallar Anastasia
hana hirðmey sína. Hv'orug þeirra fer
nokkuru sinni út fyrir girðinguna.
Aðalskemmtan Anastasiu er nú að
lesa myndablöð og sagnfræði.
Ekki gætu þær nú hafst þarna við
og lokað sig inni, nema því aðeins að
einhver væri þeim til aðstoðar, til
þess að færa þeim matvæli og annað,
sem þær þurfa á að halda. Til þess
hafa þær valið stúlku, sem heitir May-
hoff. Þegar hún kemur að hliði girð-
ingarinnar, verður hún alltaf að hrópa
og kalla á þær. Þá kemur frú von
Heydebrand út að hliðinu og hefir
með sér þrjá stóra varðhunda. Þar tek-
ur hún við því, sem Mayhoff hefir að
færa, lokar svo hliðinu og fer heim
í kofann aftur.
Nýlega reyndi enskur fréttaritari að
ná tali af Anastasiu. Hann kom sér í
kynni við barónsfrú von Miltitz, sem
er ein af fáum vinum Anastasiu. Með
milligöngu hennar leyfði Anastasia
fréttaritaranum að tala við sig í síma,
vegna þess að hann væri kominn um
svo langan veg til þess að reyna að ná
tali af sér.
Hún vill hvorki tala rússnesku né
þýzku, heldur aðeins ensku, og hefir á
henni harðan framburð. Hún sagði að
það væri vegna þess, að á heimili for-
eldra sinna hefði alltaf verið töluð
enska, keisarahjónin hefði aldrei talað
rússnesku, nema ef þau þurftu að
ávarpa þjónustufólk sitt. Hún sagði að
sér hefði þótt mjög vænt um England
og allt sem enskt var. „En Englending-
ar komu ekki vel fram við föðurland
mitt — og því get eg aldrei gleymt“,
sagði hún.
Fréttamaðurinn spurði hana um
málaferlin út af ætterni hennar. Hún
kvaðst ekki hafa neinn áhuga á þeim
— lögfræðingar hefði neytt sig út í þau.
„Mér stendur á sama hvernig þetta
fer“, sagði hún, „því að eg hefi ekki
neinn kjark lengur".
Hún sagði að sig langaði til þess að
fara til Costa Rica, „því að þar á eg
ættingja“. En þeir sem henni eru
kunnugastir telja ólíklegt að hún fari
þangað, þvi að bæði sé hún orðin
kjarklaus, eins og hún sagði sjálf og
auk þess heilsulaus eftir margar raun-
ir og skort. Hún var orðin berklaveik
þegar lögreglan í Berlín náði í hana
og hún fær stöðugt hitasóttarköst. Auk
þess er sálarlíf hennar lamað.
„Hún er sá mesti einstæðingur, sem
eg þekki“, sagði barónsfrú Miltitz.
„Hún lifir enn í fortíðinni og hefir
myndað nokkurskonar skel milli sín og
nútíðarinnar. Maður getur tárast er
maður hugsar um raunir hennar. En eg
er viss um að hún er sú, sem hún þyk-
ist vera. Til þess bendir háttvísi henn-
ar, hefðarsiðir og nákvæm þekking á
hirðlífinu í Rússlandi".
Blóðið er e/ns í öllum
MARGIR hafa stært sig af því, að
göfugra blóð renni í æðum sínum
en annarra. Og yfirleitt munu hvít-
ir menn hafa talið, að göfugra blöð
rynni sér í æðum, heldur en í æð-
um hörundsdökkra manna. En
þetta er tóm ímyndun. Blóðið er
eins í öllum mönnum. Að vísu eru
til nokkrar blóðtegundir, eða blóð-
flokkar, A, B og O, en þeir koma
fyrir hjá öllum þjóðum, alveg
sama hver hörundslitur þeirra er,
eða hvort þær hafa alizt upp við
misjöfn lífskjör og ólíka staðháttu.
í seinni heimsstyrjöldinni var
þúsundum hvítra manna gefið
blóð úr Svertingjum, og þúsundum
Svertingja gefið blóð úr hvítum
mönnum, og gafst vel. Síðan hefir
verið fylgzt með þessum mönnum,
til þess að vita hVort blóðgjöfin
hefði nokkur áhrif á þá til hins
verra eða betra, en engin slík ein-
kenni hafa komið í ljós.