Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1959, Qupperneq 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Listlðnaður Kashmirbúa er frægur um allan heim, jafnvel hér á landl (Kashmir-
sjölin). Hér sjást karlmenn við að sauma í dýrindis dúka, sem eru elns báð-
um megin.
um er hitinn ekki meiri en í sunn-
anverðu Frakklandi. Og þegar mað-
ur horfir yfir þetta gróðursæla
land undir hitabeltissól, umkringt
snæviþöktum fjöllum, verður
manni það ljóst hvers vegna drottn-
arar nágrannaríkja höfðu svo mikla
ágirnd á Kashmir fyrir 2000 :árum.
Hér var eigi aðeins dásamleg nátt-
úrufegurð, heldur milt og gott lofts-
lag, hressti menn og styrkti, í
stað þess að gera þá örmagna af
hita fyrir hádegi.
Akbar hinn mikli, faðir Jahang-
irs, sem uppi var á 16. öld, kallaði
Kashmir „einkagarð sinn“. Hann
skyldaði alla til þess að vinna að
garðyrkju. En hann hugsaði minna
um trúarbrögðin heldur en fyrir-
rennarar hans og margir þeirra, er
á eftir honum komu. Hjá honum
var trúarbragðafrelsi. Búddamenn,
Hindúar, Múhamedsmenn og Sik-
har máttu dýrka guði sína eins og
þeir vildu.
En aðkomumaður hugsar ekki
um sögu landsins, um frægð þess
og niðurlægingu, frjálsræði og
þrældóm, þegar hann kemur þang-
að í fyrsta sinn og flugvélin lend-
ir hjá Srinagar. Það er fegurð lands
ins sem heillar hann, alveg eins og
hún heillaði hina fornu höfðingja.
íbúðarbátur.
Frá flugvellinum ókum við um
blómskrýddar grundir til bæki-
stöðvar okkar, en það var íbúðar-
bátur á vatninu Nagin, og hét
„Triumph". Að ráðum annara höfð-
um við leigt þennan bát, og það er
áreiðanlega bezt að búa í báti þeg-
ar maður er í Kashmir. Þar getur
maður notið vellíðunar í ríkustum
mæli.
Þessi siður, að búa í bátum,
hófst hér þegar Bretar réðu land-
inu. Þeir streymdu þangað hundruð
um saman með fjölskyldur sínar, á
tímabilinu frá apríl til október, þeg-
ar hitinn niðri á sléttunum ætlaði
að drepa þá. Og þeir smíðuðu sér
sjálfir báta til þess að búa í. Bátar
þessir voru skrautleg stæling á
hinum flatbotnuðu „bahats“, eða
flutningabátum, og ofan & þá voru
sett skrautleg og þægiieg hús.
Bátarnir eru gerðir úr þykkum
sedrus-bjálkum, sem festir eru sam-
an með járnbindingum. Húsin á
þeim eru einnig úr sedrusviði, en
ómáluð. Þar er setustofa, borðstofa
og nokkur svefnherbergi, hvert aft-
ur af öðru annars vegar, en gangur
meðfram öðru borði.
Eldhúsið var í öðrum báti, sem
var tengdur aftan í hinn, og þar
var matreiðslumaður, sem kunni að
framreiða rétti bæði á Norðurálfu-
vísu og eftir því sem tíðkast í Kash-
mir. Bátnum fylgdu auk þess fjórir
þjónar, svo að þarna naut maður
meiri þæginda en á nokkru gisti-
húsi. Og ef okkur þótti það þreyt-
andi að hafa alltaf sama umhverf-
ið fyrir augum, þá var ekki annað
en flytjast á annan stað.
Þegar Indland fékk sjálfstæði,
fóru flestir Bretar heim. Þá voru
íbúðarbátarnir gagnslausir, og illa
fór fyrir mörgum, sem átt höfðu
báta til þess að leigja þá. Þeir gáfust
upp og reyndu að selja bátana. En
Ahmed Wangno, sem átti „Tri-
umph“, hafði enn trú á bátunum.
Og honum varð að því. Þrátt fyrir
illindin milli Indlands og Pakistan
út af Kashmir, og ófriðarblikuna,
(itskuröur