Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1959, Side 7

Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1959, Side 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 103 sagði: „Það er gleðilegt að nú get- ur maður farið að ganga á burst- uðum skóm!“ Þetta var vorgleðin hans eftir umhleypingasaman vet- ur. Á. Ó. Djúp borholo DÝPSTU borholur hér á landi eru um 750 metra, og nú er gert ráð fyrir því að bora hálfu dýpra. En hvað er það á móti þeirri borholu, sem vísindaráð Bandaríkjanna er nú að undirbúa. Þessi borhola á að verða allt að því 5 km. djúp og verður grafin á sjávarbotni, en ekki enn ákveðið hvar. Þó er talið líklegast að hún verði grafin í Mexíkó-flóa, norð- vestur af Kúbu, því að þar er veðr- átta einna bezt. Holan verður ekki boruð til þess að ná í jarðhita, heldur til þess að rannsaka yzta skurn jarðar og komast niður úr basaltlaginu. Þykjast menn með þessu móti geta fengið margvíslegar og mjög áríð- andi upplýsingar um það hvernig jörðin myndaðist, hve þétt hún er í eðli sínu, hvernig jarðlögunum er háttað, hve gömul jörðin muni vera og hve geislavirkt er hið innra efni hennar. Þá þykjast menn og munu geta fengið upplýsingar er veiti betri skilning en áður á eðli jarðskjálfta og jarðbylgjunum, sem þá rísa. Gert er ráð fyrir að hafskip verði látið bora holuna, og verður til þess beitt allri nýustu tækni. Hafa hðlðstjörnur VÍÐA eru stór svæði á jörðinni þakin örsmáum glerungum, sem á vísindamáli eru nefndir „tektites“. Hafa verið mjög skiptar skoðanir um hvernig á þessu standi og hefir t. d. mikið verið um þetta ritað í brezka vísindaritið „Nature“. Þar hafa verið bornar fram ýmsar kenningar um uppruna þessara glerungsagna. Sumir hafa haldið því fram, að glerungurinn hafi bor- izt hingað frá tunglinu eftir að stórir loftsteinar hafa fallið. á það. Aðrir hafa mælt því í mót. Nú hefir bandaríski Nóbelsverð- launamaðurinn dr. Harold C. Urey haldið því fram að líkindi sé til þess að glerungurinn hafi myndazt við það, að halastjörnur hafi rekizt á jörðina. Kjarninn, eða hausinn á halastjörnum er svo þéttur, að við árekstur á jörðina mundi verða Nýtt frumefni FRUMEFNIN eru skrásett eftir eölis- þyngd. Þannig er úran 93 og j)lútóm- um 9If. Síöan kjarnorkurannsóknir hófust, hefir geislarannsóknastöö há- skólans í Kaliforníu fundiö ný frum- efni, svo aö tala þeirra er komin upp í 102. Aö vísu vantaöi þar tvö frum- efni inn á milli, 98 og 99. Nú hefir rannsóknastööin fundiö frumefni 98 og kallar þaö „californium“. Þetta er þyngsta frumefniö sem tekizt hefir aö framleiöa svo, aö þaö sé sýnilegt berum augum og hœgt oð vega þaö. Af hinum efnunum hefir fundizt svo lítiö ,aö ekki hefir veriö hœgt aö mœla þau, menn hafa aöeins oröiö þeirra varir meö mœlitœkjum sínum. Búist er viö því aö „californium“ muni hafa mjög mikla þýöingu þegar aö þvt kemur aö menn fara aö beizla vetnisorkuna, því aö þaö geti gefiö rekizt á jörhina? álíka sprenging og ef miljón kjarnasprengjur, eða fleiri, væri sprengdar í einu. Dr. Urey segir að það sé alls ekki ósennilegt að halastjörnur hafi rekizt á jörðina, og við hitann af árekstrinum gæti þá hæglega hafa myndazt glerung- ur, líkt og á söndunum hjá Alamo- gordo í Nýu Mexíkó, þegar fyrsta kjarnasprengjan var sprengd þar. Hann segir að við árekstur hala- stjörnu geti myndast svo ofsaleg- ur hiti að halastjarnan leysist upp í gufu, en jafnframt mundi hitinn bræða jarðlögin og þau tvístrast í allar áttir undan ofurmagni sprengingarinnar. Á þennan hátt sé hægt að gera sér grein fyrir hvern- ið stendur á glerungnum (tektites) sem dreifzt hefir víðs vegar um jörðina. mikilsveröar upplýsingar um ýmis- legt, sem enn er óskiljanlegt um sam- runa atómanna. Röddin kemur upp um manu Dr. PAUL MOSES, prófessor við Stanford háskóla sagði nýlega í ræðu sem hann flutti á þingi sálfræðinga, að læknar ætti að geta séð það á göngulagi, svip og framkomu sjúklinga sinna hvort þeir væri veilir á geðs- munum. En þó væri öruggasta ráðið að athilga vel málfar þeirra, í hvaða tón þeir tala, hvernig þeir leggja áherzlur á orðin og hvernig þeir anda á meðan þeir tala. Með athugun á þessu geti læknar komizt að því hvort sjúklingur þjáist af kvíða, gremju eða sektarmeðvitund — eða þá hvort hann er laus við alit þetta.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.