Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1963, Blaðsíða 10

------- SfiMAVIÐTALIÐ ________
Bókafitlum fer fækkandi
- 17667.
— Setberg.
■— Er Arnbjöm Kristinsson
við?
— Þetta er hann.
— Lesbók Morgunblaðsins
hér. Hvernig er hljóðið í ykkur
bókaútgefendum núna?
— Það er ágætt í mér. Ég veit
ekki hvernig það er í hinum.
— Segðu okkur Arnbjörn, hef
ur einhver megin stefnubreyt-
ing orðið í bókaútgáfunni á
undanförnum árum?
— Já, það er óhætt að segja
að bókaútgáfan hafi breytzt
erlendis. Þeirra breytinga er
líka farið að gæta hér hjá okk-
ur — og á eftir að gæta enn
meira.
Hyer er
uppáhaldsmatur
eiginmannsins
Spurningunni svarar í dag
frú María Sigurjónsdóttir,
eiginkona Bjarna Einars-
sonar, bifreiðarstj., Kópa-
vogsbraut 44, Kópavogi:
Uppáhaldsmatur Bjarna
i er vafalaust Hamborgar-
I hryggur með tilheyrandi
grænmeti og rauðvínssósu
\ og ís með ávöxtum í ábæti.
1 Sömuleiðis eru lambakóte-
i lettur alltaf vel séðar. En
þetta á aðallega við um
eftirlætishátíðamat, því að
hversdagslega líkar honum
1 bezt við einfaldan og lítið
„brasaðan“ mat og tekur
^ gjarnan fisk fram yfir kjöt.
Saltfiskur með rófum og
1 kartöflum er t. d. með þvi
bezta sem hann fær. Silung-
. I ur finnst honum líka ágæt-
i ur, ýmist soðinn, eða þá mat
1 reiddur eftir þessari upp-
skrift: 500 gr. silungur hakk
i 1 aður m 1 eða 2 laukum, 1
, bolli hveiti (ca. 125 gr.),
1 matsk. kartöflumjöl, ca.
1 2 bollar mjólk, salt og pipar
I eftir smekk. Hakkið og
I eggin þeytt vel saman,
j mjólkinni bætt í smátt og
smátt og siðast mjölinu.
1 Deigið á að vera heldur
1 þynnra en fiskbolludeig.
Sett í vel smurt hringform
1 eða ísform með loki. (Ekki
haft alveg fullt, því að deig
\ ið lyftir sér við suðuna).
1 Soðið í vatnsbaði ca. 40 mín.
hvolft á fat og borið fram
rjúkandi heitt með kartöfl-
I um og bræddu smjöri eða
mayonessósu. Líka má nota
nýja síld í þennan rétt i
, staðinn íyrir silung.
— Og í hverju er breytingin
einkum fólgin?
— Bækur eru nú stöðugt
meira myndskreyttar. Óðum
færist í vöxt útgáfa ýmissa fjöl-
fræði- og alfræðibóka, bækur
BRIDGE
OFT kemur það fyrir, að ýms-
ar grundvallarrgelur gleymast,
þegar spilið virðist við fyrstu
sýn vera auðvelt. Er eftirfar-
andi spil gott dæmi um þetta:
A D 10 8 5
V Á D G 9
♦ K G 8 7 2
------
6 3 A7 2
¥ 10 7 3 ¥ K 8 5
♦ D 10 5 ♦ 3
* Á K 9 * G 10 7
8 5 5 3 2
4ÁKG94
¥ 6 4 2
♦ Á 9 6 4
* D
Suður var sagnhafi í 6 spöð-
um og Vestur lét út laufa Kóng.
Fijótt á litið virðist allt velta
á því hvort Austur eigi bæði
tígul Drottningu og hjarta
Kóng. Ef svo er virðist spilið
tapað, nema tígul Drottningin
sé önnur og falli því í, þegar
Ás og Kóngi er spilað.
Við nánari athugun kemur í
Ijós, að sama er hvar hjarta
Kóngur og tígul Drottning eru,
spilið á að spilast þannig:
Spaða Kóngur er trompaður
í borði. Næst er trompi spilað
tvistur og eiga þá andstæð-
ingamir ekki fleiri Tromp. Nú
er Tígul Ás tekinn og tígul
4 látinn út. Vestur lætur tíuna
og á að drepa í borði með Gosa,
ví ekki skiptir máli hvort
Austur á Drottninguna. Ef
hann á Drottninguna þá lendir
hann í vandræðum með út-
spil og er sama hvað hann læt-
ur út þ. e. hjarta eða lauf,
spilið vinnst alltaf.
Haukur Morthens: Tóta litla
tindilfætt/HIiðin mín fríða.
Vísurnar um hana Tótu
voru sungnar í revíu, sem
sýnd var í Reykjavík fyrir
mörgum áratugum, en fólk-
ið hefur verið að syngja þær
fram á þennan dag svo það
var mál til komið að við
fengjum þær á hljómplötu.
Hér er lagið sungið allhratt,
í einskonar rokkstíl og leik-
ur varla vafi á, að Tóta litla
verður orðin alls ráðandi
í óskalagaþáttunum innan
skamms. Efnið í vísunum
var í fullu gildi á sínum
tíma, en er það ekki lengur,
en kannski skiptir það ekki
með fallegum litprentuðum
myndum — og eru gefnar út
í geysistórum upplögum. Lista-
verkabækur, bókaflokkar um
allt milli himins og jarðar: raf-
magnið, jurtirnar, manninn,
atómið --- óteljandi flokkar. Og
rauði þráðurinn í þessum bók-
um eru fallegar myndir. Það er
leitast við að segja sem mest
með greinargóðum myndum og
texta í samþjöppuðu formi •—
og á þann hátt, að ekki svali
einungis fróðleiksfýsn lesenda,
heldur gleðji einnig augað.
— Og hver er helzta ástæðan
til þessarar þróunar í útgáfunni
— að þínum dómi?
— Tíminn er alls staðar dýr-
mætur. Allir eru í kapphlaupi
við tímann. Vinnan, heimilið,
félagsmálastörfin — allt krefst
mikils tíma — og fólk vill kom-
ast yfir sem mest og fá sem
gleggsta mynd af efninu, þegar
það gefur sér tíma til að setjast
niður. Og á okkar tímum er
fróðleiksþrá fjöldans óseðjandi.
— Já, og svo er það sjónvarpið.
Það tekur sinn tíma, eins og
allir vita.
— En íslenzkum bókaútgef-
endum eru sett takmörk á þessu
sviði sem öðrum?
— Já, íslenzkri bókaútgáfu-
starfsemi er sniðinn þröngur
stakkur vegna þess hve upp-
lag bóka er jafnan lítið hér.
Utgefendur hafa þar af leiðandi
ekki bolmagn til þess að leggja
í mjög dýrar útgáfur, sem hætta
er á að beri sig illa. Að vísu
er útkoman alltaf misjöfn — og
upplagið er líka yfirleitt lítið.
— Hve stórt, yfirleitt?
— Nú orðið er meðalupplag
bókar sennilega um tvö þúsund
— og útgefandi getur e.t.v. hitt
á það einu sinni á 10 ára fresti
að gefa út bók, sem hægt er að
seija í 10 þúsund eintökum.
— En hefur meðalupplag
bóka farið minnkandi?
— Já, fyrir u.þ.b. sjö árum
var meðalupplagið um 2500 ein-
tök. Bókatitlum hefur líka
fækkað. Bókaútgáfa er að drag
ast saman — þ.e.a.s. þeir, sem
máli. Með Hlíðinni fríðu
hefur, Haukur líklega ætlað
að leika aftur það sem hann
gerði þegar hann öllum á
óvart sló í gegn með Blátt
lítið blóm, og hver veit
nema honum takist það.
Hlíðin mín fríða er reyndar
ekki alveg eins líflegt lag,
en upplagt til að raula
með eins og aliir gera nú
orðið þegar þeir heyra Blátt
lítið blóm . . . Tvö gömul
lög, en góð, vel sungin af
Hauki Mcrthens og undir-
leikur hljómsveitar hans
góður, með Gunnari Orm-
slev í fararbroddi með
ágæta saxófónsóló og
skemmtilegan flautuleik.
gefið hafa út eina og eina bók
eiga við æ vaxandi örðugleika
að etja. Hin raunverulegu bóka
forlög, sem eru aðeins um 15
talsins, standa nokkurn veginn
jafnvel að vígi og áður, að vísu
er þetta upp og ofan frá ári til
árs.
— Hve margir voru bóka-
titlarnir í fyrra?
— Mér telst til að þeir hafi
verið um 530, en þá er líka ailt
talið — bæklingar og annað,
sem í rauninni teijast ekki allt
bækur. Þær, bækurnar, voru
360 talsins, en það svarar til
að um 700 þúsund eintök bóka
hafi verið gefin út á árinu.
— Og hve mikið heldurðu að
selzt hafi?
— Það má reikna með að 400
þúsund hafi selzt 1 fyrstu um-
ferð.
■— Það svarar þá til liðlega
þriggja bóka á hvern einstakl-
ing.......
— ....... já, ef ólæsir eru
frátaldir.
— Já, einmitt.
— Þá sérðu hve stórum upp-
hæðum þessi litla þjóð ver í
raun og veru til bókaútgáfu.
Það er ekki merkileg bók, sem
kostar 100 þúsund krónur í út-
gáfu. Nei, hún er ekki stór.
— Úr því að titlunum hefur
fækkað og upplögin hafa minnk
að, telurðu þá, að lestrarþörf
fólks hafi minnkað?
— Nei, það þarf ekki að vera
— og er sennilega alls ekki,
enda þótt hér séu allir komn-
ir í kapphlaup við tímann, eins
og víða annars staðar. Á
síðustu 10 árum hafa nefnilega
orðið mikiar breytingar á ann-
arri útgáfustarfsemi. Fyrst og
fremst á ég þar við dagblöðin,
sem nú eru miklu stærri og
betri en þau voru, læsilegri og
flytja greinar og annað efni,
sem áður var aðeins í bókum
og tímaritum. Vikuritin hafa
líka eflzt. Dagblöð og vikublöð
svala því lestrarþörf fjöldans
mun betur en áður. Samt sem
áður seljast góðar bækur yfir-
leitt vel. Útgefendur eru e.t.v.
vandlótari í vali en áður — og
um það er gott eitt hægt að
segja. Enda þótt dagblöðin
gegni ákveðnu og þýðingar-
miklu hlutverki í okkar þjóð-
félagi, þá taka þau vitanlega
aldrei alveg við af bókunum.
Það er sífellt þörf fyrir góðar
bækur.

OG HUÖMS
TÖTA LITLA TiNOJtfÆtí
10 lesbók morgunblaðsins
28. tölúblað 1963