Lesbók Morgunblaðsins - 04.10.1964, Blaðsíða 7

Lesbók Morgunblaðsins - 04.10.1964, Blaðsíða 7
fj^ J ngi - maðurinn hávaxni og .herðabreiði skaut sér hratt á hlið frrm með borðröndinni, með vinstri ‘höná í buxnavasanum, en sú hægri snaraðist niður á hvert borð, jafn- •skjótt sem h#an hafði fest auga á því. Þetta var hinn tvítugi skák- meistari, Robert J. Fischer, að starfi — að sýna 65 andstæðingum af Washingtonsvæðinu, sem sátu við þessi borð, hversvegna hann er skákmeistari Bandaríkjanna og ef til vill tilvonandi heimsmeistari . . . R obert Fischer, betur kunnur tniJjóniitm skákunnenda hnattarins undir nafninu „Bobby Fischer frá Brook lvn“, hefur aldrei verið í neinum vafa um, að einhverntíma verði hann viður- kenndur bezti skákmaður heims — aldrei síðan hann fékk nafnbótina al- þjóðlegur skákmeistari á 15 ára aldr.i — sem yar dæmalaust. Heldur ekki hafði hann raunverulega efazt um það, 14 ára gama:l, þegar hann varð Banda- ríkjameistari í opnu keppninni og síðan Bandaríkjameistari. Sannast að segja 'hugsaði hann nokkra leiki fram í tím- ánn áieiðis að heimsmeistaranafninu, 13 ára gamall, þegar hann gerðist ungiingameistari Bandaríkjanna. A síðustu fáum árum hefur hann unnið eftirtektarverða sigra á alþjóða- inótum, þar með talda sigra yfir fyrr- verandi heimsmeistara og síðar heims- meistara, auk jafnteflis við núverandi heimsmeistara. „Bobby er bezti skákmaður, sem okk- ar ,and hefur alið“, hefur amerískur ckákfræðingur sagt. „Og líklega á hann eftir að verða mesti skákmaður, sem nokkurntíma hefur uppi verið“. Rússneskur skákfræðingur hefur sagt: „Framtíðarmöguleikar hans eru takmarkalausir“. Fischer er feiminn, innhverfur ög til- íinninganæmur — nema við skákborðið, því að þar geislar frá honum voidugur, og að því er virðist ósigrandi, kraftur. „Fisoher virðist njóta sín bezt í hörku spennu, sem mundi taka á taugar allra annarra skákmanna", hefur einn athug- andT sagt. „Og það er lykillinn að skák- stil hans“. I vetur sem leið færði þessi kraft ur og þessi stíll Fischer nafnbót Banda- ríkjameistara í sjötta sinn — sem er met. Þetta var kallað „eitt ægilegasta afrek í skáksögunni“, enda vann Fisch- er allar 11 skákir, án taps eða jafntefl- is, af sterkustu skákmönnum Banda- íikjanna, en í þeim hópi voru fimm al- þjóða-stórmeistarar. Hreinn vinningur á svo miklu móti er slíkt ævintýralegt afrek, að það hefur einu sinni aðeins verið unnið áður, og það fyrir 70 ár- vim — af Emanuel La§ker 1893, en ekömmu síðar varð hann heimsmeistari. . Urdrabörn eru ekkert sjaldgæf í ekáksögunni, en þetta er fornaldaríþrótt sem er ýmist rakin til Kína eða Ind- lands og gegnum Austurlönd nær. En íáiv skákmenn hafa þrozkast eins fljótt eða hlotið annan eins frama og Bobby Fischer. Hann fæddist í Chicagö, 9. marz 3943 Faðir hans var eðlisfræðingur af Jiýzkum uppruna, en móðir hans kenn- ari, sem hafði flutzt inn í landið frá Sviss, á barnsaldri. Þegar Bbbby ¥ar tveggja ára gamall, skildu foreldrar lians, og hann og Joan, eldri systir hans, voru hjá móður sinni í Árizona og Kaliforníu, áður en þau séttust að í Brooklyn, ,N.Y. . Joan keypti skáktafl í leikfangabúð þegar Bobby var sex ára, og svo. lærðu þau í félagi að færa mennina til á skák- boröinu. Drengurinn var ekkert sérlega brifinn af þessum nýja leik. „Í>etta var bara eins og hver annar leikur", sagði hann síðar „kannski svolítið flóknari". U m átta ára a'.dur var hann far- inn að tefla reglulega í Taflfélaginu í Brocklyn og lesa skákbækur og tíma- rit. Tiu ára gamall segist hann hafa ver- ið tarinn að taka málið „ailvarlega“. Har.r, fór að' taka taf.ið sitt með sér á neoanjarðarbrautinni í taflfélög í New York og skákklúbbana í Marshall og Mar.hattan, en þar voru nokkrir fram- úrskarandi skákmenn landsins. Tólf ára fór hann að keppa, en tapaði fleiri skákum en hann vann. Þrettán ára var hann farinn að vinna allar skákirnar — og keppnimar sömuleiðis. Ári síðar var „strákurinn frá Brook- lyn“ búinn að Vinna' sér nafnbótina „fremsti skákmaður Ameríku“, með því að vinna fyrsta titil sinn sem Banda- ríkjameistari, íklæddur ermastuttri sportskyrtu og gallabuxum. Hvernig verða menn meistarar? Fischer svarar þeirri spurningu á þessa leið: „Það sem til þess þarf er gott minni, einbeiting, ímyndunarafl og viljafesta". Stærðfræðigáfa kemur þár litt við sögu, segir hann. Þegar 15-ára. unglingurinh Bobby Fischer hafði lagt alla mótstöðu að velii í heimalandi sínu, tók hann að renna augunum til útlanda. Sumarið 1958 mætti hann 20 mestu skákmönnum heims í Júgósiavíu. Þar náði hann í fimmta sæti og gerði jafntefli við alla meistara Sovétríkjanna, að með- tóldum Tigran Petrosjan, sem varð heimsmeistari 1963, og Mikhail Tal, sem varð það 1960. Þetta einstaka afrek Bobbys varð til þess, að hann var, yrgstur allra manna, útnefndur al- þ.ióðaskákmeistari af F.I.D.E. (Alþjóða skáksambandinu). E ftir þetta afrek veittist Bobby 'það æ erfiðara að beita sér við gagn- fræðanám sitt. Þar hafði hann verið talinn „bráðgreindur drengur", góður í stærðfræði, spænsku og liffræði, en „miður góður“ í öðrum greinum. Enda þótt borðið hans heima væri alltaf al- þakið skáktímaritum og bókum, og taflbörð og menn stæðu a'.ltaf hjá rúm- inu hans, gaf hann sér tíma til tenn- isleiks og skíða- og skautaferða. En þegar hann varð 16 ára og á þriðja ári í gagnfræðaskólanum komst hann að 'þeirri niðurstöðu, að hann kærði sig ekki um neitt annað en skák — og sagði sig því úr skóla. Skákin var nú allt hans líf — skák 1il að vinna. Einhvern tíma var hann að hrósa tveim nítjándu aldar skák- snil ingum og sagði þá: ,;Þeir tefldu af dugnaði. Þeir voru ckki að fela sig bak við peðin sín og fcíða eftir þvi, að andstæðinguiinn gerði einhverja vitleysuna“. Sóknarstíll Fischers verður oft til þess, að hann tapar leik, þar sem hann hefðd getað náð jafntefli. En honum er alveg sama um það: „Ég te-fli heiðariega og upp á vinn- ing. Ef ég tapa, þá tek ég það eins og h\ ert anhað. meðal“. Fischer hefur í síauknu mæli vakið eftirtekt skákheimsins. í Zúrich 1959 varð hann annar á eftir Tal og vann þá fyrrverandi heimsmeistara, Smyslov írá Sovétríkjunum. í Mar del Plata í Argentínu 1960 varð hann fyrstur með öðrum, en síðar á sama ári, í Buenos Aires, fréttist það, að hinn 17 ára gamli meistari væri „orðinn skotinn“. Þá keypti hann sér mikið af fötum, lét klippa sig, tapaði þrem skákum í röð og endaði sextándi af tuttugu keppendum. E n svo gerði hann ástina útlæga úr hinu markvissa lífi sinu og fór í úrtökumótið 1961. Enda þótt hann yrði ekki nema annar var hann þarna eini ósigrandi keppandinn og vann bœðS Petrosjan og Tal. En svo varð hann efstur, snemma árs 1982 í Stokkhólmi. Þar vann hann alla beztu skákmenn Sovétríkjanna, og . enn tapaði hann engri skák. „Áð lifa af eina alþjóða- keppni stórmeistara án taps er full- m.kið afrek, en að gera það tvisvar í röð er kraftaverk", skrifaði einhver um þetta Árið 1962 bauð upp á tvo sögulega viðburði í viðbót — annan hálfgerðan sigur, sem staðfesti álit það, er menn höfðu á hæfiieikum hans, en hinn varð honum gremjuefni. Þessi „hálfsigur“ var skák, þar sem h;.nr. gerði jafntefli við Mikhail Bot- vinnik, heimsmeistarann, í alþjóða- ílokkakeppni í Varna, Búlgaríu. Fis- cher átti unnið tafl, en skjátlaðist undir tafllok, svo að rússneski meistarinn slapp með jafntefli. En þessi viðureign Framhald á bls. 13 30. tbl. 1964 LESBOK MÖRGUNd^AúSINS 7

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.