Lesbók Morgunblaðsins - 03.07.1966, Blaðsíða 13

' Vk ÍW 5i10kM tfURLUíöNAR
TMHjAHUtW^öfl-
ÞA 5E*IDI ALFÖÐR þfíNN, ER SK'IRWR ER NEFNDR.SíNDItffíÐR
FRBiSt OFfíN 'I S'/fíRSALFfíUEIM VI D\/E.R$fí NökKVRRA...’
..OK L'EÍQFRfí FJ'ÓTUR ÞfíNN, £/? CLElPNlR HEITIR.
...OKfífRölUH 5J/»RqSWS OK'RFSIMUM
DJ/IRMRRIMS OK AffíNPfí FfSK'SlNS OK
fíF FOGLS WRAKA.
JATVARÐUR VIII.
Framhald af blaðsíðu 9.
draga sig í hlé frá þessu leiðindamáli.
Gat Baldwin ekki þröngvað henni til að
lýsa því yfir, að hún ætlaði ekki að
'halda skilnaðarmáli sínu áfram? Með
því móti væri engin þörf á hjónaskiln-
aðarfrumvarpinu og Baldwin slyppi úr
klípunni.
Hr. Goddard, sem var lögfræðingur
frú Simpson, var beðinn að finna Bald-
win í Downingstræti. Hann var síðan
beðinn a'ð fara til frú Simpson í Cannes.
Hann fór með stjórnarflugvél, sem lenti
á þriðjudagskvöld, 8. desember. Godd-
ard þjáðist af hjartaveilu, og þetta var
fyrsta flugferð hans. Með honum var
læknir hans, dr. Kirkwood, sem var
ranglega kallaður kvensjúkdómalæknir.
Nú varð almennur æsingur, og orð-
rómur, sem varð bæði konungi og frú
Simpson til hinna mestu leiðinda, var í
fullum gangi um land allt. Blöðin voru
íull af hóflega orðuðum en niðrandi frá-
sögnum. Og amerísk blöð gleyptu æsi-
efni og gerðu sem mest úr.
Þegar hr. Goddard taláði við frú Simp-
eon miðvikudagsmorgun 9. desember,
fór hún undan í flæmingi og var óákveð-
in. Hún kann að hafa rennt grun í tilgang
okkar slungna forsætisráðherra með því
eð senda Goddard til fundar við hana.
Hvort frú Simpson vildi forða Baldwin
frá því að standa við afsagnarloforð sitt,
með því að hætta við skilnaðarmálið
gegn hr. Simpson, sem hún átti annars
lagalegan rétt á? Vildi hún draga hann
upp úr þessum djúpa brunni svika og
blekkinga? Nei.
Leikurinn var tapaður. Baldwin hafði
mistekizt. Sendimaður hans hafði kom-
ið með beina spurningu: „Var það hyggi-
legt að halda skilnaðarmálinu áfram og
HfíNN \JfíR qöRR fíf SEX HuurUM: fíf
DYM KATTfíRINS OK AF SKEGGI KONUNNfíR...
fá fullkominn skilnað?“ Þessari spurn-
ingu var svarað játandi og bón sendi-
mannsins neitað. Og þá sveik Baldwin
loforð sitt, skýringalaust og hiklaust —
loforð, sem hann hafði gefið konungi
sínum. Sekur forsætisráðherra!
K.
i-onungi var sagt á sunnudag, að
skilnaðarlagafrumvarpið hefði verið
kæft í fæðingu. Nú voru áhyggjur hans
komnar á hámark, og Baldwin virtist
vera eina örugga leiðin í hjónabands-
höfnina. Forsætisráðherrann hafði bug-
að hug konungs síns og var nú húsbóndi
hins fráfarandi einvalda, sem þorði ekki
að æmta né skræmta. Nú var hjóna-
bandið eina markmið konungs.
Miðvikudaginn 9. desember vissi al-
menningur það, sem ríkisstjórnin og
margir aðrir höfðu vitað síðan á laugar-
dag: að afsögnin hafði verið ráðin.
Fimmtudag 10. des. lýsti Baldwin yfir
afsögninni í þinginu, og föstudag 11. des.
undiritaði konungur lögin, sem bundu
enda á ríkisstjórn hans sjálfs.
En raunverulega hafði þeirri stjórn
verið lokið laugardaginn 5. desember
1936. Dagarnir í millitíðinni höfðu ver-
ið fullir hávaðasams en gagnlauss rifr-
ildis, einslega og opinberlega, um forms-
atriði og smáatriði máls, sem var þegar
óafturkallanlega ákveðið.
Mr að var seinlegt og leiðinlegt verk
að skilja einkaeignir konungs frá eign-
um konungdómsins eða krúnunnar, og
margir dagar fóru í umræður. Hann átti
sjálfur Balmoral og Sandringham. Inn-
anstokksmunir í Buckinghamhöll voru
hans eign, en óyfirfæranlegir og erfða-
bundnir. Það var rætt um að yfirfæra
þessar eignir til krúnunnar. Eignir hins
fráfarandi konungs námu meiru en
S'ET MUNT Þ0 HfíFfí, AT KONfíN HEFIR EKKI
SKEQG 0K ENQ b'JNR VERÐR AF WL/JVPI
KfíTffíRlNS 0K EIGI R€TR UNDlR
OJARG/MU.
850.000 sterlingspundum. Árstekjur hans
voru ekki minni en £ 100.000 og voru
skattfrjálsar. 500.000 pund höfðu verið
ánöfnuð hertogafrúnni, en hún afsalaði
sér því öllu nema 10.000 á ári. Georg
konungur VI gekkst undir að greiða her-
toganum 25.000 pund á ári, skattfrjáls.
Að öllu samanlögðu var þetta dálagleg
upphæð.
OK >AT VEIT TRÓfí MIN, /4T
JAFNS/ITT ER ÞAT ALLT, ER
EKUEFI SAQTÞ'íRiÞörr
þ£lR SE SUMIR tíLUTlR,
ER ÞÖAt’ATT Eiql REVMfl-
tekizt að bjarga konungdæminu.
Hann hélt því fram, að hann reyndi
að þjóna konungi, ekki einasta sem
æðsti þjónn hans, heldur og sem einlæg-
ur vinur hans. Konungurinn vildi engan
nema Baldwin til að hjálpa sér við þessa
hörmulegu ákvörðun sína, og endalok
málsins höi’ðu ekki einungis varðveitt,
heldur styrkt vináttuna.
Mr á var þessu lokið. Þegar fimmtu-
dagurinn 10. desember rann upp, var
hásætið að komast á aðrar hendur og
konungur að tygja sig til í útlegðina.
Það var þá, sem Baldwin stó'ð upp í
þinginu til að segja sögu deilunnar.
Hann talaði yfir sömu áheyrendum og
höfðu hlustað á hann, hneykslaðir og
miður sín, tæpum mánuði áður, þegar
hann játaði að hafa blekkt þjóðina í
sambandi við nauðsynina á eflingu hers-
ins.
En nú hafði hann allt fullkomlega á
sínu valdi. Þegar hann hóf mál sitt,
hafði hann þegar að baki sér fylgi þings-
ins. Og þegar hann lauk máli sínu, gat
hann verið viss um vii'ðingu, traust og
jafnvel aðdáun næstum hvers þing-
manns. Ræðan var algjörlega óskreytt
og furðulega stutt, jafn-mikilvægt og
málið var, en Baldwin tókst að vekja
þau áhrif, sem hann óskaði, á hugi
áheyrenda sinna og milljónanna, sem
lásu ræðuna í blöðunum.
Með kænlegum, ísmeygilegum og lítt
áberandi dráttum dró hann upp mynd
af sjálfum sér. Það var mynd löghlýð-
ins, heiðarlegs og auðmjúks Englend-
ings, sem hafði streitzt við að vera holl-
ur konungi sínum og liðfð mikið fyrir þá
viðleitni. Það voru mikil vonbrigði, að
honum skyldi hafa mistekizt, en þar sem
honum mistókst, hefði engum manni get-
að tekizt. Og hefði honum mistekizt að
bjarga konunginum, hafði honum þó
R,
Læðan var mjög áhrifamikil. Og
mjög sannfærandi. Og login frá upphafi
til enda.
Það, sem honum láðist að nefna, var
rétta skýringin á framkomu hans og
stefnu. Það, sem hann sagði, var ekkert
annað en upptalning á hinni innantómu
en óhreinskilnu framkomu hans. Meðan
hann þóttist vera að þjóna konungi,
hafði hann róið að því öllum árum að
verða honum til falls. Myndin, sem hann
dró upp, var jafn ósönn og hún var
áferðarfalleg, en henni var trúað.
Og lokaþætti skítmennskunnar var
bætt við, meðan Baldwin var a'ð flytja
ræðu sína. Konungur hafði beðið hann
að bæta tveimur atriðum inn í ræðu
sína í þinginu. Annað var að minnast á
hertogann af York, sem átti að taka við
konungdómnum. Hitt var að minnast á
frú Simpson og geta þess, að hún hefði
alltaf leitazt við að koma í veg fyrir af-
sögn. Hvorugt gei*ði hann. Síðar
höfum við frétt, að það var vilj-
andi gert að sleppa frú Simpson, og
ástæðan sú, að Baldwin fyrirleit hana
svo mjög, að hann vildi ekki einu sinni
láta hana njóta sannmælis, eftir að deil-
unni var lokið.
II
Linn 11. desember flutti konungur
ræðu. Hálfur heimurinn hlustaði, en ég
hafði sérstaka ástæðu til að taka vel eft-
ir, vegna þess að ræðan var byggð á
3. júií 1966
-LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13