Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1967, Qupperneq 7

'So//W f&'s/úi fíú. -wc /rte/r/otfru
'a / s<zWt//rdu 9/z a//t &&?frty/f/X .
//9fi/<l //otaó fxá. f>9/ úá óÓ/i/7 /af/jf
Sólin er f um 150 milljón knx
fjarlægð fra jörðinni, og er sól-.
arljósið um 8 mínútur á leiðinni
til jarðar.
Sólargeislinn fer sem svarar
rúma 7 hringi á einni sekúndu
umhverfis jörðina við ijpið-
baug.
Flaug sem færi með 1000 km
hraða á klukkustund, dag og
nótt, yrði um 17 ár á leiðinni
til sólarinnar.
Sólin er miðdepill sólkerfis-
ins, en ekki jörðin eins og einu
sinni var talið. Miðað við aðr-
ar sólir er hún „aðeins“ af með-
alstærð, en svo stór er hún, að
væri hún hol að innan kæmust
rúmlega miiljón hnettir á stærð
við jörðina inn i hana.
Sólin snýst um sjálfa sig og
er um 25. daga að ljúka einum
hring — vísindamenn komust
að því með því að fylgjast með
só'blettum.
Varast ber að hor'fa beint í
sól með berum augum — enn
hættulegra er að horfa í sól með
kíki.
Allar lifandi verur eru háðar
hita og birtu sólarinnar að meira
eða minna leyíi.
Orkumyndun sólarinnar er
svipaðs eðlis og þegar vetnis-
sprengja springur. Lofttegund-
in vatnsefni (H) breytist í loft-
tegundina helíum (He) við hita-
stig, sem er margar milljón.
gráður á Celsíus. Brot af þeirri
orku, sem sólin sendir frá sér
út í geiminn, nær til jarðarinn-
ar sem sýnilégt ljós og ósýni-
leg geislun.
Yfirborð sólarinnar er ^lið
vera að jafnaði um 6000 gráð-
ur á Celsíus, en 10—2C milljón
gráður í kjarnanum.
22. janúar 1967.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7