Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1967, Blaðsíða 13

HIÐ NÝJA PERSONUGERVI
Utan um nýja LP-plötu, sem
kölluð er Stg. Peppers Lonely
Hearts Club Band er ljósmynd
af stórum hóp karla og kvenna
sem stendur umhverfis gröf.
Og furðulegur er sá hópur.
Þarna má sjá Marilyn Monroe,
einnig er þar Karl Marx, Edgar
Allan Poe, Albert Einstein,
Arabíu-Lawrence, Sonny Liston
og Bob Dylan svo að nokkrir
séu nefndir og þarna eru hvorki
meira né minna en átta Bítlar.
Að vísu eru fjórir þeirra bara
vaxmyndir af Bítlunum eins og
flestir muna þá: vingjarnlegir,
síðhærðir strákar, í svörtum
fötum með andlit eins og sak-
lausir kórdrengir. Hinir fjórir
Bítlarnir eru miklu líflegri:
grannir hippies með yfirskegg
í litskrúðugum einkennisbún-
ingum og þó yfirbragð þeirra
virðist rólyndislegt speglast að-
vörun og jafnvel harmur úr
augunum. Á gröfinni í for-
grunni myndarinnar, sem þak-
in er marijuana-plöntum,
stendur skrifað The Beatles
með stöfum úr rauðum blóm-
um. En hva‘ð táknar svo allt
þetta? Eru Bítlarnir að reyna
að túlka eitthvað með þessari
mynd, eða er þetta bara eitt
að hinum fjölmörgu frumlegu
uppátækjum þeirra?
The Beatles hafa nú stigið
enn einu skrefinu framar í list
sinni án þess þó að hafa tapað
nokkru af sjálfstæði því sem
hefur einkennt þá frá byrjun.
Með rock’n roll í bakgrunni eru
þeir að skapa hina frumlegustu,
tjáningarfyllstu og athyglis-
verðustu tónlist sem heyrzt
hefur í pop-músík. Þeir leiða
byltingu, þar sem það, sem
sem sumir hafa viljað kalla
gaddavírsmúsík, er orði'ð nokk-
uð sem það hefur aldrei verið
áður: list.
Klassískir tónlistarmenn
hlusta á þá og taka verk þeirra
sem sögulegan hluta í þróun
tónlistarinnar. Ned Rorem, eitt
bezta núlifandi klassíska tón-
skáldið segir: „Þeir eru mínir
kollegar. Við tölum sama
tungumálið, aðeins með mis-
munandi áherzlum.11 Og hann
heldur áfram: „Sum laga þeirra
eru stórkostleg. She’s Leaving
Home — eitt cif lögunum á Stg.
Peppers plötunni er sambæri-
legt við hvert það verk sem
Schubert nokkru sinni skóp.“
Hinn heimsfrægi hljómsveitar-
stjóri Leonard Bernstein metur
þá mikils og hefur hann láti'ð
hljómsveit sína leika mörg af
lögum þeirra inn á hljómplöt-
ur.
Bítlarnir hafa tekið miklum
breytingum frá því að „She
loves you“ leit fyrst dagsins ljós
árið 1963. „I Want to Hold
Your Hand“ metsöluplata
þeirra — hefur selzt í yfir 5
milljónum eintaka — var
ómerkilegt ljóð um strák og
stelpu og lagíö sjálft var lítið
stórbrotnara en ljóðið. Þá var
það að þeim fór að þykja hin
auðskildu lög sín og ungæðis-
legu ljóð heimskuleg. Eins og
Paul McCartney sagði: „Okkur
líkaði ekki að koma fram á
hljómleikum og spila lög sem
ekkert var spunnið í. Okkur
fannst að fólk vildi fá eitthvað
meira, eitthvað raunverulegra
og við sjálfir fundum að vi'ð
vildum gjarnan gera betur, gera
eitthvað stórbrotnara.
Allar hinar miklu framfarir
og allur árangur síðustu tveggja
ára voru forleikur að Stg. Pep-
per, sem meira en nokkuð ann-
að sýnir, nótu fyrir nótu, orð
fyrir orð, glæsileik hinna nýju
Beatles. Á þremur mánuðum
hefur platan selzt í yfir 2,5
milljónum eintaka sem hvert
um sig flytur með sér sálræn-
an skjálfta.
Nú þegar tónlist Bítlanna er
orðin margbrotnari og véfengj-
anlegri tapa þeh töluverðum
hópi hinna yngstu. Börn og
hinir yngri táningar sem sök-
um bernsku sinnar skilja
hvorki lögin né ljóðin, skrúfa
fyrir lög eins og „A Day in
The Live“ gera gys að „Straw-
berry Fields Forever“ og taka
fram yfir hávaðasamar eftir-
hermuhljómsveitir eins og t. d.
Monkees.
Hins vegar hafa þeir, sem
voru á þessum sama aldri þegar
Bítlarnir byrjuðu fylgt þeim
eftir og þróazt með þeim. Á'ður
fylgdu Bítlamir kröfum aðdá-
endanna, nú eru það aðdáend-
urnir sem fylgja þeim. Fyrir
tveim árum fór Kathy Dreyfus
frá Los Angeles í pílagrímsför
til Liverpool, heimaborgar The
Beatles. „Ég var svo brjáluð að
ég neytti hvorki svefns né mat-
ar. Hvað sem ég gerði og hvað
sem ég hugsaði snerist um þá.
Nú er þetta öðruvísi. Ég er enn-
þá mjög hrifin af þeim en það
er ekki slíkt brjálæði sem þá
var. Nú syngja þeir um það
sem ég hugsa um, heiminn, ást-
ina og hvernig hlutirnir í raun-
inni eru.
1 staðinn fyrir hina villtustu
aðdáendur hafa Bítlarnir nú
eignazt eldri og meira þenkj-
andi hlustendur. „Skyndilega"
sagði George Harrison, „fund-
um vi'ð að fólk sem áður taldi
okkur fyrir neðan sína virðingu
er farið að hlusta á okkur og
gefa okkur meiri gaum. Nú
eru það ekki aðeins ungling-
ar heldur líka foreldrar, alvar-
lega hugsandi prófessorar og
jafnvel önnum kafnir kaup-
sýslumenn.
(Framhald í næstu Lesbók)
ALAN PRICE
The Alan Price Set — sem á
sínum tíma komst í 4. sæti
brezka sinsældalistans með nýj-
asta lag sitt „The House That
Jack Built — hefur æ ofan í æ
fengið tilboð til hljómleika-
halds bæði frá Ameriku og Evr-
ópu, síðan þeir „slógu í gegn“
með lögunum „I Put a Spell
on You“ og „Hi Lily Hi Lo“.
Alan yfirgaf The Animals
fyrir tveim árum siðan, og var
ástæðan að hans sögn sú,
hversu hræddur hann er að
ferðast í flugvél, en The Ani-
mals voru um þær mundir áð
búa sig undir hljómleikaferðir
til Japans og Ástralíu, sem
hefði þýtt margra klukku-
stunda skelfingu fyrir hinn
flughrædda hljómlistarmann.
En Alan horfist nú í augu við
sama vandamálið á ný, því að
jafnvel þó hann geti farið með
skipi til Ameríku, þá er von-
laust fyrir hann að ferðast
nokkuð þar um nema að taka
flugvél í sína þjónustu.
Þessi veikleiki Alans hefur
nú þegar kostað hann um
60.000 ísl. kr. á mánuði og er
talið, að sleppi hann Ameríku-
ferðinni muni það kosta hljóm-
sveitina sem svarar rösklega 1
milljón ís'l. króna fyrir utan
alla aðdáendurna sem þeir
kæmu til með að eignast í slíkri
för.
ÍSLAND:
1. Glataður .................. Dumbó & Steini
2. Even the Bad Times are Good Tremeloes
3. Glókollur .................... Póló & Bjarki
4. San Francisco ......... Scott McKinzie
5. All You Need is Love. ............... Beatles
6. She’d Rather bee With Me ............ Turtles
7. To Night is The End ................ Óðmenn
8. Plesant Yalley Sunday ............ Monkees
9. ItchycooT*ark....................Small Faces
ENGLAND:
1. (1) The Last Waltz Engelbert Humperdinck
(3) Excerpt From a Teenage Opera Keith West
(5) Itchycoo Park Small Faces
(2) I’ll Never Fall in Love Again Tom Jones
(8) Let’s Go to San Francisco Flower Pot Men
(13) Reflections Diana Ross and the Supremes
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
(4) San Francisco
(19) Flowers in The Rain .
(9) Heroes and Villians
(6) Even The Bad Times Are Good
Scott McKenzie
Move
Beach Boys
Tremeloes
1. október 1967
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 13