Lesbók Morgunblaðsins - 19.11.1967, Qupperneq 10
I hreinskilni sagt:
Atfiugasemdir um
hljóðvurp og sjónvurp
Eftir Alan Boucher, sendikennara
Það var gaman að sjá
gamla útvarpsstjórann minn,
Sir Hugh Greene, í íslenzka
sjónvarpinu fyrir nokkrum
vikum og heyra hann segja,
að „hljóðvarpið“ vœri alls
ekki af baki dottið („on the
up and up“, eins og hann
komst að orði) í Bretlandi nú
á dögum. Þegar sjónvarpstœk
ið kemur á heimilið, er dálítið
hætt við því, að útvarpstœk-
iB sé látið eiga sig á meðan
yngri frændi kveður sér
hljóðs. En þó ber að minn-
ast, að margt er enn — og
verður víst alltaf — betur
gert í útvarpi heldur en i
sjónvarpi. Ég á sérstaklega
við allt, sem skírskotar aðal-
lega til skapandi ímyndun-
arafls áheyrandans. Ég hef
alltaf álitið það mjög vafa-
samt, til dæmis, að Ijóðlistin
sem slík, njóti sín betur, þó
hægt sé að sjá lesandann. Og
um tónlist yfirleitt gegnir
sama máli.
Aftur á móti fannst mér
jazzþátturinn með þessum
Pike víbrafónleikara undan-
tekning frá reglunni, þar sem
sjónin var hljóðinu ríkari,
enda gerðu stjórnandi og Ijós-
myndari þáttarins sem mest
úr henni. Að Pike undan-
skildum — en hann virtist
töluvert ánœgður með sjálf-
Líkflutningur
Framhald af bls. 5
sagði Snúlli Jóns. Það er hæg-
ara að standa og glápa á, sagði
hann lágt við jökilarann. Og
rífa kjaft, sagði hinn.
Það er ekkert barn í núna,
sagði hinn. Svo er alveg fer-
l'egt að stánda svona, al'lf á
hlið. Þá ihunu þeir hafa farið
að draga. En eftir nokkum
kipp háfi Gummi farið að
tína úr sér eitt og eitt orð
og hafi verið farið að ofbjóða,
állt um það farið að þykkna
eitthvað í honum.
Ekkert, sagði Bergur. Ekki
einu sinni saftflaska hvað þá
meir! Og þá mun hann hafa
gefist upp á leitinni aftur í
og prílað upp á yfirbyggíngu
til þeirra. Þetta hefur náttúr-
lega allt farið á bólakaf.
Hugsa sér, sagði þá Gummi.
Aldrei hefur.maður lent í öðru
eins, og kallaði niður til Surts:
Blessaður vertu ekki að sjúrra
tvo saman í einu!
Takiði á þessu! mun Surtur
hafa sagt.
Það er alveg ferlegt að taka
tvo. Alveg ferlegt!
Það var víst satt, Það mun
ekki hafa verið neinn barna-
an sig — var hver maður í
hljómsveitinni eins og sér-
stæð og einangruð eyja í hafi
hljóðsins, hver og einn virt-
ist einbeittui og naumast
verða var við tilveru ann-
arra, eins og hann væri að
hugsa upphátt með aðstoð
hljóðfærisins. Það var ósvik-
ið sjónvarpsefni og maður gat
ekki að sér gert að horfa, þó
að maður hefði lítinn áhuga
á jazz.
Mér finnst ágætt, að mál
sem snerta alla, eins og far-
miðaskatturinn, séu rædd í
Brennidepli Iiaralds Hamars.
En til þess að fólk hafi gam-
an af slíkum samrœðum er
skilyrði, að á málum sá hald-
ið með jafn mikilli sannfœr-
ingu og röksemi af báðum að-
ilum. Mér fannst sá, sem átti
að verja skattinn, afskaplega
átakalítill fyrir malstað sinn
og þar af leiðandi urðu sam-
rœðurnar fremur daufar,
þrátt fyrir viðleitni Haralds,
að koma dálitlu fjöri i þœr.
Loks vil ég leyfa mér að
spyrja einnar spurningar.
Mér lízt mjög vel á frétta-
þœtti sjónvarpsins, en hvern-
ig stendur á því, að sumir
þeirra, sem lesa fréttirnar
þurfa endilega að gera það
eins og þeir vœru að missa
af síðasta strætisvagninum?
leikur að draga þá tvo í einu,
slappa og hángandi ans gúmmí,
svo að varla var haegt að
koma þeim upp um gluggiann.
Blessaður hafðu einn næsf
mun Snúlii hafa sag-t þá.
Þeir munu þó hafa dregið
líkin úpp án þess að mögla og
lagt þau fyrir, og þau munu
vist bæö'i hafa verið þúng,
eftir því seih Snúlii sagði
seinna.
Reyndu þá að kasta spott-
anum niður drengur!
Það er þá best að láta hann
hafa hann! sagði jöklarinn þá
og lét kaðalinn lausan. Hana!
sagði hánn þá Iágt og það var
þykkt í mínum manni.
Isssss!
Gaman sagði Gummi seinna
að hafi verið að sjá Surt
niðrí hroðanum. Hann sagði
að þeir hefðu ekki verið bún-
ir að blása neitt að ráði þegar
hann kallaði aftur eihhvers
staðar niðrí undirheimum. Þá
sagði hann að hafi verið í
honum mæðutónn. Ég hætti
þessu! sagði hann.
Ég held hann meigi finna
fyrir þvi!
Híííífa!
Þeir fóru að draga, og
Gummi sagði seinna að það
muni hafa verið eitthvað að
draga þá. Hann var grannur,
sagði hann, hreinasti rindill.
Ekkert! Ekki einu sinni saft
flaska hvað þá meir, sagði Berg
ur. Hann mun hafa átt bágt
með að koma fyrir sig fótum
og var allan tímann að hrasa
í jáminu. Issss! Djöfuls damp-
ur þetta!
Látiði spottann koma! Hvað
eruð þið að hugsa!
Hvað er hann að segja?
Ekkert! Ekki einu sinni lykt!
Issss!
Hííifa!
Þá munu þeir hafa farið að
draga enn á ný, en það mun
hafa verið óhugnanlegt að
finna hve þúngt var í, sagði
Gummi síðar, honum hafi al-
veg ofboðið. Hvað meinar
hann? Hvað meinarðu, mað-
ur!
Svona bara — hífiði!
Aldrei sagðist jöklarinn
hafa lent í öðru eins. Það er
sagt að þá hafi hann sett fast
við gluggann og orgað niður
í hroðann: Blessaður vertu
ekki að sjúrra tvo saman í
einu maður! Ég var að segja
það áðan!
Það er satt, sagði Snúlli
Jóns. Hann sagði að svona
lagað væri fyrir blámenn en
ekki nokkurn hvítan ■ mann.
Það er sagt að hann hafi þó
ekki talað mikið, aldrei þessu
vant.
Getiði ekki tekið á þessu!
Það er bara a'lveg fe-fe-fer-
legt, og greip andann á lofti,
að taka tvo. Alveg fe-erlegt!
Þá mun karlinn hafa gefist
upp við að leita fjársjóða. Það
er sagt að hann hafi verið
orðinn hálf óþolinmóður. Jæa?
er sagt að hann hafi þá sagt,
og Surtur hafi heyrt til hans.
Ég gefst alveg upp á þessu,
heyrðu þeir niður til hans.
Ho ho! Þótt hann fengi nóg!
sagði karlinn. Svona prammi.
Fimm.
Ha?
Fiimm.
Fimm.
Hvað er hann að segja?
Þeir gætu náttúrlega hafa
verið fleiri, er sagt að Kolur
hafi sagt neðan úr myrkra-
vetdinu, en ég fann ekki nerna
fimm.
Einmitt, sagði karlinn.
Það hefur náttúrlega kom-
ist á rek ans gefur að skilja.
Hvað!
Svo ég er ekkert að þessu
lengur.
Þeir munu þá hafa heyrt
hann gánga upp járnið, því
þeir heyrðu þegar skór hans
slógust við. Þeir sáu hann
ekki fyrr en hann rak höf-
uðið upp um gluggann, ans
höfuð Satans úr tjörunni og
grútnum. Þar mún hann hafa
beðið nokkra stund og kastað
mæðinni og raunar þeir allir.
Kólur"Sagði að hann hefði rek
ið nefið inn í skonsur og
króka og hann sagði að skip-
ið værr hálffullt af sjó , svo
það er ekki fyrir hvítan mann
aö finn'a þá.
Það tæki nú líká tímana
tvo að grafast fyrir um svo-
leiðis lagað, sagði Bergur.
Þá var brytinn á leið niður
í bát, Hann mun ekiki hafa
fundið neitt drekkandi og var
orðinn þreyttur á lífinu þegar
andinn kom allt í einu yfir
hann, þegar honum datt í hug
að slíta úr lcrftinu áttavitann,
fullan af spíritus. Hann sagði
að oft hefði hann haft meir
fyrir víninu í lífi sínu, því
þetta hefði ekki verið meir en
fyrir Evu að slita epflið aí
trénu forðum, og þeir kölluðu
þetta eplavín. Hann sagði að
það væri ekki svikið, hann
sagði að það væri á við tiu
flöskur af venjulegum dauða,
og þeir blessuðu hann í
hverju orði, aldrei þessu vant,
Hann fór sem óðast um borð
til að ná úr þessari búkollu
og ekki löngu síðar var hann
kominn upp á þiljúr með epla
vín úr Eden, blandað með ljúf
fengu safti. Rauð ber í til
sikrauts og yndisauka, og þeir
tóku að drekka, berhöfðaðir
og fyrirmannll'egir ans sendi-
herrar stórvelda.
•---------
Þeir munu fremur hafa
dregið líkin um borð en bor-
ið, því bæði áttu þeir illt með
að fóta sig og skipið var mjög
á hlið. Þeir lögðu þau við
lestarkarminn.
Þeir voru þá ekiki nema
fimrn — fyrir utan þinn, sagði
Kolur — þann litla, rindilinn.
Einmitt.
Ég slæddi þá upp úr hon-
um, húkkaði þá upp úr sjón-
um bakborðsmegin.
Bara þar?
Já. Þeir voru allir á sama
stað. Það er skrítið, en það
er nú svona samt, sagði Surt-
ur. Ég húkkaði þá með ein-
hverskonar kolastöng. Það
var einhver spaði á, en ég sló
hann af og gerði krók, húkk-
aði þá svo bara. Nema einn
og einn sé eiruhvers staðar
niðrí krókum og skúmaskot-
um.
Það tæki nú timana tvo að
grafast fyrir um svoleiðis lag-
að, sagði karlinn.
Nú ég bara gafst alveg upp
á því.
Vesalíngs vesalíngs menn-
irnir, sagði Snúlli.
Þeir hafa náttúrlega verið
þarna þegar hvellurinn varð;
trúlega ekki synt langt á móti
hroðanum, ho ho, náttúrlega
ans tappar í fárinu ans gefur
að skilja náttúrlega. Auðvit-
að.
Eða þeir hafi prílað lángt
upp stigann með puttana eina
til að hánga á! sagði Kolur.
Það þarf sko enginn að segja
mér það.
Þá mun Bergur hafa sagt
þeim að korna þeirn niður í
lest — ef veltur, sagði hann.
Snúlli sagðist aldrei hafa
lent í öðru eins. Hann sagði
aö hann hafi verið þurr í
kverkum og líkin hafi verið
afar blíð'leg, ans börn. Hann
sagði að Surtur hafi sagt að
best væri að hann tæki á móti
þeim því hann treysti hinum
ekki til þess og hann gekk
niður í lest. Jæa, látiði þá
koma, sagði hann.
Þá mun Bergur hafa staðið
hjá þeim, með hendur í vös-
urn og verið að ýta við líiki
í kösinni og Snúlla sagðist
hafa ofboðið. Hann sagði að
Bergur virtist ekki hafa tekið
eftir neinu, hann sagðist halda
að hann hafi haldið að þetta
væri þorskur og ekki séð hve
barnsflegir þeir voru, blíðlegir;
og það ríkti í raun og veru ein-
hvers konar jólahelgi í kríng-
úim þá, að minnsta kosti hann
siálfan og jöklarann, og falleg
góJ hrygigð hafi lagst á sál
hans. Hann sagði að í því hafi
þeir Gummi tekið fyrsta líkið
mi'Wi handa sér og látið það
síga í hendur Surti. Þá var
Bergur að ýta við þeim á þi'l-
farinu og ku hafa sagt: Isss!
Skflrri er það nú drekinn
þessi!
Þá mun Surtur hafa svarað,
og var þá að taka við líkinu:
Já þeir hafa nú þe-e-gið.. .
. . mun hann hafa sagt, en
þ-ígnað um leið og líkið kom
í hendur hans ans ekki er að
furða því það var þúngt; og
þegar hann var búinn að taka
við því og var á leið með það
rram að þiili hafi hann sagt
sem svo: Ég ætlaði að segja
að þeir hafi nú víst þegið
fóðrið sitt þessir karlar.
Hafa sennilega haft það ró-
legt, sagði karlinn og ýtti þá
við öðru líki. Iss! Þessi er
nú á við gott naut!
Það veitti nú kanns'ki ekki
af að stilla upp nokkrum
fjölum svo þeir fari ekki á
ferð út um alla lest? sagði
Kölur þá.
Hinn var alveg úti að aka
og var enn að ýta við kös-
inni. Isss! Hann ropar þessi!
Þetta sagði Snúlli a.ð sér
hafi ofboðið.
Þetta er nú ekki ropi, sagði
Kolur, ekki réttur sfléttur ropi.
Það var einhver vindur í þeim
áðan. Eða sjór. Það korraði
soldið í þeim áðan þegar ég
reyrði um þá, en ropi er það
sko ekki. Ekki að minnsta
kosti venjulegur ropi.
Aldeilis hissa.
Þeir.eru kannski alveg tóm-
ir og eitthvert loft í þeim. En
ropi. Nei, það er sko ekki
ropi.
Isss! Er það nú fýla!
Það eru eikki ilmivötnin. .
Það veitti nú kannski ekki
af að sáldra í þá?
Ha? Hvað?
Sáldra í þá? sagði Bergur.
Slá í þá nokkrum lúkum?
Það er nú a’ldrei gert-
Skii ekki í það saki.
Ég veit bara svo mikið að
það er aldrei gert. Þeir verða
kannski þvegnir.
Isss! Þvo svona skrokka!
Það er nú ekki mikið að
þvo þessa, sagði KoflUr. En
þegar þeir eru alveg í
klessu, þá er nú ekkert gam-
an að ná af þeim. Það er
ekki nema einn svoieiðis. Það
er þessi feiti.
Isssss!
Það var farið að snjóa þegar
þeir komu að landi og þeir
horfðu á hjálpræðisherinn gánga
á eftir líkvagninum, hestvagni
sem hinum dauðu var hlaðdð
á.
Siá kerlingarnar, sögðu þeir.
Það eru blómin!
Það eru Jesúritin!
Það eru ker-tin og blúndurn-
ar! Ho ho, þvilí'kt og annað
eins!
Það eru pönnukökurnar og
siöngjarmið; alveg ams sak-
lausa.r kindur með gít'arana.
Það vantar ekki sönginii'!
Alveg er það ferfllegt, sagði
Snúlli Jóns. Ég hata þá. Hat-
ar þú þá ekki?
Jú, sagði jöklarinn, því þá
voru hinir búnir að gleyma
þessari rniklu reynsilu, ef það
varð þeim nokkur reynsla,
■og farnir að horfa út í hríð-
ina og þenkja.
Alveg ferlegt, tautuðu þeir,
ef þeir eru svona, alveg fer-
legt ef þeir setla í raun og
veru að fara í róður núna, á
móti öllum lögum, sagði ann-
ar, nú á bak vertíð. Alveg
ferlegt. Og hvað getum við
sagt? Þorir þú að neita? Én
þú? Ég veit ekki. Við verð-
]0 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
19. nóv. 1967