Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.1968, Blaðsíða 1
»
r
41. t.hl. 3. nnvember 1968 — 43. árg.
Eftirþankar um sýningu húsgagnaarkitekta
Glöggir menn segja, að séreinkenni Reykjavíkur séu bókabúðir og húsgagna-
verzlanir. Samkvæmt þessu erum við hvorttveggja í senn, bókelsk og húsgagna-
þurfi. Það fyrra höfum við lengi vitað, en það síðara gæti verið afleiðing af
því hvað við byggjum stórt. Það segir sig sjálft, að það þarf urmul af hús-
gögnum í þessi stóru hús. Og ekki nóg með það, nútíma húsgögn eru tísku-
varningur. Þar skjóta tízkufyrirbrigði upp kollinum, verða allsráðandi á mark-
aðinum og svo verða allir leiðir á þeim í einu. Einu sinni var talað um, að kaupa
sér húsgögn fyrir lífið. Nú má teljast gott, ef húsgögn endast lengur en tíu
ár. Ekki það, að þau séu þá ónýt heldur hitt, að þá vilja margir skipta á ein-
hverju nýtízkulegra. Allt ýtir þetta undir húsgagnaiðnaðinn, þótt í sjálfu sér sé
það sóun og sjálfsagt minnkar það eitthvað með rýrnandi kaupgetu.
Þegar litið er yfir hinar fjölmörgu húsgagnaverzlanir, þú verður ljóst, að fjöl-
breytnin í húsgagnaiðnaðinum er þrátt fyrir alít afskaplega lítil. Efnisvalið er
oftast tekk og aftur tekk og stundum eru þessi óendanlegu tekkhúsgögn látin
inn í íbúðir, þar sem allar hurðir, sólbekkir og jafnvel veggþyljur eru úr tekki.
Þegar verzlunarstjórar og framleiðendur eru spurðir um osakir fyrir þessu
mikla dálæti á tekki, þá kemur hið klassiska svar: Fólkið vill þetta. Hinsvegar
ber lítið á því, að fólkinu sé gefinn kostur á að sjá margt annað. Sérstaklega
hefur vantað úrvaj húsgagna í ljósari viðartegundum, svo sem eik, ask, álmi og
furu. Framleiðendur virðast hika við að móta smekk almennings í stað þess að
láta hann ráða.
Til þessa hefur einhverskonar kjölfestu vantað í húsgagnaiðnaðinn. Hann hefur
verið fálmandi eftir tízkufyrirbrigðum, einkum frá Norðurlöndum og fyrir bragðið
hefur vantað klassísk húsgögn, sem alltaf standa af sér rás tímans. Aftur á móti
verður þess vart nú upp á síðkastið, að aukinn áhugi er á húsgögnum í rókókó-
stíl, sem eitthvað hafa verið flutt inn.
Framleiðendur hafa sjálfir lagt línuna, ef svo mætti segja. Þeir hafa litið í kring-
um sig, einkum á Norðurlöndum og kannski ekki örgrannt um, að þeir hafi
stöku sinni haft með sér hluti heim og framleitt eftir þeim án leyfis. Fyrir
bragðið hefur ekki náð að myndast neitt, sem kalla mætti íslenzkan stíl. Vissu-
lega hafa þó verið framfarir í húsgagnaiðnaðinum og kannski er þetta allt á
réttri leið, þótt hægt gangi.
Til er í þessu landi lítill hópur manna, sem hefur sérmenntað sig í því að
teikna og forma húsgögn. Fáir sérfræðingar hafa þótt eins óþarfir og það er miður.
Þetta eru raunverulega mennirnir, sem framleiðendur ættu að snúa sér til, þegar
nýjunga er þörf. Og vissulega gerist það í vaxandi mæli.
Húsgagnaarkitektar hafa nýlega vakið hófsamlega athygli á tilveru sinni með
sýningu: „Húsgögn ’68“ í iðnskólahúsinu á Skólavörðuholti. Raunar var sýning
af þessu tagi ekki nýlunda; húsgagnaarkitektar hafa áður efnt til slíkra sýninga,
en þeir sýndu nú svo ekki verður um villst, að þeir hefur vaxi'ð fiskur um hrygg.
Efst: Stólar og borð eftir Stefán Snæbjörnsson.
í miffju: Verfflaunastóll Gunnars Magnússonar.
Neffst: Stóll úr áli eftir Jón Ólafsson og Pétur B. Lúthersson.