Lesbók Morgunblaðsins - 21.06.1970, Side 7

•um í „Sekur eSa &alkllaai«“ til
sjállfrar Kameliufrúiarinnar og
allt virtist leiika i höndiuim henn
ar. Á þessum ámm var hún nœr
einvörð'ungiu við Dagimar leik-
húsið. Meðai eftirmin.niiegri
verka heniiar frá árunuim eftir
1020 er Norma í leikritti Guð-
imiuindair Kambairus „Vér moi'ð-
imgjar“. I ævisögiu sdnni „Eet
liv- miainigie iiv“ sieigir leiidkon-
am: „Em ég átti emm aindstyggi-
leigra verketfni í vændum, þar
seim var Nonma í leifcritinu „Vér
morðingjar" eftir Kamban. Eg
grét og sárbændi, en aillt kom
fyrdr efcfci, ég slapp efcfci. E!f
ég get vardð wnzfcju manna, þá
geri ég það af IheiLum hug, en
Norma er smjámienni, sem fcrvei
uir mann sinn, af einskærri
ilisfcu og igrkmmd, þó að hann
unni (henni huigláteitiuim. í leikrit-
inu er efcíki minniSta 'brot, sam,
er henni tiil nétrtfliærtimigar. Ég
þjáðist andleiga og Mkamleigia af
því að þiurfa að ieika hiut-
verkið. Thorkild Roose var
skínandi góður og vann mik-
|Björn Jónsson í Bæ
Heyskapur
og
útigöngufé
í Drangey
Clara Pontoppidan hefur einnig fengizt við höggmyndalist og hér
er hún fyrr á árum að vinna að brjóstmynd af móður sinni.
inn sigur í hlutverki hins geð&
lega eiginmanns, og Kamfoan
leikstýrð'i á 'liíandi og magnað- |
an hátt. Hann var mikiii leik-
stjóri, s©m h'afði laig á því að
ná öllu því bezta fram hjá leik-
aranum. Margt á ég Guðmundi
Kamban að þakka. Skaplyndi
han,s va-r listamaninsine, óligandi,
vifl.lt, þróttmikið og ljóðtæmt og
yfir honum hvíldi einihver
blær leyndardóma. . Kámban
var vei tii mín og sfcrifaði á
handritið: Með þökfcum fyrir yð
ar faigra og heillandi leifc og
elskulega sanwinnu. „En ekk-
erit gat tefcið frá mér þjáning-
una að þurfa að leiika. Normu.“
Árið 1925 hvarf Clara tii
Konungflega leifchúsisánis 0(g hef
ur verið þar æ síðan. Að Bodil
Ibsen látimni hefur enginn ver
ið í vafa um, hver væri höfuð-
leLkkona Danmerkur.
Of langt og óiþarft er að' telja
uip,p öll hlutverk hietniniar em
miinna má á Carolinie Mathilde í
„En daig pá Hirsoholim Slot“,
Fraonlhald á bls. 13.
Drangey. Teikndmg eftir Collingwood.
Clara Pontoppidan
f manna minnum hefir Drang
ey verið til margra hluta nyt-
samleg fyrir Skagfirðinga.
Fuglatekja, eggjatekja, liey-
skapur, útiganga sauðfjár.
Mjólkurkýr Skagfirðinga var
hún líka kölluð, stundum
„Snemmbaeran" því að oftast
fengu búandi menn við sjávar-
síðu Skagafjarðar fyrsta ný-
metið á vorin frá Drangey.
f liarðinda vorum varð oft
heyþurrð við sjávarsíðu fjarð-
arins, þá var neyðarúrræðið að
fara til Drangeyjar og slá þar
sinu, sem nóg var af í eynni.
Þar grænkaði fyrr en í landi,
sérstaklega í svokallaðri Kofa-
brekku (Grettiskofabrekku).
Er þar oft orðið iðgrænt
að vori, þótt snjór sé á túnum
í landi. Þá var slegið, rakað og
bundið í bagga eða sett í poka.
Sumir létu heypinklana detta
niður í gjá upp af fjörunni en
þaðan ultu þeir niður. Fyrir gat
þó komið, að heyið festist í
tjánni, og varð þá þar að sitja.
Þá var reynt að láta lieybagg-
ana detta niður af Brúnarhellu
og velta niður haugana niður í
fjöru. Á öllum þessum stöðum
vildi þó meira og minna fara til
spillis af heyi, jafnvel fara í
sjóinn og tapast alveg. Fyrir-
höfn og erfiði við þennan hey-
skap var meira en ókunnugir
geta ímyndað sér.
Um nokkuð mörg ár höfðum
við faðir minn Drangey á leigu,
en Skagafjarðarsýsla er eig-
andi eyjarinnar. Þarna var þó
bara um að ræða leigu á liey-
skap og útigöngu fyrir fé. Allt-
af heyjuðum við þarna, áður
en slægjur voru sprottnar í
landi. Vanalega settnm við sam
an í hey og fluttum í land að
vetri. Þetta var nokkurs konar
forðabúr hjá okkur. Heyið var
sett niður, eins og fyrr segir,
en flutt í land á stórum sex-
æringi sem faðir minn átti. Það
var stórgert nokkuð og sinu-
borið, en allar skepnur átu með
góðri lyst, þegar Drangeyjar-
hey var á boðstólum. Það var
ræktað upp af fugladriti, og
oftast fengum við góða nýtingu
á heyið. Vanalega vorum við
um hálfan mánuð í þessari úti-
legu og alltaf hlökkuðum við
til þessara ferða. Eitt sinn urð-
um við þrjú systkinin þó veður
teppt í eynni, en höfðum þó af
því góðar endurminningar.
Segja má að Drangey væri
á þessum árum heytrygging fyr
ir marga, en ekki til ásetnings.
Allmörg ár fluttum við haust
lömb fram í eyna á þorra og
Iétum þau ganga þar fram á
sumarið, sóttum þau þá og flutt
um til Siglufjarðar til slátrun-
ar og sölu. Til gamans set ég
hér fallþunga 5 lamba úr
Drangey, sem lógað var á
Siglufirði 24. júlí 1924.
1. 44 puand kjöt 8 puovd mör 11
2. 417 — — 8% — — 13%
3. 48 — — 11% — — 22
4. 60 — — 10% — — 14
5. 65 — — 10 — — 16
Ég ætla að segja frá tveim
ferðurn okkar til og frá eynni.
Faðir minn átti sexæring
sem Otur hét, var í þetta sinni
ákveðið að flytja milli 10 og
20 gemlinga fram í Drangey.
Var þetta eftir áramótin, en á
þeim tíma og fram á þorra var
féð vanalega flutt fram og lát-
ið ganga fram í júlí, er það var
flutt til Siglufjarðar. Ekki var
einsýnt veður þennan morgun.
Mátti búast við sunnan kalda.
Við fluttum lömbin samt til
sjávar, sem ekki er nema um 5
mínútna gangur. Sett var nið-
ur og hafður hraði á að ferma,
enda tók það ekki langan tíma.
Við settum upp segl og stefnd-
um á Drangey, en veðurguðir
pund gæra.
f raun og veru var kjötið
allt of feitt til átu. Stundum
létum við ær og einn hrút fram
í eyna. Þetta heppnaðist nokk-
ur ár, en svo komu óhöpp; gróð
ur kom það fljótt stundum og
var svo kraftmikill, að ærnar
þoldu ekki umskiptin. Einnig
kom það fyrir, að við misstum
kindur niður í bjarg og urðum
jafnvel að skjóta þær þar.
Þetta ásamt breyttum tímum og
ýmis konar erfiðleikum á
flutningum til og frá e ynni
stuðlaði að því að við hættum
þessu alveg, og í raun og veru
finnst mér, er til baka er litið,
harla einkennilegt að fara í
þessa f járflutninga og hey-
skap við þær aðstæður, sem
við var að etja. Ef til vill hef-
ir að einhverju leyti ráðið æv-
intýraþrá hjá okkur strákun-
um, því að gaman var að koma
og vera í eynni. Við vorum
vanir við sjó og höfðum því
ekki á móti volkinu, ef þvi var
að skipta..
voru ekki hliðhollir í þetta
sinni, því að fljótt hvessti og
ekki yorum við hálfnaðir á
leiðarenda, er sýnt var, að
óvarlegt var að halda áfram.
Nokkuð hafði drifið af leið,
svo að engar líkur voru til að
ná heimahöfn aftur. Var því
slegið undan og siglt út fyrir
Þórðarhöfða í svokallaða Kög-
urvík. Líkur voru til að kyrra
myndi aftur upp úr hádegi og
var því beðið lieldur en að
taka barning inn í Bæjarvík.
Þetta lánaðist. Það kyrrði og
við lögðum af stað aftur, og í
þetta sinn náðum við Drangey.
Við komumst á Uppgönguvik;
lömbin voru sett þar upp og
rekin upp fyrir Tæpaskeið og
allt upp að Brúnarhellu, þar
voru þau tekin og handlönguð
upp á eyna og þar með voru
þau komin á haga í Drangey.
Ótrúlega mikið erfiði og fyrir-
höfn var í kringum alla þessa
flutninga.
Framhald á bls. 13.
2il. júni 1070
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 'J