Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1971, Qupperneq 6

SIÐARI HLUTI
Einar Lyngar FERÐALÖG
Á smábíl fm&n ju f A /'já JA a\
gegnum wmVr
Sovétríkin ^slSÍBaSSll
Rússneskt sveitaþorp,
— þannig eru þau i þúsimdatali, húsin í'átækleg og luiúiverfið úálitið
öinurlegt.
Þeir félagarnir og minibillinn. Greinarhöfundiirinn, Einar
Lyngar, til vhistri og Lars Stehiar Östlie.
Oleg og Tanja voru nýgift
og höfðu búið í húsinu í hálft
ár. Þau voru meðal hinna
fyrstu, sem fluttu inn og enn
var eftir töluverð vinna við
hina mörg hundruð metra
löngu blokk áður en hún yrði
fullbúin. Þau virtust hreykin
yfir að þeim skyldi hafa tekizt
að eignast eigið heimili svo
ung, því það er kostnaðarsamt
að fá íbúð.
Börn áttu þau engin og
ekki virtist heldur neitt vera á
leiðinni, en barnaherbergið
var fyrir hendi. Það var þó
notað sem ruslakompa. 1 ibúð-
inni var auk þess eldhús, um
6 fermetrar á stærð, þar sem
einu innanstokksmunir voru
gaseldavél með þremur eldhólf
um, tveir litlir bekkir og laus
vaskur. Hér var greinilega
ekki um neinn lúksus að ræða.
Uppþvottavaskur var enginn í
íbúðinni. Eldhúsinnrétting fyr-
irfannst yfirleitt ekki. Stofan
var einnig notuð sem svefnher-
bergi og var þar rúm, sem okk
ur var boðið til sætis á, en
auk þess skrifborð alþakið
óreiðu. En skápur, sem þau
áttu var bæði stór og falleg-
ur og enda þótt þau héldu þvi
fram að hann væri fimm ára
gamall, kom hann okkur fyrir
sjóniir eims og hann hefði veri'ð
keyptur daginn áður. Okkur
fannst undarlegt að engin
tjöld skyldu vera fyrir glugg-
um, einkum þar sem herstöð
var beint á móti. Ekki er gott
að segja um hvernig þau hafa
farið að því að varðveita einka
liíf sitlt, en ef til vill haifa þau
ekki óskað þess.
Á meðan Tanja sýndi okkur
íbúðina hafði Oleg farið um
nágrennið og hóað saman
nokkrum vinum þeirra, og
brátt hringdi dyrabjallan við-
stöðulaust. Nú varð þröng á
þingi í stofunni og voru veit-
ingar fyrstar á dagskrá. Allir
höfðu nefnilega tekið með sér
eitthvert góðgæti. Ein stúlkan
kom með körfu fulla af kökum.
Einhver hafði tekið með sér
laxdós og annar kom með
flösku af þjóðardrykknum —
vodka.
Þetta varð skemmtilegt
kvöld. Ein stúlknanna hafði
með sér gítar og fólkið söng
rússnesk þjóðlög og kenndi
Oklkiuir sum, og var sem hiett
þjóðkór væri staddur í stof-
unni. Við reyndum einnig að
kenna þeim fáein. norsk lög en
komumst brátt að raun um að
þar vorum við ekki á réttri
hillu. Þau kunnu einnig enska
söngva og voru hrifin af þeim.
Oleg gróf upp plötuspilara, en
plötumar voru lítið skárri en
sú tónlist sem við höfðum sjálf
framleitt og þegar minnzt var
á enska músik, kom Oleg með
stórt útvarpstæki og hlaða af
hljómplötum sem hann hafði
fengið að láni hjá nágrannan-
um á fyrstu hæð.
Söngurinn og hljóðfæraslátt
urinn hélt áfram af fullum
krafti til klukkan tvö og við
töluðuim oMcuir amám saman
hás, aðallega um etnslka pop-
diisitaimjemm.
Við ræddum einnig lítið eitt
um stjórnmál, og bárum meðal
annars fram þá spurningu,
hvort þeim fyndist þau frjáls í
landi sínu. Þvi svöruðu þau öll
skilyrðislaust játandi. Auðvit-
að, svöruðu þau einum rómi,
eins og þau væry hneyksluð á
slíkri spurningu.
— En þóittt þið hefðuð peih-
iinigia, gætuð þið eklkii fairið í
heimsókn til Noregs á morg-
un?
— Eftir tíu ár, svaraði einn,
fimm ár sagði annar. Þetta
verður bráðlega alveg eins og
hjá ykkur, sögðu þau með
sannfæringu.
Tanja orðaði það á eftirfar-
andi hátt, og gátum við víst öll
tekið undir með henni: „Fyrir
mig er hamingjan ekki það að
eiga bronsgulan bíl, eða tyggi-
gúmmí og næolnskyrtur. Til
eru margar aðrar leiðir til að
verða hamingjusamur. Við gát-
um aðeins kinkað kolli til sam-
þykkis. 1 mínum auigum er það
hamingjan að eignast heimili
og mann, sem mér þykir vænt
um. Að sjálfsögðu myndi mér
og okkur öllum hérna langa til
að heimsækja Noreg og
fjölmörg önnur lönd, en það
verður áreiðanlega einhvern-
tíma. Við getum vel beðið.
Á meðan við ræddum frels-
ið var andrúmsloftið kringum
borðið heldur þvingað. Að lok
uim komiuimst við að þeirri miö-
urstöðu, að eitthvað vantaði
nú samt sem áður á, að þeim
fyndist þau alveg frjáls og
einn eða tveir viðurkenndu, að
þeiir heifði eklki huiglieiitit miáli'ð
frá okkar sjónarmiði áður.
— Hvert er álit ykkar á
Gjengseth-málinu? spyrjum
við. (Gjengseth er norskur
stúdent, sem ásamt sænskri
stúlku var handtekinn í
Moskvu fyrir að dreifa bréfi
um rússnesku skáldin, sem sitja
í fangelsi.)
— Hver er Gjengseth? spyr
einhver. — Var það sá
sem dreifði flugritinu frá
GUM, spyr Vladimir og rek-
ur upp skellihlátur. — Þið er-
uð eitthvað skrýtnir. Hann get
ur ekki hafa haft rétt fyrir sér.
Þegar við segjum frá því að
málið hafi verið forsíðuefni um
allan hinn vestræna heim,
skilja þau hvoi’ki upp né nið-
ur. Um þetta stóð aðeiinis ör-
stutt tilkynning i blöðum
þeirra. Vladimir hafði séð
Gjengseth og náð í eitt bréf-
ið, en að trúa þvi sem í því
stóð var honum víðsfjarri og
við reyndum ekki til að sann-
færa hann. Það hefði verið þýð
ingarlaust, það skildum við á
hlátrinum.
Okkur var mikil skemmtun
að þvi að hitta þetta rússneska
æskufólk og okkur tókst einn-
ig að gera það hrifið af Noregs
lýsingum okkar. DET NYE
(norskt tímarit) gekk manna á
miiflll oig umdruin þeiirra var
mikil yfir öllum auglýsingun-
um í blaðinu. í Sovétrikjun-
um tíðkast ekki að hafa aug-
lýsinigair í Möðuim eða ainmars
staðar. Þeir bentu á myndir af
léttklæddum stúlkum í auglýs-
ingunum og héldu í fyrstu að
þetta væri klámblað. Ef til vill
var það pi-entunin, sem hreif
þau mest og hafa þessu blaði
sennilega adlrei vei’ið slegnir
jafnmargir gullhami-ar. Hefð-
um við komið með það í rúss-
neskri útgáfu, myndi salan
hafa orðið góð. Á því er eng-
inn vafi.
Er við kvöddum þetta unga
fólk skiptumst við mörg á
Framih. á blis. 10
Algeng sjón í rússnesluim bæ.juin: Kral'talegar konur við livers
konar útiviimu.
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
7. febrúar 1971