Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1971, Blaðsíða 15

SV<£'
nf-
-
UMUt^
But i
i.oKK'-
IR
p\|É'
UJT
\Í£RK-
F/£R

NVT-
S£MD
Olo -
rr n
ó<1*
SLETf I
+
5k.j r.
Pf?T/tK-
Rfl 4-
FOK
rutiiflM
rjn'B'
MUíJ/íffl
KK>Tun
þV/
HflRM-
RPói
Wrmj.
3PU.
ituTt-
onOuO
(t/Ull
UflFAl
þRfWT
/M
TKUM-
EfHI
■rtMiar.
OaWBMMIMBWM
ToR-
(J KJ D- HN
MRSr
FVBIB
V/HJI
.SJfJL

,í«
poR'
íét/j
I M Cv
ÍKILU-
fURt-
■'lr
FL-rriT
oR-0
UÆCO
^OLVIR
»
iic.
KVÍW-
mhVm
KflK
HMoTt-
UM)
EMDIHC
PuKR
CjflCiU
ÍPöTt
BuJM

pygif>
0iirr
UFUMl
HAVflfil
KiTHTtj
yíeirJ-
(eni
\\ouL

PESH
mm
BRRUC
FrtM4í
fvin Rig
0EI.TI
HflTi®
MliiiR
HLTOP
fíRI
ST
UKIMM

■Stf.sr.
H £M
L ElT
FftTfS
Ri>
iBMHU.
fíTT

JTRVI-
Rrt-
P V R

««*
SK.ST.
ttELT
U iTrq

\V^‘
ív

Lausn á síðustu krossgáfu
1 c* £*» •O w. ec 3 - OJ 3 Or i- oc < £ '3 oí ’ÍO J <r v» »- ci £ »- K. r* >• — <3
5 J U. V- <r ■3 íi V: o 3f »- 3 ^ T £ tt \A o: -3 K *c a <t
J o 2 <r Q. Ö_ 3 Qd £ ^ & u < i5 I- cr 3 <t 5 NA •k 3 or
* - J ar u. *< 4» <t i ar 3 cc > J IL - * vi <c * * <C 5T £ <
3 «C <f 3 od 1- «C — <* s: 0£ > Q 0C »*> 4. %. <t -J —
ilil Z k QC V K -o J ?5S < U. <C ot '<c 0c Ol \fi •c * Ol
\ ■O ai z '< u X c —v 1— 0- ■ ’o t- 22 r- a u <r — fi 3 Qt <C CC Át t- 5 uí
■CL s 3 u. <r 1-3® J» 1 L £ ■*£ < j tt' (t '< U. z '< od ÍP <
-V- -ZL 3 vj & U>\ i xl Þ, < U. <r OC k * 0. S? — * Sj 3 -J -i
05 ta <t £ <r V v» «• j' "o ® 3 £ z. s|s <r cc 3 -
-J ~z v- - o SC -- 3 /r3 Tp flffis <3 < j U -3 U. 3 cC £ Uj t- 3 ~A— oc
V O y- — z * 'O V* 3 0£ úl V — '•© j -3 J(5 1 \- '<C
v» Ql 'o Z V> 'fís Ml Ipl| ii 3 vj vj < -J - Od 31 «A t-
m * T. œ é* o ui TC. ic?- 11 -3 5Tf í% | Si CT) Jul~ vi. w O- u.
NÝLEGA var jrá því skýrt í frétt-
um, að Félagsmálaráð Reykjavík-
urborgar hefði hafið könnun á þörf
fyrir dagvistun barna í borginni.
Virtist hugmyndin sú, að miða
framtíðarstefnu í dagheimilismál-
um við niðurstöður þessarar könn-
unar.
Því ber vissulega að fagna, að mál
þetta sé kannað skynsamlega og ít-
arlega, ef það gœti leitt til hag-
kvœmari lausnar þess en ella. Það
þarf enginn að fara í grafgötur um,
að þörfin fyrir fleiri bamadagheim-
ili er brýn í Reykjavík og raunar
víðar um landið. Og hún á vafalaust
eftir að fara vaxandi, því
að sífellt fjölgar þeim konum, sem
stunda nám og störf utan heimilis,
hvort heldur þær eru reknar til
starfa af fjárhagsástœðum eða löng-
un til að sinna öðmm störfum en
hússtörfum.
Á dagheimilum Sumargjafar, sem
rekin eru með framlagi frá Reykja-
víkurborg, var á síðasta ári, sam-
kvæmt skýrslu Félagsmálaráðs fyr-
ir árið 1970, rúm fyrir 539 börn.
Nú eru á biðlistum, sem liggja hjá
skrifstofu Sumargjafar, nöfn um
það bil 230—240 barna, sem þurfa
á dagheimilisvist að halda. Sýna
þessar tölur glöggt hver nauðsyn er
rækilegra umbóta í þessum efnum
— og miklu hraðari uppbyggingar
dagheimila en verið hefur til þessa.
Á árunum 1966—’70, að báðum
meðtöldum, var fjölgun barna á
dagheimilum borgarinnar innan við
eitt hundrað. Aukningin varð mest
á árinu 1970, er við bættist dag-
heimili fyrir 74 börn og er það von-
andi vísbending um vaxandi skiln-
ing á þessu brýna vandamáli.
Enn í dag eru skoðanir manna og
kvenna skiptar um það, hversu
œskileg dagheimilisvist sé fyrir
börn og er ekki ætlunin að leggja
þar til málanna. Skoðanir í þessum
efnum hljóta að byggjast á persónu
legri reynslu hvers og eins. Á hinn
bóginn er Ijóst, að konur munu á
nœstu árum taka ört vaxandi þátt
í hinum margvíslegu störfum þjóð-
félagsins, þó að þœr eigi börn — og
eins og skipan nútíma þjóðfélags er
háttað, verður ekki án dagheimila
veriö.
Dagheimili Sumargjafar hafa á
undanförnum árum verið rekin með
rúmlega 50% halla, sem Reykja-
víkurborg hefur greitt niður til
þess að halda dagheimilisgjöldun-
um niðri. Þetta er auðvitað sjálf-
sagt að gera, þar sem í hlut á launa-
lítið námsfólk eða einstœðir, tekju-
lágir foreldrar. Hins vegar vita all-
ir, sem eitthvað hafa kynnzt dag-
heimilum og leikskólum (þeir hafa
verið reknir með um 25 % tapi, sem
Reykjavíkurborg greiðir einnig
niður) — að fjölmargir, sem eiga
börn í þessum stofnunum hafa full
tök á að greiða kostnaðarverð fyrir
dvöl barna sinna. Með nokkrum
sanni má segja, að borgin fái inn
með útsvörum full gjöld þeirra, sem
mega við þeim, því væntanlega eru
það skattgreiðendurnir, sem sjá
borginni fyrir þessu fé, þegar til
lengdar lœtur. Hins vegar gœti það
ef til vill stuðlað að hraðari upp-
byggingu dagheimila, ef annar og
viðskiptalegri háttur væri á þessu
hafður. Víða um lönd, til dœmis í
Sovétríkjunum og ýmsum löndum
Austur-Evrópu, eru foreldrar látn-
ir greiða dagheimilisgjöld með
börnum sínum í hlutfalli við tekj-
ur sínar og fjölskyldustœrð. Þeir,
sem hafa tekjur ofar ákveðnu
marki, greiða þannig meira en
kostnaðarverð — aðrir minna. Þetta
er eins og hver önnur skattlagning
og má kannski segja, að það skipti
ekki máli, hvernig skattpeningarn-
ir séu teknir. Hins vegar gœti ver-
ið fróðlegt aö sjá, hvernig þetta
fyrirkomulag reyndist hér og hvort
ekki mætti snúa taprekstri dag-
heimila við með einhverju móti.
Þess ber einnig að gœta, að fjöl-
mörgum Reykjavíkurbörnum er
komið fyrir á einkaheimilum, þar
sem yfirleitt er tekið hærra gjald
fyrir gœzlu þeirra en á dagheimil-
um. Sennilega er það ýmsum þung-
ur baggi en ekki öllum — og sízt
hjónum, sem bæði vinna úti.
Þessi einkaheimili hafa raunar
lengi verið eina athvarf giftra
kvenna, sem fyrirvinnu hafa, eins
og það er kallað, ef þœr vilja vinna
utan heimilis. Og þau hafa hjálpað
upp á sakirnar hjá fleirum. Það
sýna þær fjölmörgu auglýsingar
eftir bamagæzlu, sem veriö hafa í
dagblöðum síðustu vikur og mán-
uði. Þar auglýsa konur, sem bíða
eftir því, að röðin komi að þeim á
biðlistum Sumargjafar; konur, sem
vinna störf, þar sem vinnnutíminn
samrýmist ekki tíma dagheimil-
anna; kannski líka konur, sem hafa
fengið þá flugu í höfuðið að verða
sér úti um menntun og fá ekki
inni á dagheimilum, ef þær hafa
fyrirvinnu. Þessu fólki hefur mörg
húsmóðirin liðsinnt um árin og
þannig bœtt upp dagheimilaskort-
inn. Oft hafa þar átt í hlut konur,
sem sjálfar voru bundnar heima
með skólabörn á ýmsum aldri og
vildu þá gjarna drýgja tekjurnar
með því að bœta við sig einu barni
eða tveimur. En hvernig fer svo,
ef þessar sömu konur standa
uppi einar, fráskildar eða ekkjur —
eiga þœr þá að láta skólabörnin sín
sjá um sig sjálf, meðan þær fara
út að vinna fyrir þeim.
Lausnin? Jú, hún er löngu fundin,
a.m.k. fyrir marga. Skóladagheim-
ilin, sem búið er að tala um árum
saman. Vissulega er nú loksins far-
ið að gera tilraunir í þeim efnum,
— en þær eru því miður alltof hœg-
fara. Mál þetta verður ekki leyst
fyrr en komið hefur verið upp skóla
dagheimilum í öllum helztu skóla-
hverfum borgarxnnar.
Margrét Bjarnason.
3. október 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15