Lesbók Morgunblaðsins - 10.09.1972, Blaðsíða 14

RINGO
er ekki af baki dottinn
Að undanförnu hafa BítOarnir
John og Paul mikið verið í sviðs-
Ijósinu. Um þá hefur mikið verið
rætt og ritað og þeir skrifað skamm
argreinar hvor um annan i blöð-
in. Ringo og George hafa alveg
falhð i skuggann fyrir bragðið. En
það er síður en svo að þeir hafi
setið auðum höndum. Ringo heíur
verið að ieika í kvikmyndum og
mikið verið að vasast í þeirri list-
grein til að kynna sér hana nánar.
Eins og mörgum er kunnugt hefur
hann fengið mjög góða dóma sem
kvikmyndaleikari, en hann var
íyrst uppgötvaður sem slikur er
hann lék í fyrstu mynd Bítilanna
„A Hard Days Night". Síðan hef-
ur hann fengið fjöidann allan af
tHboðum. Ekki hefur hann tekið
nema litlum hluta þeirra því hann
er mikiil heimiQismaður og vill því
ekki eyða timanum í sh'kt þvi hann
á nóga peninga og þarf því ekki
að verða hræddur um að fjöGskyíd-
an verði humgurmorða.
En þó Ringo hafi áhuga á kvik-
myndum hefur hann ekki aigeriega
snúið frá tónlistinni. Hann hefur
spiQað með mörgum iistamönnum
bæði á plötum og tónleikum, þar
má til dæmis nefna Lennon
og Harrison. Ekki hefur hann ver-
ið afkastasamur í plötuútgáfu í
vetur, því aðeins ein Qítil plata hef-
ur komið frá honum þ.e. „Baek
Off Boogaloo". Laginu hnoðaði
hann sjáQfur saman en Harrison sá
um upptökuna, sér til aðstoðar á
pQötunini fékk hann svo auk George
þá KQaus Woorman og Gary
Wright, svo syngja þær Madeline
Bel og Leshe Duncan með honum.
Piöt.ustúfur þessi náði þó nokkrum
vinsæQdum þó ekki væri hún neitt
sérstök að gæðum. En þegar þetta
kemur út ætti að vera komin önn-
ur stór plata frá honum og einnig
er væntanleg L.P. plata frá George.
Við skuflium svo vona að Ringo eigi
enn eftir að Játa mikið til sin taka
1 framtíðinni þvi hann er tvSmæQa-
Xaust einn sérstæðasti og skemmti-
ilegasti persónuQeikinn í poppinu.
gö.
Dr. Max Tau
Framhald af bls. 3.
betra. Mihi Max Tau og fjöl-
margra ritthöfunda tókst „órjúf
andi vinátta" „ævilangt
bræðralag", þess konar orða-
iag notar hann mjög oft í minn
ingabókum sínum þrernur. Bæk
ur þessar geyma geysimikinn
íróðleik um blómlegt bók-
menntaiskeið, þar sem höfund
urinn (Max Tau) var Qifið og
sálin í þvi, sem var að gerast,
en auk þessa naut hann í rik-
um mæii annarra lista, er á boð
stólum voru. Það er mikih gaQli
á þessuim bökum, að þeim fyig-
ir engin nafnaskrá, en ógern-
ingur er að ieggja á minnið
nöfn ahra, er þar eru tiQnefnd-
ir og hátt bar í menningarhfi
heimsins, einkum Norðurálf-
unnar, bókunum er heldur
ekki skipt í nafngreinda kapí-
tula. Bækur þessar geyma einn
ig nöfn og frásagnir um hina
minni spámenn, sem hafa sinu
hlutverki að gegna sem gróðúr
mihi stórvaxinna trjáa, sem
gnæfa við himin, og á skóg-
lausu landi. Ekki vildum við
vera án mosans okkar, þó að
Ihann rísi ekki hátt frá jörðu.
Max varð snemmá hrifinn af
liorskum bókmehntum. Honum
þótti mjög mikið till um það
mannhf,.er bækur þessar lýstu,
norskt þjóðlif og ritihátt, form-
snihd böfúndanna, horiurn virt-
ust norskir höfundar sérstæðir,
hafa mi'kiu menningarsögulegu
hlútverki að gegna og boðskap
að fiytja á táma, sem mikil vá
vofði yfir. Max Tau ferðaðist
um ÞýzkaQand þvert Og endi-
iangt og íllutti svo að segja í
hverju smáþorpi, auk stærri
staða, erindi um norskar bók-
menntir almennt og einstaka
höfunda svo sem Oiav Duun,
sem vegna nýnorsku sinnar
átti erfitt með þýðendur, og
var þvi raunar upp á það kom-
inn að einihver mikilsháttar
bókmenntamaður tæki að sér
„útiflutning" á verkum hans.
Þess imá geta hér, að Þýzka-
land var Norðurlandahöfund-
ujn hið guhna hiið að vett-
van.gi heimsbákmenntanna, þar
var þeim greiðiegar tekið en í
hinum enskumælandi heimi,
®vo að ekki sé getið um önnur
þjóðtungusvið, svo sem hin
Oatnesku. Knut Hamsun hafði
átt svo góðu að mæta í Þýzka-
landi, að skiljanlega haíði
hann orðið mikill Þýzkalands-
vinur, en fleira mun hafa giap
ið dómgreind hans en Þýzka-
landsdýrkun, er hann tók af-
stöðu með Þjóðverjum í seinni
heimsstyrjöldinni, og var að
henni lokinni skipað á saka-
mannabekk atf löndum sinum.
Þess skall getið hér, að áður
en ægivald Þriðja ríkisins iam-
aði frjálsa hugsun, listsköpun
og ]agði hald á visindin var
Beriin miðstöð æðri mennimg-
ar, þar bjuggu eða hittust hin-
ir miklu andans menn og þeir,
sem voru í þjónustu iista og
vísinda. Þangað kom, meðal
svo margra annarra, Eilif Moe,
frá LiUehammer, lögfræðileg-
ur ráðunautur og umboðsmað-
ur Sigrid Undset. Hún taldi
sig eiga honum svo mikið að
þakka, að hún skritfaði á við-
hatfnarútigáfu aí Kristinu Laír-
ansdóttur til hans: „TiQ minn-
ingar um að við fengum Nobels
verðlaunin." Eilií Moe kom til
Beriínar íyrst og íremst til að
hitta útgefandann Brunó Cass
irer og féiaga han/s, Max Tau,
hinn mikla Noregsvin, og vita-
skufld var þá stofnað til „ævi-
Xangrar vináttu“.
Cassirers foriag gaf út verk
norskra stórskálda, og var
Olav Duun fyrstur með „Ju-
vi:kfolke“. Á sextugsafmæii Ol-
avs Duun var Max Tau boðið
að koma tii Osióar til að fiytja
ræðu um skáidið i hátíðadag-
s'krá, er norska útvarpið heilg-
aði því; þá ailt að því rakst
Max Tau á Wildenvei, sem kom
inn var í útvarpið sömu erinda.
Hann átti síðar ógleymanlegt
kvöld á heimili þeirra skáid-
hjónanna, Gisken og Hermanns
Wildenvei, og tóku honum nú
sem óðast að safnast vinir í
Noregi, er björguðu honum úr
bráðum háska og létu ekki þar
við sitja heidur vernduðu hann
upp frá þvi.
— Ég vil 'leggja áherzlu á,
að engin leið er að rekja hér
menningarstarf dr. Max Tau,
svo mikið og margþætt er það
og óteljandi frásagnir um
skip.ti hans við rithöfunda og
aðra heimskunna menn, en áð
ur en ég ski 1 við hann í Þýzka
iaoidi vil ég geta eins er við
bar í starfi hans. Á barnsaidri
i föðurhús'um ias hann bók eft-
ir siésvjska riithöfuindinTi Her-
mann Stehr, sem áður hefúr
verið minnzt á, síðar kynnti
hann sér öil verk hans af gaum
gæfni. Max Tau lét sér alltaf
annt um skáidin frá Siésvik.
Brunó Cassirer fól honum að
búa heildarsafn af skáldverk-
um Hermanns Stehr til út-
gáfu, skyldi hann stytta þau og
jatfnvel gera á þeim ýmsar
breytingar án þess að skáidið
sjáift kæmi þar nærri. Max
Tau tók þetta verk að sér með
hálf-um huga, en Hermann
Stehr skrifaði honum: „Von-
andi hefur Guð stýrt penna
þinum." Er þetta eitt af fjöl-
mörgum dæmum um vinsæfldir
Max og það traust er hann
varð aðnjótandi.
Það dró að því, er verða
vildi, Max Tau varð að yfir-
'gefa ættjörð sína, unnustu,
skyldulið, vini og starf, sem
var honum hjartanlega samgró
ið. Af öllum iöndum heims var
Noregur honum kærastur næst
föðuriandi hans og þangað
fiýði hann 1938. Ekki þótti öll-
uirri það ráölegt.
„Noregur er of nærri Hitl-
er.“
Gyðingaofsóknirnar höfðu
náð til skyiduiiðs hans, þessa
góða og grandvara fólks, sem
öllum vildi vel. Foreldrar hans
voru svipt eignium sínum og
höfðust við í eiuu herbergi, er
hann kom til að kveðja þau,
ástriki þeirra var samt við siig,
kærleikur þeirra og samlyndi
hjálpaði þeim til að bera þungt
hlutskipti. Faöiir hans dó áður
en hann væri tekinn til fanga,
móðir haris var svipt ldíi i gas-
kiefa, systkini hans sett í
fangabúðir. Friedei' systir
Max, gat komið bréfi til hans,
þar sem hún skýrði honum
æðrulaust frá því, hvað biði
sin, en hét honum þvi, að hún
skyidi koimast iifs af, en Soforð
hennar þýddi það, að hún ætl-
aði að gera sitt ítrasta tii að
afbera hörmungarnar, aidrei
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
10. sepitember 1972